Ανοίγουν σήμερα οι διήμερες εργασίες της 3ης Διάσκεψης για την Ασφάλεια και τη Σταθερότητα συγκαλείται για τρίτη φορά, κατόπιν πρωτοβουλίας του Υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά.
Το ελληνικής έμπνευσης σχέδιο αποσκοπεί στο να φέρει ακόμη πιο κοντά τους δρώντες στην περιοχή, σε μία κρίσιμη περίοδο και εν μέσω πολλαπλών προκλήσεων, αλλά και μεγάλων προοπτικών συνεργασίας και κοινής ανάπτυξης.
Στη Διάσκεψη πρόκειται να συμμετάσχουν Κράτη από τη Νοτιοανατολική/Ανατολική Ευρώπη, τη Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή, Οργανισμοί συνεργασίας αραβικών χωρών, καθώς και παρατηρητές από χώρες εκτός της περιοχής, όπως το Βιετνάμ, η Κολομβία και η Ινδονησία. Το αυξημένο ενδιαφέρον που εκδηλώνεται με την άνευ προηγουμένου συμμετοχή 25 αντιπροσωπειών, αλλά και το υψηλό επίπεδο, επιβεβαιώνει την αναγνώριση της θέσης της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας στην περιοχή, αλλά και την διεθνή εμπιστοσύνη στις ικανότητες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής να προωθήσει μία κοινή θεώρηση για ευρύτερη συνεννόηση προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης των πολλαπλών προκλήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αποτελεί κοινή πεποίθηση ότι πολλά έχουν μεσολαβήσει από την προ έτους προηγούμενη 2η Διάσκεψη στο περιβάλλον ασφαλείας στην Ανατολική Μεσόγειο. Ως εκ τούτου, η Διάσκεψη θα εκκινήσει την πρώτη ημέρα με την συζήτηση (First Session) περί των κοινών προκλήσεων στην περιοχή (“Common challenges in our region”). Η συνεχιζόμενη εμπόλεμη κατάσταση στη Συρία, διανύει τον όγδοο πια χρόνο και, έχοντας ήδη στοιχίσει τη ζωή σε μισό εκατομμύριο Σύριους, εισέρχεται σε νέα φάση μετά την υποχώρηση του ISIS. Αυτή χαρακτηρίζεται από οξυνόμενους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς, απομακρύνοντας ούτως την προοπτική ειρήνευσης και επιστροφής στην προηγούμενη κατάσταση και την ομαλότητα στο άμεσο μέλλον.
Με τον μισό πληθυσμό της Συρίας εκτοπισμένο και την χώρα σχεδόν ολοκληρωτικά κατεστραμμένη, οι προκλήσεις της επιστροφής των προσφύγων στις εστίες τους μέσω της διασφάλισης συνθηκών ασφαλούς διαβίωσης, καθώς και του υψηλού κόστους για την ανοικοδόμηση της χώρας, απαιτούν αποφασιστικότητα και συντονισμό δυνάμεων των χωρών της περιοχής. Η καλή είδηση, εξάλλου, της ήττας του ISIS σε τακτικό / επιχειρησιακό επίπεδο δεν εξαλείφει τους, σε βάθος χρόνου, στρατηγικούς κινδύνους από την μη πλήρη εξόντωση της στρατιωτικής απειλής που αυτό αντιπροσωπεύει, καθώς και από τη διασπορά της σε νέους θύλακες θρησκευτικού εξτρεμισμού, είτε στην περιοχή, είτε στις χώρες προέλευσης των μαχητών του ISIS που επιστρέφουν.
Έχοντας εξετάσει τις ανωτέρω προκλήσεις και συγκλίνοντας στο ότι η αντιμετώπισή τους απαιτεί μία άμεση συνολική και συντονισμένη προσπάθεια, τα μέρη θα επιδιώξουν, κατά τη δεύτερη ημέρα της 3ης Διάσκεψης της Ρόδου, να προτείνουν λύσεις, προτάσσοντας μία θετική ατζέντα συνεργασίας, στο πλαίσιο αυτού που επικράτησε να αποκαλείται ως «το πνεύμα της Ρόδου». Επί τη βάσει των κοινών αρχών που συνδέουν τα κράτη της περιοχής, θα αναζητηθούν τρόποι για τον μετριασμό και, ει δυνατόν, την εξάλειψη των πηγών και αιτιών αστάθειας στην περιοχή, προς όφελος των λαών της.
