Οι τοπικοί άρχοντες, δηλαδή οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες, έχουν τον πρώτο λόγο σε ότι αφορά τις εκκενώσεις πόλεων και χωριών που απειλούνται οι ζωές των κατοίκων τους. Ωστόσο, αν αρμόδιες αρχές, όπως η Αστυνομία και η Πυροσβεστική διαπιστώσουν τον κίνδυνο της ζωής των ανθρώπων μπορούν και αυτές να διατάξουν την εκκένωση των πόλεων σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές.
Τα παραδείγματα του παρελθόντος είναι πολλά και διαφέρουν στο ποιος έδωσε την εντολή. Στην Κινέτα, την περασμένη Δευτέρα ο δήμαρχος Μεγαρέων Γρηγόρης Σταμούλης, βλέποντας την φωτιά να κατεβαίνει από τα Γεράνεια Όρη με ταχύτητα 120 χιλιομέτρων δεν δίστασε να διατάξει την εκκένωση της πόλης. Οι κάτοικοι της Κινέτας με την βοήθεια της Αστυνομίας και των δημοτικών υπηρεσιών άφησαν τα σπίτια τους και κατευθύνθηκαν συντεταγμένα και χωρίς πανικό προς την παραλία της Κινέτας. Εκεί σώθηκαν όλοι και χωρίς να υπάρχει ούτε ένας τραυματισμός.
Στην Ηλεία το 2007 η Πυροσβεστική βλέποντας την φονική πυρκαγιά να πλησιάζει μεγάλα χωριά της περιοχής ζήτησε από την Αστυνομία και τον Στρατό να βοηθήσουν στην εκκένωση της Ανδρίτσαινας. Η εκκένωση της πόλης έγινε με σχέδιο και μάλιστα από αέρος, καθώς ελικόπτερα τύπου Super Puma καθώς και Chinook παρέλαβαν τους κατοίκους της Ανδρίτσαινας και των γύρω χωριών πριν αυτά παραδοθούν στις φλόγες.
Στην Εύβοια, τον Ιούλιο του 2015 η Πυροσβεστική ενημέρωσε την Αστυνομία ότι λόγω της πυρκαγιάς έπρεπε να εκκενωθεί άμεσα το χωριό Μακρυκάπα. Η εκκένωση έγινε με επιτυχία με την βοήθεια της Αστυνομίας που βοήθησε το κομβόι των αυτοκινήτων να …δραπετεύσει από τις φλόγες.
Στην περίπτωση του Μαραθώνα και της Ραφήνας που βρήκαν φριχτό θάνατο 86 άνθρωποι την διαταγή εκκένωσης θα μπορούσαν να είχαν δώσει οι δήμαρχοι, αλλά και η περιφέρεια Αττικής. Ο δήμαρχος Ραφήνας από ότι έδειξε η εξέλιξη της υπόθεσης δεν είχε καλή αρχική εκτίμηση της καταστροφικής δύναμης της πυρκαγιάς, ενώ ο δήμαρχος Μαραθώνα Ηλίας Ψινάκης ήταν στην Μύκονο.
Παρά ταύτα την διαταγή θα μπορούσε να δώσει η περιφέρεια Αττικής. Ωστόσο στις ραδιοφωνικές τους δηλώσεις ο αντιπεριφερειάρχης Ανατολικής Αττικής Πέτρος Φιλίππου ομολόγησε ότι το ενδεχόμενο της εκκένωσης δεν είχε συζητηθεί, καθώς είπε: «Τρέχαμε πίσω από τα γεγονότα» – «Δεν δώσαμε εντολή εκκένωσης στο Μάτι. Και αν το κάναμε ποιος σας είπε ότι ο κόσμος θα έφευγε».
Η επιχείρηση εκκένωσης και ο Άγιος Ανδρέας
Η εκτέλεση της διαταγής εκκένωσης μπορεί να γίνει μόνο οργανωμένα και με τον συντονισμό όλων των μέσων που διαθέτει προς επικοινωνία ο κρατικός μηχανισμός. Ειδικότερα χρησιμοποιούνται τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Επιπλέον, η Αστυνομία και η Πυροσβεστική με τα μεγάφωνα των αυτοκινήτων τους ζητούν από κόσμο να εγκαταλείψει τα σπίτια του προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση για την οποία έχει, εκ των προτέρων, φροντίσει ο δρόμος να είναι ανοικτός. Το ίδιο κάνουν και οι υπηρεσίες της περιφέρειας και των δήμων.
Βέβαια, για να στεφθεί μια επιχείρηση εκκένωσης με επιτυχία, πρέπει να υπάρχει συντονισμός και σχεδιασμός. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, σε μικρότερη βέβαια κλίμακα, η επιχείρηση εκκένωσης των κατασκηνώσεων του δήμου Αθηναίων στο Αγιο Ανδρέα όπου 621 παιδιά μέσα σε πούλμαν διέφυγαν μέσα από την καιόμενη Ανατολική Αττική προς την Αθήνα. Τους συνόδευαν η αστυνομία και η Πυροσβεστική, καθώς και δημοτικοί Αστυνομικοί και συνεργεία πυρόσβεσης του δήμου.
Γιώργος Μανουσακάκης
