Τους πέντε άξονες της πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ για την εκκίνηση των διαδικασιών της συνταγματικής αναθεώρησης παρουσίασε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στην συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του κόμματος το βράδυ της Τρίτης, δίνοντας έμφαση στον προοδευτικό και δημοκρατικό τους χαρακτήρα.
Ο Αλέξης Τσίπρας χαρακτήρισε «Ιστορική ευκαιρία» για τις προοδευτικές δυνάμεις της χώρας την αναθεώρηση του Συντάγματος, υπογραμμίζοντας μεταξύ άλλων: «Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να αγνοεί την ανάγκη για ευρύτερες συναινέσεις, αλλά ούτε και να απεμπολεί το αίτημα της εποχής μας για μια προοδευτική μεταρρύθμιση που θα διευρύνει τη λαϊκή κυριαρχία. Το αίτημα, δηλαδή, για εμβάθυνση της δημοκρατίας, διεύρυνση της λαϊκής συμμετοχής, προστασία των πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων από την επίθεση του νεοφιλελευθερισμού και αποκατάσταση της αξιοπιστίας της πολιτικής».
Στην παρέμβαση του ανέφερε ακόμη ότι «Θέλουμε να ενισχύσουμε τη λαϊκή κυριαρχία ως θεμέλιο του πολιτεύματος και να ενδυναμώσουμε τους θεσμούς του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος απέναντι σε εξωθεσμικά και παραθεσμικά κέντρα εξουσίας».
Σύμφωνα με τον Αλέξη Τσίπρα η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ αποσκοπεί στο να μπει «φρένο στην ελιτίστικη, νεοφιλελεύθερη ή τεχνοκρατική απαξίωση της πολιτικής».
Συγκεκριμένα οι πέντε άξονες της πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ
1ος άξονας: αρχιτεκτονική του πολιτεύματος
συνταγματική καθιέρωση απλής αναλογικής
εποικοδομητική ψήφος δυσπιστίας που θα συνοδεύεται από πρόταση για νέο πρωθυπουργό
εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας από το λαό εάν αποτύχει η Βουλή σε δύο διαδοχικές ψηφοφορίες την εκλογή του
λελογισμένη αύξηση αρμοδιοτήτων ΠτΔ, όπως δικαιώματα να απευθύνεται στη Βουλή, να συγκαλεί Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών, να παραπέμπει ψηφισμένο νόμο σε ειδικό γνωμοδοτικό όργανο, αποτελούμενο αποκλειστικά από δικαστές
κανένας Βουλευτής να μην μπορεί να εκλέγεται για πάνω από δύο συνεχόμενες κοινοβουλευτικές περιόδους ή για οκτώ συνεχόμενα έτη
Πρωθυπουργός, εκτός των υπηρεσιακών, να ορίζεται αποκλειστικά αιρετός από το λαό, δηλαδή μόνο εν ενεργεία Βουλευτής
2ος άξονας: ενίσχυση των θεσμών άμεσης δημοκρατίας
Υποχρέωση κύρωσης με δημοψήφισμα, οποιασδήποτε συνθήκης μεταβιβάζει κυριαρχικές αρμοδιότητες του Κράτους
Δυνατότητα διενέργειας Δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω των 500.000 υπογραφών για εθνικά θέματα και με συλλογή άνω του 1 εκατομμυρίου υπογραφών για ψηφισμένο νόμο, με εξαίρεση νόμους που αφορούν τα δημοσιονομικά, καθώς και για νομοθετική πρωτοβουλία από τους ίδιους τους πολίτες
3ος άξονας: ενίσχυση του κράτους δικαίου
Για τον συνταγματικό έλεγχο, θεσμοθέτηση ενός ειδικού γνωμοδοτικού οργάνου, αποτελούμενου αποκλειστικά από δικαστές των Ανώτατων Δικαστηρίων που σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μετά από πρόταση του ΠτΔ ή της Κυβέρνησης ή 120 Βουλευτών θα γνωμοδοτεί επί ψηφισμένου νομοσχεδίου εντός συντομότατης μάλιστα προθεσμίας
Κατάργηση βουλευτικής ασυλίας
Ριζική αναδιάρθρωση διάταξης περί ευθύνης υπουργών
Οι ανεξάρτητες αρχές να συγκροτούνται με μικρότερες πλειοψηφίες σε περίπτωση που τα 4/5 δεν συγκεντρωθούν σε συγκεκριμένη προθεσμία.
4ος άξονας: σχέσεις Κράτους-Εκκλησίας
ρητή κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του Κράτους με διατήρηση όμως για ιστορικούς και πρακτικούς λόγους της αναγνώρισης της Ορθοδοξίας ως κρατούσας θρησκείας
κατοχύρωση της υποχρεωτικότητας του πολιτικού όρκου στις ορκωμοσίες των αιρετών του πολιτεύματος, των δικαστών και των υπόλοιπων δημόσιων λειτουργών
5ος άξονας: κοινωνικά δικαιώματα
Ρητή απαγόρευση άρσης του δημόσιου ελέγχου των αγαθών του νερού και της ηλεκτρικής ενέργειας
Σαφής και αποτελεσματική κατοχύρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων ως του μοναδικού μέσου για τον προσδιορισμό του μισθού. Συνταγματική κατοχύρωση της υποχρεωτικότητας της διαιτησίας
