Αυξάνεται από την 1η Ιανουαρίου του 2019 το τέλος της πλαστικής σακούλας καθώς αναπροσαρμόζεται από τα 4 λεπτά που ισχύει από τις αρχές του 2018 στα 9 λεπτά ανά τεμάχιο.
Το περιβαλλοντικό τέλος αποτελεί δημόσιο έσοδο, εισπράττεται από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) και αποδίδεται υπέρ στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (Ε.Ο.ΑΝ)».
Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία το πρώτο εξάμηνο του 2018 βεβαιώθηκαν 10.788.055 ευρώ από το περιβαλλοντικό τέλος, καθώς εκτιμάται πως το αντίστοιχο διάστημα διατέθηκαν περίπου 1,7 δισεκ. πλαστικές σακούλες
Έτσι από την αρχή του χρόνου αλλάζει η τιμή για τη διάθεση λεπτών πλαστικών σακουλών από τα ταμεία των σούπερ μάρκετ και των εμπορικών καταστημάτων.
Σήμερα οι πλαστικές σακούλες χρεώνονται 0.03 ευρώ και με το ΦΠΑ οι καταναλωτές πληρώνουν 0,04 ευρώ για κάθε πλαστική σακούλα.
Από την αρχή του χρόνου η τελική τιμή αναμένεται να διαμορφωθεί στα 0,09 ευρώ για κάθε πλαστική σακούλα.
Πάντως, από την υποχρέωση υποβολής δηλώσεων απόδοσης περιβαλλοντικού τέλους εξαιρούνται οι επιχειρήσεις που έχουν πάψει να διαθέτουν πλαστικές σακούλες στους πελάτες τους, καθώς και ορισμένες κατηγορίες επιτηδευματιών που δεν είναι καν υπόχρεοι, όπως οι περιπτερούχοι και οι ασχολούμενοι με το υπαίθριο εμπόριο.
Το τέλος αποδίδεται ανά τρίμηνο στο Δημόσιο, με την ηλεκτρονική υποβολή σχετικών δηλώσεων από τους υπόχρεους τον αμέσως επόμενο μήνα από τη λήξη κάθε τριμήνου.
Κάθε έμπορος ο οποίος διαθέτει στους καταναλωτές λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς, εκτός από αυτούς που εκμεταλλεύονται περίπτερα και όσους ασκούν υπαίθριο εμπόριο οι οποίοι εξαιρούνται βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, υποχρεούται να υποβάλλει ηλεκτρονικά στην ΑΑΔΕ δήλωση απόδοσης περιβαλλοντικού τέλους ανά τρίμηνο, την τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα από τη λήξη του τριμήνου αυτού. Συνεπώς, εφόσον σε κάποιο τρίμηνο ο έμπορος δεν διέθεσε στους πελάτες του καμία λεπτή πλαστική σακούλα δεν υποχρεούται στην υποβολή μηδενικής δήλωσης περιβαλλοντικού τέλους.
Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που η επιχείρηση έχει παύσει εξ ολοκλήρου τη διάθεση λεπτών πλαστικών σακουλών στους πελάτες της, π.χ. διαθέτει χάρτινες ή άλλου τύπου σακούλες για τις οποίες δεν επιβάλλεται περιβαλλοντικό τέλος.
Κατά συνέπεια στις παραπάνω περιπτώσεις δεν επιβάλλονται οι κυρώσεις που προβλέπονται για τη μη υποβολή δήλωσης.
Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία έχει υποβληθεί δήλωση περιβαλλοντικού τέλους με λάθη μπορεί να υποβληθεί νέα τροποποιητική (διορθωτική) δήλωση χειρόγραφα στην αρμόδια ΔΟΥ. Αν από τη νέα δήλωση προκύπτει υποχρέωση καταβολής επιπλέον περιβαλλοντικού τέλους (επειδή με την αρχική δήλωση δεν είχαν δηλωθεί όλες οι διατεθείσες πλαστικές σακούλες και είχε βεβαιωθεί χαμηλότερο ποσό τέλους), ο φορολογούμενος θα πρέπει να πληρώνει το προκύπτον επιπλέον ποσό τέλους προσαυξημένο με τόκους εκπρόθεσμης καταβολής, ενώ θα επιβαρύνεται και με αυτοτελές πρόστιμο 250 ευρώ αν τηρεί βιβλία απλογραφικά ή 500 ευρώ αν τηρεί βιβλία διπλογραφικά. Αν από τη νέα δήλωση προκύπτει μείωση του αρχικώς βεβαιωθέντος τέλους, ο φορολογούμενος θα επιβαρύνεται μόνο με το αυτοτελές πρόστιμο των 250 ή των 500 ευρώ.
Σύμφωνα με τις μετρήσεις του ΙΕΛΚΑ, αν και δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για τη διάθεση εκτός των σουπερμάρκετ ακόμα και στο βέλτιστο σενάριο της μείωσης κατά 65% οδηγεί σε κατανάλωση περίπου 130-135 σακούλες ανά κάτοικο ανά έτος.
Αν και η μείωση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική δεν αξιολογείται ως επαρκής για τους παρακάτω λόγους:
· Υπάρχουν σημαντικά περιθώρια για περαιτέρω μείωση της πλαστικής σακούλας και μεγαλύτερο περιορισμό της ρύπανσης στο περιβάλλον.
· Έχει καταγραφεί σε άλλες χώρες που εφάρμοσαν αντίστοιχα μέτρα (όπως π.χ. το Ηνωμένο Βασίλειο), ότι η αποδοτικότητα της επιβολής τέλους στην πλαστική σακούλα ναι μεν επιτυγχάνει άμεση και μεγάλη μείωση, αλλά φθίνει όσο περνάει ο χρόνος.
· Δεν επιτυγχάνεται ακόμα ο στόχος που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση για 90 λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς κατά κεφαλήν το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2019. Συγκεκριμένα εκτιμάται σύμφωνα με τις μετρήσεις του ΙΕΛΚΑ ότι η μείωση του 65% που καταγράφεται οδηγεί σε κατανάλωση περίπου 130 σακούλες ανά κάτοικο ανά έτος, πάνω δηλαδή από τον στόχο (πρακτικά χρειάζεται η συνολική ετήσια μείωση να ξεπεράσει το 75-80%).
Σημειώνεται ότι η προσπάθεια περιορισμού της χρήσης πλαστικής σακούλας ξεκίνησε με αφορμή την αντιμετώπιση του προβλήματος με την πλαστική σακούλα, αλλά ο στόχος ήταν και είναι ο συντονισμός των κοινωφελών ενεργειών των αλυσίδων σουπερμάρκετ και η ενεργοποίηση των καταναλωτών να δημιουργήσουν ένα καλύτερο μέλλον.
Χριστιάννα Κούσιου
