Προσπάθεια να ρίξει τους τόνους και να αμβλύνει τις αντιδράσεις στις τάξεις των κληρικών επιχείρησε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος μετά τη συνεδρίαση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου.
Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος δήλωσε χαρακτηριστικά: «Υπάρχει διαφορά: άλλο συμφωνία και άλλο πρόθεση να συμφωνήσουμε», προσπαθώντας να «προλάβει» περαιτέρω αντιδράσεις, τόσο από την πλευρά του Ιερού Συνδέσμου Κληρικών, όσο και από Μητροπολίτες, οι οποίοι δήλωναν άγνοια για όσα έχουν ειπωθεί ερήμην τους ανάμεσα στους κ.κ. Τσίπρα και Ιερώνυμο.
«Η Πολιτεία και η Εκκλησία δείξαμε διάθεση να λύσουμε προβλήματα που υπάρχουν εδώ και έναν αιώνα. Αυτό θέλουμε να κάνουμε, να υπάρξει μια συμφωνία», σημείωσε ο Αρχιεπίσκοπος και πρόσθεσε ότι «είναι άλλο πράγμα να μιλά κανείς αόριστα για μεγάλη περιουσία και άλλο να υπάρχει ένα “κάρβουνο”, το οποίο δεν μπορεί να αποδώσει το παραμικρό».
Θέλοντας να κατευνάσει τα μέλη του ΙΣΕΚ, που δηλώνουν έτοιμα ακόμη και για κινητοποιήσεις, ο κ. Ιερώνυμος ξεκαθάρισε πως «πρέπει να πούμε στους ιερείς μας, διότι αυτοί ανησυχούν, πως ό,τι είναι να γίνει, θα το κάνουμε μαζί. Δεν θα καταλήξουμε σε ένα σημείο το οποίο δεν θα θέλουν οι ιερείς».
Ο Αρχιεπίσκοπος επεσήμανε στις δηλώσεις του ότι οι αποφάσεις της Εκκλησίας θα ληφθούν συλλογικά και όχι από τον ίδιο, εκτιμώντας ότι ίσως και πριν από τέλος του 2018 να έχει υπάρξει η τελική συμφωνία Εκκλησίας – Κράτους.
Ιερά Σύνοδος: Δεν υπογράψαμε καμιά συμφωνία
Λίγα λεπτά μετά τις δηλώσεις του Αρχιεπισκόπου ακολούθησε η ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου στην οποία ξεκαθαρίζεται ότι στη συνάντηση με τον πρωθυπουργό «δεν επιδιώχθηκε ούτε υπεγράφη κάποια συμφωνία».
Η ανακοίνωση έχει ως εξής:
«Μετά τη χθεσινή συνάντηση του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου και του Πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα και το εκδοθέν Ανακοινωθέν, η Ιερά Σύνοδος ανακοινώνει τα εξής:
1) Κατά τη συνάντηση δεν επιδιώχθηκε ούτε υπεγράφη κάποια συμφωνία, αλλά εκφράζεται η αμοιβαία «πρόθεση προκειμένου Εκκλησία και Πολιτεία να καταλήξουν σε μία ιστορική συμφωνία που θα πάρει μορφή νομοθετικής ρύθμισης».
2) Περί του θέματος αυτού και των σχετικών προτάσεων, ως αρμόδιο Σώμα, πρόκειται να συγκληθεί η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος, προκειμένου να λάβει τις τελικές αποφάσεις.
3) Σε κάθε περίπτωση, σκοπός της τελικής συμφωνίας είναι το κοινό όφελος του Λαού και της Εκκλησίας, με βασική προϋπόθεση την προστασία και πλήρη διασφάλιση των δικαιωμάτων των κληρικών μας.
4) Εκφράζουμε την ικανοποίησή μας που πλέον ομολογείται από τον Έλληνα Πρωθυπουργό ότι: (α) «αναγνωρίζεται η προσφορά και ο ιστορικός ρόλος της Εκκλησίας στη γέννηση και διαμόρφωση της ταυτότητας του Ελληνικού Κράτους και του Λαού», β) «στόχος είναι να ενισχυθεί η αυτονομία της Ελλαδικής Εκκλησίας έναντι του Ελληνικού Κράτους», (γ) «αναγνωρίζεται ότι το Ελληνικό Δημόσιο ανέλαβε την μισθοδοσία του Κλήρου, ως αντάλλαγμα για την εκκλησιαστική περιουσία που απέκτησε», (δ) «η αποκαθήλωση των ιστορικών συμβόλων, του Σταυρού από την Ελληνική σημαία και από τα εθνικά μας σύμβολα αποτελούν αστεία κωμικοτραγικά πράγματα» και (ε) «η ύπαρξη της πίστης στην Ελλάδα είναι ένα fact (γεγονός) που δεν μπορεί να παραγραφεί».
