Με ανοικτά σενάρια φτάνουν στο Eurogroup της Πέμπτης οι Υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης. Μπορεί το πλαίσιο της συζήτησης να έχει διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό εδώ και μήνες ωστόσο οι τελικές ισορροπίες αναμένεται να αποκατασταθούν στη συνεδρίαση που θα διεξαχθεί στο Λουξεμβούργο.
Πρώτα η αξιολόγηση
«Απομένουν να γίνει ορισμένη δουλειά ακόμα σε κυβερνητικό επίπεδο για να ολοκληρωθούν τα προαπαιτούμενα αλλά γενικά μιλώντας η δουλειά αυτή φαίνεται να είναι σε σωστή τροχιά» δήλωνε στον Αθήνα 9.84 αμέσως μετά την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις.
Η επιτυχής ολοκλήρωση της αξιολόγησης αποτελεί αναγκαία συνθήκη, προκειμένου να προχωρήσουν οι συζητήσεις για τη ρύθμιση του χρέους και τη μεταμνημονιακή παρακολούθηση.
Η ρύθμιση του χρέους
Τόσο σε επίπεδο ESM όσο και σε επίπεδο Eurogroup, τα σενάρια ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους είναι καταγεγραμμένα. Εστιάζουν κυρίως στη βραχυπρόθεσμη στήριξη της εξόδου της Ελλάδας στις αγορές και στη μεσοπρόθεσμη ρύθμισή του.
Τα μακροπρόθεσμα μέτρα (π.χ. «γαλλικό κλειδί») συνεχίζουν να βρίσκονται στην ατζέντα, ωστόσο αρκετοί μέσα στο Συμβούλιο θεωρούν ότι είναι αρκετά νωρίς να προεξοφλήσουν συγκεκριμένες παρεμβάσεις, χωρίς να είναι γνωστά με βεβαιότητα τα μακροπρόθεσμα δημοσιονομικά δεδομένα.
Έτσι, προτείνουν να συμπεριληφθεί δήλωση στην απόφαση του Eurogroup που να επιβεβαιώνει την πρόθεση του Συμβουλίου να διατηρήσει το ελληνικό χρέος κάτω από το 20% του ΑΕΠ της χώρας μετά το 2040, χωρίς να ανακοινώνει και αντίστοιχες παρεμβάσεις.
«Δίνουμε έμφαση ώστε να υπάρχει ένα αξιόπιστο πακέτο που επιτρέπει την εξυπηρέτηση του ελληνικού χρέους στα πρώτα χρόνια μετά το πρόγραμμα. Θέλουμε να εξασφαλίσουμε περισσότερη σταδιακή επιστροφή στις αγορές, Για αυτό δίνουμε έμφαση σε εμπροσθοβαρή μέτρα, όχι μόνο σε μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα μέτρα όπως για παράδειγμα ο μηχανισμός προσαρμογής με βάση την ανάπτυξη» τονίζει στο σταθμό μας ο Βάλντις Ντομπρόβσκις.
«Η Ελλάδα χρειάζεται να βγει από το πρόγραμμα με σημαντικό δημοσιονομικό αποθεματικό. Σε αυτό εστιάζουμε γιατί γνωρίζουμε ότι είναι μία πολύ ευαίσθητη διαδικασία να επιστρέφεις στις αγορές με χρέος 180% του ΑΕΠ Χρειαζόμαστε λοιπόν ένα πακέτο που να είναι πειστικό για τις αγορές. Και επίσης είναι σημαντικό η Ελλάδα να ακολουθήσει σωστές δημοσιονομικές και μακροοικονομικές πολιτικές και στην περίοδο μετά το πρόγραμμα», συμπληρώνει.
Τι θα κάνει το Ταμείο
Τα μέτρα ρύθμισης του χρέους που θα αποφασισθούν, με βάση τα παραπάνω σενάρια, θα πρέπει παράλληλα να ικανοποιούν και το ΔΝΤ σε βαθμό τέτοιο ώστε η δική του έκθεση βιωσιμότητας να μην δημιουργεί προσκόμματα στην έξοδο προς τις αγορές.
Το σίγουρο είναι ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι, μέσω του δημοσιονομικού μαξιλαριού, θα επιχειρήσουν να εξαγοράσουν τα ακριβότερα δάνεια του Ταμείου. Για την ακρίβεια αυτό θα το πράξει η Ελλάδα σε μεταγενέστερο χρόνο καλύπτοντας υψηλότοκα δάνεια με τα φθηνότερα δανεικά του ESM.
Γι’ αυτό και το δημοσιονομικό «μαξιλάρι» που θα προκύψει μετά την εκταμίευση και της τελευταίας δόσης του τρέχοντος προγράμματος αναμένεται να είναι υψηλότερο από τα 18 δις στα οποία αναφέρθηκε ο αναπλ. Υπ. Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης στο συνέδριο του Economist.
Τέλος, αναφορικά με την μεσοπρόθεσμη ελάφρυνση του χρέους, το πιθανότερο σενάριο περιλαμβάνει επέκταση των ωριμάνσεων των δανείων του EFSF κατά 8-10 χρόνια. Τα κέρδη των Κεντρικών Τραπεζών των κρατών-μελών και της ΕΚΤ από τα ελληνικά ομόλογα (περίπου 1 δις ευρώ ετησίως) θα συνοδεύονται από εκπλήρωση συγκεκριμένων δεσμεύσεων, ενώ μετά το 2013 οι προβλέψεις για πρωτογενή πλεονάσματα αναμένεται να ανέρχονται μετξύ 2.1-2.3% του ΑΕΠ.
Η επιτήρηση μετά το πρόγραμμα
Η Ελλάδα θα είναι η πρώτη χώρα που θα ενταχθεί σε πλαίσιο ενισχυμένης επιτήρησης, με τριμηνιαίες εκθέσεις, με δεδομένο ότι είναι η πρώτη χώρα που λαμβάνει ελάφρυνση χρέους.
«Θα υπάρχει ευελιξία εφαρμογής πολιτικών, αλλά αυτές θα πρέπει να συζητούνται με τους θεσμούς ώστε να μην υπάρχει roll back στις μεταρρυθμίσεις που έχουν ήδη γίνει. Το πλαίσιο θα περιγράφεται επακριβώς στην απόφαση που θα ληφθεί» τόνιζε την προηγούμενη εβδομάδα ο πρόεδρος του Εuroworking Group Χανς Βάιλμπριφ, ενόψει του Eurogroup της Πέμπτης.
Η επιτήρηση αναμένεται να διαρκέσει περίπου δύο χρόνια. Αναλόγως της πορείας της ελληνικής οικονομίας, αυτή θα μπορεί να μετατρέπεται σε απλή επιτήρηση… ή στην ακραία της εκδοχή σε πρόγραμμα. Αυτό είναι στην παρούσα φάση περισσότερο ένα «πυρηνικό όπλο» στη διάθεση των θεσμών παρά μία πραγματική «απειλή» για την ελληνική οικονομία.
Γιάννης Παπαγεωργίου
