Η χρηματοδότηση της ΕΕ σήμερα είναι πιο κρίσιμη από ποτέ για τη χώρα, καθώς η παρατεταμένη και βαθιά ύφεση των τελευταίων χρόνων, η εντατική δημοσιονομική προσαρμογή και το αρνητικό επιχειρηματικό και επενδυτικό κλίμα δυσχεραίνουν τις δυνατότητες χρηματοδότησης, επισημαίνει μελέτη οικονομολόγων της Τράπεζας της Ελλάδος που εξετάζει την αξιοποίηση των διαρθρωτικών πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας, σε μία δεκαετία το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της χώρας, σε όρους αγοραστικής δύναμης, μειώθηκε από μέγιστο ποσοστό 95,6% του μέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ της ΕΕ-28 το 2006 σε μόλις 67,6% το 2016, το χαμηλότερο εικοσαετίας.
«Καθώς η ελληνική οικονομία εισέρχεται σε φάση ανάκαμψης, οι πόροι της ΕΕ δύνανται να αποτελέσουν καταλύτη για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης, των επενδύσεων και της απασχόλησης, καθώς και για την περιφερειακή σύγκλιση, χωρίς να επιβάλλουν σημαντικές πρόσθετες δημοσιονομικές επιβαρύνσεις» υπογραμμίζει.
Σύμφωνα με τους αναλυτές της ΤτΕ, η απορρόφηση των κοινοτικών πόρων, η οποία ορίζεται ως οι σωρευτικές απολήψεις ως ποσοστό των συνολικών πόρων των διαρθρωτικών ταμείων του ΕΣΠΑ 2014- 2020 για την Ελλάδα και η οποία ανήλθε σε περίπου 23% στο τέλος του 2017 (ή25% το πρώτο τρίμηνο του 2018), θα μπορούσε να κριθεί ως κανονική με βάση την προηγούμενη εμπειρία.
Μάλιστα, αυτό το ποσοστό απορρόφησης είναι καλύτερο σε σύγκριση με το αντίστοιχο ποσοστό που παρατηρήθηκε σε προηγούμενες προγραμματικές περιόδους (22% για το ΕΣΠΑ 2007-2013 και 18% για το Γ’ ΚΠΣ 2000-2006), παρά την υποτονικότητα των ονομαστικών εισροών το 2017 και έπειτα. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο χαμηλότερο ύψος των συνολικών διαθέσιμων πόρων της ΕΕ για το ΕΣΠΑ 2014-2020, σε σύγκριση με το ΕΣΠΑ 2007-2013 και το Γ’ ΚΠΣ 2000-2006 (θετικό αποτέλεσμα από μικρότερο παρονομαστή).
Αξίζει να αναφερθεί ότι η απορρόφηση των διαρθρωτικών πόρων από την Ελλάδα είναι υψηλότερη από το μέσο όρο της ΕΕ (15%) την περίοδο από το 2014 μέχρι το α’ τρίμηνο του 2018, γεγονός που εν μέρει αντανακλά το θετικό αποτέλεσμα της πρόσθετης προχρημα- τοδότησης που δόθηκε στην Ελλάδα τα έτη 2015-2016, η οποία ήταν σημαντικά μεγαλύτερη εκείνης άλλων κρατών-μελών της ΕΕ. Η εμπροσθοβαρής εισροή διαρθρωτικών πόρων με τη μορφή προκαταβολής φαίνεται ότι βοήθησε στην προώθηση των έργων και την πραγματοποίηση επενδυτικών δαπανών, όπως αντικατοπτίζεται στις αυξημένες ενδιάμεσες πληρωμεές (επιβεβαιωμένη πραγματοποιηθείσα δαπάνη) από τα τρία διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ.
Όμως, σε επίπεδο συνόλου των πέντε Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων , οι ενδιάμεσες πληρωμές στην Ελλάδα υπολείπονταν σημαντικά έναντι άλλων κρατών-μελών (Γαλλία, Πορτογαλία, Σουηδία, Ιρλανδία, Αυστρία και Φινλανδία) έως το Μάρτιο του 2018, παρά τις υψηλότερες προκαταβολές. Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στην υστέρηση που εμφάνισαν οι εισροές από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ).
Γενικά, η εμπειρία έχει δείξει μια έντονη επιτάχυνση της απορρόφησης από το τέταρτο έτος και έως το τέλος της κάθε προγραμματικής περιόδου, προκειμένου να μην απολεσθούν πόροι. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν έχει παρατηρηθεί στην περίπτωση του ΕΣΠΑ 2014-2020 αναφορικά με το τέταρτο έτος, δηλαδή το 2017, ενώ υποτονικό παραμένει και το πέμπτο έτος, σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις για το 2018. Κατ’ επ έκταση, για την πλήρη απορρόφηση των κονδυλίων ενδέχεται να χρειαστούν εντατικότερες προσπάθειες το αμέσως επόμενο διάστημα.