5) Με την ευκαιρία αυτή, περιμένουμε από όλον τον πολιτικό κόσμο να συμβάλει καλοπροαίρετα στην προσπάθεια αμοιβαίας κατανόησης και σεβασμού στην παράδοσή μας, ώστε όλοι ενωμένοι να εργαστούμε για το καλό του ελληνικού Λαού. 6) Εκφράζουμε την ελπίδα ότι αυτό το πνεύμα θα επικρατήσει και κατά την επικείμενη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος.
Εκ της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου».
Αντιδράσεις Μητροπολιτών
Σχολιάζοντας το «άνηθον και το κύμινον» της συμφωνίας, ο Μητροπολίτης Καλαβρύτων Αμβρόσιος εκφράζει τις ανησυχίες τους για το ότι «τα βρήκαν μεταξύ τους! Συμφώνησαν!», ενώ σχολιάζει: «Η Ορθοδοξία πουλήθηκε με δικαιολογία και επικάλυμμα την θρησκευτική ουδετερότητα!».
«Το κράτος είναι θρησκευτικά ουδέτερο αλλά το έθνος δεν είναι» σχολίασε ο Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ, ζητώντας συγκληθεί άμεσα η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος για να επιληφθεί του θέματος. Για το ζήτημα της θρησκευτικής ουδετερότητας, ο Μητροπολίτης Πειραιώς σημείωσε: «Γίνεται μία σύγχυση μεταξύ των εννοιών κράτους και έθνους. Το κράτος είναι θρησκευτικά ασφαλώς ουδέτερο αλλά το έθνος δεν είναι, είναι ομόθρησκο, είναι κατά μεγάλη πλειοψηφία Ορθόδοξο».
Ο Μητροπολίτης Φθιώτιδος Νικόλαος, μιλώντας στο ραδιοφωνικό σταθμό «Σταρ Κεντρικής Ελλάδος», τόνισε ότι δεν πρόκειται για συμφωνία Εκκλησίας και Πολιτείας αλλά συμφωνία δύο ανδρών, του Προέδρου της Ιεραρχίας και του Πρωθυπουργού. «Η Εκκλησία δεν είναι ο Αρχιεπίσκοπος, οι δημοσιογράφοι τα λένε αυτά, ούτε ο Πρωθυπουργός είναι η Πολιτεία. Είναι οι επικεφαλής και ορθώς είπε ο Μακαριώτατος ότι εγκρίνει αυτή την πρώτη συζήτηση αν θα το εγκρίνει η ΔΙΣ και η Ιεραρχία» δήλωσε χαρακτηριστικά.
Για την εκκλησιαστική περιουσία, ο κ. Νικόλαος δήλωσε: «Ναι μεν θα χορηγεί η Εκκλησία ένα ποσόν, αλλά δεν έχω εμπιστοσύνη στην Πολιτεία. Κατά το παρελθόν η Πολιτεία άρπαξε εκκλησιαστική περιουσία ή εδέχθη την δωρεά εκ μέρους της Εκκλησίας για να δώσει σε πολυτέκνους, σε ακτήμονες και τα φάγανε οι πολιτικάντηδες. Αυτά είναι λόγια του Μακαριωτάτου τα οποία μας είπε στην Ιεραρχία» κατέληξε ο Μητροπολίτης Φθιώτιδος.
Δυσφορία στο Φανάρι
Σύμφωνα με πληροφορίες, το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης δεν βλέπει θετικά τα όσα ανακοινώθηκαν μετά τη συνάντηση του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου και του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα.
Στο Φανάρι συνεργάτες του κ. Βαρθολομαίου επισημαίνουν πως το προηγούμενο διάστημα δεν υπήρξε καμία ενημέρωση ούτε από την Εκκλησία της Ελλάδος, ούτε από την ελληνική κυβέρνηση για τέτοιου είδους συζητήσεις, πόσο δε μάλλον για μία συμφωνία.
Οι ίδιες πληροφορίες ξεκαθαρίζουν ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο θα αναμένει να ενημερωθεί για όλες τις πτυχές και τις λεπτομέρειες της περίφημης αυτής συμφωνίας προκειμένου να αποφασίσει για το πώς και το εάν θα αντιδράσει ή όχι.
Ισίδωρος Ρούσσος
