Ένα από τα βασικά θέματα που κυριάρχησαν στην βρετανική αλλά και ευρωπαϊκή πολιτική ατζέντα το 2018 ήταν το Brexit. Στους μήνες που πέρασαν μάθαμε πολλά για τη Βρετανία, για τα ζητήματα που την απασχολούν σχετικά με την αποχώρησή της από την Ε. Ε. και εξοικειωθήκαμε με όρους όπως το “σκληρό” ή “μαλακό” Brexit, τη «δικλίδα ασφαλείας» (back-stop) και άλλα πολλά.
Η αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε.Ε., αποδεικνύεται κάθε άλλο παρά εύκολη, και θα μας απασχολήσει και το 2019, κυρίως το πρώτο τρίμηνο του έτους, ενώ δεν πέρασε σχεδόν ούτε μία μέρα στις Βρυξέλλες το 2018, που το Brexit να μην πρωταγωνίστησε στις συζητήσεις.
Η Τερέζα Μέι στην προσπάθειά της να δημιουργήσει μία ” ειδική σχέση” με την Ευρώπη, μετά την αποχώρηση, οδήγησε μία σειρά βρετανών υπουργών να παραιτηθούν από τη θέση τους, με πιο ηχηρή εκείνη του βρετανού υπουργού υπεύθυνου για το Brexit πριν από μόλις μερικές εβδομάδες.
Το τι πρέπει γίνει στα σύνορα της Βόρειας Ιρλανδίας, ο επίμαχος μηχανισμός ασφαλείας ήταν το βασικό σημείο που κολλούσαν οι συζητήσεις. Επίσης οι μελλοντικές εμπορικές σχέσεις των δύο πλευρών, αλλά και η αλιευτική βιομηχανία ήταν το πεδίο σύγκρουσης.
Η Μέι το Δεκέμβριο καταφέρνει και επιβιώνει από πρόταση μομφής και πλέον κοιτάει με προβληματισμό την επόμενη ημερομηνία σταθμό στο δρόμο για το Brexit, την 7η Ιανουαρίου, το βρετανικό κοινοβούλιο θα ψηφίσει επί της συμφωνίας του Brexit.
Καθώς οι συνομιλίες γίνονταν όλο και πιο σκληρές, η Ε.Ε. προειδοποίησε την Βρετανία, ότι δεν μπορεί να πάρει μόνο ό,τι την συμφέρει. Τα πράγματα εξελίσσονται άσχημα για τη Μέι τον Σεπτέμβριο, όταν οι ευρωπαίοι ηγέτες έκαναν έντονη κριτική στο βρετανικό σχέδιο Τσέκερς για το Brexit.
«Οι προτάσεις αυτές δεν είναι αποδεκτές, ειδικά όσον αφορά τις οικονομικές μας σχέσεις» δηλώσε τότε και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.
Στη Βρετανία αρχίζουν οι διαδηλώσεις κατά του Brexit, παραιτήσεις υπουργών και ένας βαθύς διχασμός για τη συμφωνία της Μέι. Τον Νοέμβριο, η Ε.Ε. επικυρώνει την τελική συμφωνία αποχώρησης σε μια ειδική σύνοδο. Η ικανοποίηση των ευρωπαίων ηγετών είναι έκδηλη.
«Πριν τα Χριστούγεννα, οι βουλευτές θα πρέπει να ψηφίσουν αυτή τη συμφωνία. Θα είναι μία από τις πιο σημαντικές ψηφοφορίες εδώ και πολλά χρόνια. Από αυτήν θα εξαρτηθεί αν προχωρήσουμε μπροστά όλοι μαζί σε ένα πιο λαμπρό μέλλον ή αν θα ανοίξουμε την πόρτα για μεγαλύτερη διχασμό και αβεβαιότητα» δηλώνει η Τερέζα Μέι στις Βρυξέλλες.
Η Ε.Ε. προειδοποιεί δια στόματος Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ότι αυτή είναι η μόνη λύση: «Αυτή είναι η καλύτερη δυνατή συμφωνία για την Βρετανία.Αυτή είναι η καλύτερη δυνατή συμφωνία για την Ευρώπη. Αυτή είναι η μόνο δυνατή συμφωνία» δηλώνει ο πρόεδρος της Κομισιόν.
«Έχουμε κάνει πολύ μεγάλη πρόοδο σε σχέση με την ευρύτερη συμφωνία αποχώρησης. Έχουμε συμφωνήσει στα περισσότερα σημεία του νομικού κειμένου και έχουμε ολοκληρώσει ολόκληρα κεφάλαια» δήλωσε ο Ντέιβιντ Ντέιβις, υπουργός της βρετανικής κυβέρνησης αρμόδιος για το Brexit.