Σε αυτό το πνεύμα, τα μέρη θα εμβαθύνουν πάνω στην ιδέα ενός μόνιμου φόρουμ διαλόγου και συνεργασίας για την Ανατολική Μεσόγειο, όπως αυτή ετέθη για πρώτη φορά κατά τη 2η Διάσκεψη της Ρόδου, δηλαδή ως ένα μόνιμο σχήμα περιφερειακής ασφάλειας για την Ανατολική Μεσόγειο, που θα αντλεί από την εμπειρία και την τεχνογνωσία του ΟΑΣΕ, επί των αρχών της διαφάνειας, της αλληλεγγύης, της διασυνδεσιμότητας, της αρχής του μη αποκλεισμού, της ομοφωνίας στην λήψη των αποφάσεων, των καλών σχέσεων γειτονίας και του σεβασμού στο Διεθνές Δίκαιο. Επίσης, ως ένα συλλογικό εργαλείο που θα προωθεί τη διάδραση μεταξύ κρατικών φορέων και μη, της κοινωνίας των πολιτών και της ακαδημαϊκής κοινότητας για θέματα ασφάλειας.
Συναφώς, θα συζητηθούν τρόποι με τους οποίους το νέο σχήμα θα μπορούσε να αποτελέσει όχημα κοινών δράσεων σε τομείς που σχετίζονται με την ασφάλεια, τις συναφείς πτυχές της οικονομικής, περιβαλλοντικής και τεχνολογικής συνεργασίας και ανάπτυξης, καθώς και στις ανθρωπιστικές πτυχές της ασφάλειας, ενώ θα επιδιωχθεί η ιεράρχηση των στόχων αυτής της πρωτοβουλίας. Επί τη βάσει των ανωτέρω, τα μέρη θα ανταλλάξουν αρχικές απόψεις επί ενός σχεδίου κοινής διακήρυξης για την ίδρυση του σχήματος.
Αποτελεί κοινή αντίληψη ότι η ασφάλεια και η σταθερότητα της Ανατολικής Μεσογείου συνδέεται άμεσα με την κατάσταση των οικονομιών και την ευημερία των τοπικών κοινωνιών. Για τον σκοπό αυτό και στο πλαίσιο της διεύρυνσης των πεδίων της θετικής ατζέντας συνεργασίας, η Τρίτη συζήτηση (3rd Session) θα εστιάσει σε μία ειδικότερη πτυχή της οικονομικής ανάπτυξης, την ψηφιακή οικονομία, την ψηφιακή μετεξέλιξη της παγκόσμιας οικονομίας που επηρεάζει όλους τους τομείς της οικονομίας. Τη συζήτηση θα συντονίσει ο Υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης κ. Ν. Παππάς.
Η διάσκεψη αποσκοπεί στο να αποτελέσει τον καταλύτη για τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη περιφερειακών δομών συνεργασίας στις νέες τεχνολογίες, την έρευνα και την καινοτομία καθώς και την συναφή εκπαίδευση και πιστοποίηση. Στο πλαίσιο αυτό, θα εξεταστεί η ενδυνάμωση και η επέκταση υφιστάμενων δομών και σχημάτων συνεργασίας – ενδεικτικά αναφέρεται η τριμερής συνεργασία μεταξύ Ελλάδος, Κύπρου και Αιγύπτου στους τομείς της τεχνολογίας και της επικοινωνίας – , καθώς και η σύσταση νέων σχημάτων σύμπραξης και συνεργειών με την συμμετοχή όσο το δυνατόν περισσοτέρων κρατών της περιοχής σε προωθημένους τομείς και θεματικές της ψηφιοποίησης της οικονομίας.
Αλεξάνδρα Βουδούρη
