Μεγάλος αιρετικός, στυλοβάτης του ελληνικού τραγουδιού, πετράδι του 9.84, λογοτεχνικός ήρωας εν κινήσει, καθώσπρέπει επαναστάτης. Ο Μάνος Ελευθερίου.
«Όσοι είμαστε σε αυτή την αίθουσα, ο καθένας θα έχει κάτι να εξομολογηθεί για το Μάνο Ελευθερίου, είμαστε όλοι φορείς ενός μυστικού» είπε ο συγγραφέας Θανάσης Νιάρχος. Και αυτό ήταν πράγματι αλήθεια. Ακούσαμε πολλά μυστικά του, σε αυτή τη βραδιά μνήμης για τη ζωή και το έργο του Μάνου Ελευθερίου που συνδιοργανώσαν ο Αθήνα 9.84, οι Εκδόσεις Μεταίχμιο και η Αθήνα Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου.
Προσωπικές ιστορίες μέσα από λογοτεχνικές αφηγήσεις, από στήθους εξομολογήσεις αλλά και μέσα από λόγια του ίδιου του ποιητή εξιστόρησαν ο τραγουδιστής Γιώργος Νταλάρας, ο συνθέτης-στιχουργός Γιώργος Ανδρέου, ο δημοσιογράφος Σπύρος Αραβανής, ο ποιητής σκηνοθέτης Θοδωρής Γκόνης και ο συγγραφέας Θανάσης Νιάρχος.
Χαμηλόφωνη η παρουσία του, εκκωφαντική η απουσία του
«Καθώς πάντα παρακολουθούσε τις εκδηλώσεις απο τις τελευταίες καρέκλες μπορεί να είναι κάπου εκεί στο βάθος και να μας παρακολουθεί» είπε η Μαρία Χούκλη ανοίγοντας την εκδήλωση. «Ο Μάνος Ελευθερίου με οδηγούσε με τα μάτια του» εξομολογήθηκε ο τραγουδιστής Γιώργος Νταλάρας, για να συμπληρώσει: «όσο χαμηλόφωνη ήταν η παρουσία του, τόσο βαριά και εκκωφαντική είναι η απουσία του».
«Δεν είχα την τύχη να το γνωρίσω προσωπικά» δήλωσε η πρόεδρος του Αθήνα 9.84 Δήμητρα Σιδερή, «όμως το λιγότερο που μπορώ να πω είναι είναι ότι υπήρξε ο στυλοβάτης του ελληνικού τραγουδιού».
Άνδρες του αίματος
Η βραδιά πραγματοποιήθηκε με αφορμή την έκδοση του τελευταίου με τίτλο «Άνδρες του αίματος» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. «Είναι ένα καφκικό μυθιστόρημα» θα πει ο δημοσιογράφος Σπύρος Αραβανής «που εκφράζει τη διάψευση και το φόβο μιας ολόκληρης εποχή». «Ότι είχε αποταμιεύσει από τον 20 αι. Ήθελε να το κλείσει σε αυτό το μυθιστόρημα» θα συμπληρώσει ο συγγραφέας Θανάσης Νιάρχος.
Ο ιδρυτής των εκδόσεων Μεταίχμιο Νώντας Παπαγεωργίου που άνοιξε τη βραδιά, τον χαρακτήρισε ως ένα μεγάλο αιρετικό που ότι έκανε είχε έντονο το στοιχείο της κοινωνικής παρέμβασης. «Περνούσε από τις εκδοσεις και μας φίλευε πολύ συχνά κάποιο καινούργιο ποιήμα ή τραγούδι» συμπλήρωσε.
Γιατί ο Μάνος Ελευθερίου φίλευε απλόχερα μυστικά, λέξεις, συναισθήματα. Στους ταπεινούς και τους τρανούς, τους μικρούς και τους μεγάλους. Για να μην μπορεί να πει κανείς «δεν αισθάνθηκα». Γιατί, όπως σημειώνει σε αυτό το τελευταίο του βιβλίο, ότι έγραφε το έγραφε με αίμα.
Βάσια Μπακετέα
