Η καθοριστικής σημασίας αυτοδιοικητικές εκλογές που ίσως κρίνουν το πολιτικό μέλλον του τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βρίσκονεται σε εξέλιξη.
Ψηφοφόροι, κόμματα και υποψήφιοι
Δικαίωμα ψήφου έχουν 57.196.390 πολίτες, 1.156.000 εξ αυτών είναι νέοι ψηφοφόροι. Στην εκλογική ανάμετρηση συμμετέχουν μεμονωμένα ή σε συμμαχίες, δώδεκα πολιτικά κόμματα, μεταξύ των οποίων το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP), το Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος (MHP), το «Καλό» (IYI) και το φιλοκουρδικό Κόμμα της Δημοκρατίας των Λαών (HDP).
Οι κάλπες έχουν ανοίξει από τις 07.00 το πρωί και θα κλείσουν στις 17.00 ώρα Ελλάδος. Ο συνολικός αριθμός των υποψηφίων είναι 8.270 και από αυτούς θα εκλεγούν 30 δήμαρχοι μητροπολιτικών δήμων, άλλοι 1.359 δήμαρχοι και φυσικά δημοτικοί σύμβουλοι για τα επόμενα 5 χρόνια.
Η μεγάλη δοκιμασία για τον Ερντογάν
Μία τέτοιου είδους αναμέτρηση ίσως υπό φυσιολογικές συνθήκες να ήταν ένα απλό κονταροχτύπημα τοπικών αρχόντων. Αυτή τη φορά, όμως, αποτελούν το πρώτο εκλογικό τεστ για τον Ερντογάν, έπειτα από την επανεκλογή του στον προεδρικό θώκο στον Ιούνιο του 2018. Αυτή η επανεκλογή σηματοδότησε και την πρώτη του θητεία με επαυξημένες αρμοδιότητες, όπως είχε αποφασιστεί από το δημοψήφισμα του 2017.
Η απώλεια των μητροπολιτικών δήμων
Σε πολλές περιοχές το Κόμμα Δικαιοδύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν αναμένεται να παραμείνει πρώτη δύναμη, στους μητροπολιτικούς δήμους, ωστόσο, θα υποστεί πιθανότατα σοβαρό πλήγμα.
Η Άγκυρα
Στην πρωτεύουσα, την Άγκυρα, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις των τελευταίων ημερών, προηγείται ο υποψήφιος του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολότευσης, του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, Μανσούρ Γιαβάς. Αν επαληθευτούν αυτές οι εκτιμήσεις, θα είναι η πρώτη φορά που το κόμμα του Ερντογάν θα χάσει την Άγκυρα έπειτα από 25 χρόνια.
Η Κωνσταντινούπολη
Ο δήμος κλειδί φαίνεται να είναι αυτός της Κωνσταντινούπολης, της πόλης των 15.000.000 κατοίκων. Εκεί προηγείται ο υποψήφιος του Ερντογάν, Μπιναλί Γιλντιρίμ, πρώην πρωθυπουργός της Τουρκίας, ωστόσο, οριακά, με ποσοστό 44,5% έναντι του Εκρέμ Ιμάμογλου του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος με 43,6%. Όλα δείχνουν ότι η μάχη θα κριθεί στο νήμα.
Η Κωνστνατινούπολη είναι μία πόλη με ιδιαίτερη σημασία. Πέραν του συμβολικού χαρακτήρα που έχει για λόγους ιστορικούς, σε αυτή αντιστοιχεί το 31,2% του ΑΕΠ ολόκληρης της χώρας. Παράλληλα, εκεί ξεκίνησε η πολιτική σταδιοδρομία του Ερντογάν, όταν την δεκαετία του 1990 είχε εκλεγεί δήμαρχος.
Οι πόλεις-κλειδιά
Στην Άγκυρα, πέραν του ότι είναι η πρωτεύοσα του κράτους, αντιστοιχεί το 9% του ΑΕΠ της χώρας, ενώ το 37% των κρατικών εσόδων προέρχονται από τις δύο μητροπόλεις. Επιλέον, εάν το ΑΚΡ χάσει Κωνστανινούπολη και Άγκυρα, τα ποσοστά του στην επικράτεια θα πέσουν κάτω από το 50%.
Την σημασία της Κωνσταντινούπολης έχει επισημάνει και ο ίδιος ο τούρκος πρόεδρος, ο οποίος επανειλλημένως έχει δηλώσει ότι όποιος κερδίσει αυτή την πόλη, κερδίζει και την Τουρκία.
Σμύρνη, Αττάλεια και Άδανα
Η Σμύρνη αποτελεί παραδοσιακά προπύργιο του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος της αντιπολίτευσης και δεν αναμένεται κάποια ανατροπή. Προβάδισμα της αντιπολίτευσης καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις, επίσης, στην Αττάλεια και τα Άδανα.
