Το κλίμα της εξόδου της Ελλάδας από την περίοδο των δημοσιονομικών προγραμμάτων δεν μπορούσε παρά να είναι θετικό. Το σύνολο των Ευρωπαίων αξιωματούχων κατέγραψε ως επιτυχία την ολοκλήρωση του τρίτου ελληνικού προγράμματος και τελευταίου για την Ευρωζώνη.
Παράλληλα, τόσο η Κομισιόν όσο (κυρίως) ο ESM κατέγραψαν την ανάγκη να παραμείνει η Ελλάδα στην τροχιά των μεταρρυθμίσεων που έχουν συμφωνηθεί προκειμένου να αποτελέσει και αυτή ένα ευρωπαϊκό success story. Στόχος άλλωστε παραμένει η ομαλή επιστροφή στις αγορές, η εμπιστοσύνη των οποίων δεν έχει ακόμη κερδηθεί από την ελληνική οικονομία.
Στο εσωτερικό ωστόσο ελληνικό μικρόκοσμο, το βασικό (πολιτικό) ζήτημα που συνδέεται με τις μεταμνημονιακές υποχρεώσεις της χώρας είναι οι περικοπές των συντάξεων που έχουν ψηφιστεί για τις αρχές της επόμενης χρονιάς (ακολουθεί και μείωση του αφορολόγητου το 2020, αλλά ως τότε… θα έχουν διεξαχθεί βουλευτικές εκλογές). Παρά το γεγονός ότι η παρέμβαση στο συνταξιοδοτικό και στη φορολογική βάση είναι δημοσιονομικά ουδέτερες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, η αναβολή μείωσης των συντάξεων θα αποτελέσει το πρώτο κρας τεστ μεταξύ Ελλάδας και θεσμών στις 10 Σεπτεμβρίου.
«Οι δεσμεύσεις πρέπει να τηρούνται» απάντησαν σε σχετικό ερώτημα τόσο ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ, όσο και ο Επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί. Με τον πρώτο να συμπληρώνει ότι τέτοιο ενδεχόμενο δεν έχει συζητηθεί στο eurogroup και τον δεύτερο να προσθέτει ότι πρέπει να εξεταστεί αν πράγματι υπάρχει επιπλέον δημοσιονομικός χώρος ώστε να αντισταφούν οι περικοπές.
Αν προσπαθήσει να διαβάσει κανείς πίσω από τους… χρησμούς, θα κατανοήσει ότι οποιοδήποτε πισωγύρισμα με το «καλημέρα» της μεταμνημονιακής εποπτείας είναι δύσκολο. Μη λησμονούμε άλλωστε ότι για ολοκληρωθεί το πρόγραμμα χρειάστηκε να βρεθούν ισοδύναμα… 30 εκατ. ευρώ (το μήνυμα ήταν σαφές προς την ελληνική πλευρά).
Αυτό που επίσης κατέστη σαφές από τις παραπάνω δηλώσεις είναι ότι αφενός όποια απόφαση ληφθεί… θα ληφθεί σε επίπεδο eurogroup και αφετέρου ότι η ύπαρξη δημοσιονομικού χώρου δε θεωρείται επί του παρόντος δεδομένη και πρέπει να εξεταστεί. Αν σε αυτά προσθέσει κανείς την ξεκάθαρη στάση του ΔΝΤ –που θα βρεθεί κι αυτό σε λίγες εβδομάδες στο τραπέζι της επιτήρησης- περί αναγκαιότητας παρέμβασης στο συνταξιοδοτικό, τότε το παζλ γίνεται ακόμη πιο δύσκολο. Απομένει να φανεί αν είναι και άλυτο ή όχι.
Γιάννης Παπαγεωργίου