«Σκοπεύω να εντατικοποιήσω, να αναθερμάνω τις διαπραγματεύσεις. Θέλω να διασφαλίσω ότι θα έχουμε το πάνω χέρι και θα πάρουμε το καλύτερο αποτέλεσμα» δήλωσε ο Ντόμινικ Ράαμπ, ο επόμενος υπουργός της βρετανικής κυβέρνησης αρμόδιος για το Brexit.
Οι ημερομηνίες-σταθμοί του Brexit από το 2016-2018
Το δημοψήφισμα
Στις 23 Ιουνίου του 2016 πραγματοποιήθηκε το δημοψήφισμα για την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με τους Βρετανούς να ψηφίζουν υπέρ του Brexit με ποσοστό 52%, έναντι 48%.
Το αποτέλεσμα έφερε την παραίτηση του τότε πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον —την επόμενη κιόλας ημέρα — ο οποίος και ζήτησε τη διενέργεια του δημοχηφίσματος και ηγήθηκε της εκστρατείας υπέρ της παραμονής στην ΕΕ.
Η Μέι γίνεται πρωθυπουργός
Στις 13 Ιουλίου του ίδιου έτους, η Τερέζα Μέι, η οποία είχε υποστηρίξει την παραμονή της χώρας στην Ένωση, ανέλαβε πρωθυπουργός.
Στις 17 Ιανουαρίου του 2017, η Μέι αποκάλυψε σε ομιλία της τη στρατηγική που θα ακολουθηθεί για τη δρομολόγηγη του Brexit. Τότε, προειδοποιούσε ότι προτίθεται να εγκαταλείψει τις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ, λέγοντας: «Η καθόλου συμφωνία είναι καλύτερη από μια κακή συμφωνία για τη Βρετανία.
Ενεργοποιείται η διαδικασία της εξόδου
Στις 13 Μαρτίου του 2017 το βρετανικό κοινοβούλιο έδωσε την έγκρισή του σε ένα νομοσχέδιο που έδινε στη Μέι την εξουσιοδότηση να ενεργοποιήσει το Άρθρο 50 για τη διαδικασία της αποχώρησης από την ΕΕ.
Με επιστολή στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, στις 29 Μαρτίου, ανακοινώθηκε επισήμως η πρόθεση της Βρετανίας να αποχωρήσει από την ΕΕ.
Ημερομηνία εξόδου ορίστηκε η 29η Μαρτίου του 2019.
Οι Συντηρητικοί χάνουν την πλειοψηφία
Στις 8 Ιουνίου του 2017, η Μέι κήρυξε πρόωρες εκλογές, το κόμμα των Συντηρητικών έχασε την πλειοψηφία στη βουλή και αναγκάστηκε να συνάψει συμφωνία με το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα της Βόρεια Ιρλανδίας (DUP).
Συμφωνία για τα βασικά
Στις 8 Δεκεμβρίου του 2017 η Βρετανία και η ΕΕ έφτασαν σε μία πρώτη συμφωνία για το Brexit πάνω στα βασικά ζητήματα.
Οι παραιτήσεις
Στις 8 Ιουλίου του 2018, διαφωνώντας με τη διαπραγματευτική πολιτική της Μέι, ο Ντέιβιντ Ντέιβις παραιτήθηκε από υπουργός Brexit και στις 9 Ιουλίου, ο Μπόρις Τζόνσον αποχώρησε από τη θέση του υπουργού Εξωτερικών.
Το σχέδιο συμφωνίας για το Brexit
Στις 13 Νοεμβρίου του 2018 το γραφείο της Μέι ανακοίνωσε ότι Λονδίνο και Βρυξέλλες κατέληξαν σε ένα σχέδιο συμφωνίας για το Brexit, έπειτα από επανειλημμένες δύσκολες συνομιλίες των δύο πλευρών. Στις 14 Νοεμβρίου η κυβέρνηση της Μέι στήριξε τη συμφωνία, ενώ στις 25 Νοεμβρίου το σχέδιο έλαβε και την έγκριση των ηγετών της ΕΕ.
Πρόταση μομφής
10 Δεκεμβρίου, η Μέι ανακοίνωσε την απόφασή της να αναβάλλει την ψηφοφορία που επρόκειτο να λάβει χώρα στο βρετανικό κοινοβούλιο για τη συμφωνία για το Brexit, υπό τον φόβο ότι οι βουλευτές δεν θα εγκρίνουν τη συμφωνία.
12 Δεκεμβρίου, το κόμμα των Συντηρητικών ανακοίνωσε ότι μερίδα βουλευτών που διαφωνούν με τους χειρισμούς της Μέι, κατέθεσαν πρόταση μομφής κατά της Πρωθυπουργού και επανακίνηση των διαδικασιών.
7 Ιανουρίου 2019, το βρετανικό κοινοβούλιο θα ψηφίσει επί της συμφωνίας του Brexit.
Aθηνά Κορλίρα