Ο σκληρός αγώνας του Ερντογάν
Δεν είναι λίγοι αυτοί που βλέπουν την αρχή του τέλους του Ερντογάν, σε περίπτωση που χάσει τις μεγάλες πόλεις. Οι εκλογές διενεργούνται σε εξαιρετικά πολωμένο κλίμα. Ο τούρκος πρόεδρος, μολονότι το όνομά του δεν βρίσκεται σε κανένα ψηφοδέλτιο, έχει κάνει μία από τις πιο σκληρές προεκλογικές εκστρατείες, εκφωνόντας τέσσερις με πέντε ομιλίες ημερησίως. Την Παρασκευή έδωσε οκτώ ομιλίες σε οκτώ διαφορετικές συνοικίες της Κωνσταντινούπολης. Γεγονός που καταδεικνύει την μεγάλη σημασία της συγκεκριμένης πόλης.
Οι δηλώσεις για την Αγιά Σοφιά
Στο πλαίσιο αυτού του σκληρού προεκλογικού αγώνα εντάσσονται και οι δηλώσεις του τούρκου προέδρου περί μετατροπής τηε Αγιά Σοφιάς σε τζαμί. Αν και προχθές αναδιπλώθηκε ελαφρώς και ενέφερε ότι επιθυμεί να γίνει κοινός τόπος λατρείας μουσουλμάνων και χριστιανών, επιμένει, εντούτοις, να μετατραπεί από μουσείο σε λατρευτικό χώρο. Φυσικά, απευθύνεται στο εσωτρικό του ακροατήριο, προσπαθώντας να αλιεύσει τις ψήφους των εθνικιστών ή των υπερσυντηρητικών. Δεν είναι η πρώτη φορά που κάνει τέτοιες δηλώσεις, αλλά το γεγονός ότι τις έχει επαναφέρει, είναι ενδεικτικό του κλίματος.
Κλίμα το οποίο δεν θέλει καμία ψήφος να πάει χαμένη, γι΄αυτό έχει δημιουργηθεί και ειδικά εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα μέσω της οποίας έχουν τη δυνατότητα να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα και όσοι νοσηλεύονται.
Οι δύο νεκροί
Αιματηρό επεισόδιο σημειώθηκε σε εκλογικό κέντρο στην πόλη Μαντάλει στα ανατολικά της χώρας. Δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, έπειτα από πυροβολισμούς στο πλαίσιο μίας διαμάχης που ξέσπασε ανάμεσα σε δύο ομάδες εκλογέων.
Η οικονομική κρίση και το πολιτικό κλίμα
Οι εκλογές βρίσκουν την Τουρκία εξαιρετικά αποδυναμωμένη στο πεδίο της οικονομίας, με την τουρκική λίρα να πέφτει συνεχώς και τον κατασκευαστικό κλάδο να έχει καταρρεύσει. Ο Ερντογάν έχει αποδώσει την εξασθένιση του νομίσματος της χώρας σε επιθέσεις, όπως έχει πει χαρακτηριστικά, από τη Δύση. Στην πραγματικότητα, η τουρκική λίρα έχει πληγεί λόγω της έλλειψης εμπιστοσύνης των Τούρκων, οι οποίοι αγοράζουν δολάρια και χρυσό με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Προβλήματα, φυσικά έχουν δημιουργήσει οι τεταμένες σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ και την ΕΈ και δεν είναι δυνατόν να παραβλέψει κανείς την κατάσταση που επικρατεί στην χώρα, έπειτα από το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016.
Ανεργία, πληθωρισμός
Πέραν αυτών, τα ποσοστά ανεργίας θα αποτελέσουν σημαντικό κριτήριο για τους ψηφοφόρους, όπως δείχνουν οι έρευνες, ιδιαίτερα σε μεγάλες πόλεις όπως η Κωνσταντινούπολη και η Άγκυρα. Το ποσοστό ανεργίας ανέρχεται στο 11% στον γενικό πληθυσμό και στο 20% στους νέους, ενώ ο πληθωρισμός τρέχει στο 20% και οι τιμές των τροφίμων έχουν σημειώσει αύξηση 30 ποσοστιαίων μονάδων, μέσα σε έναν μόλις χρόνο.
Η σφοδρή οικονομική ύφεση θα αποτελέσει βασικό κριτήριο για περισσότερους από τους μισούς ψηφοφόρους, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, ενώ το 65% δηλώνει ότι η οικονομική κρίση αποτελεί την κυριότερη πηγή ανησυχίας τους. Η οικονομία, λοιπόν, ίσως είναι αυτή που θα κρίνει και το αποτέλεσμα των εκλογών.
Δομίνα Διαμαντοπούλου
