Παιχνιδιάρικο χρώμα στους δρόμους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης δίνουν εδώ και 3 μήνες τα e-scooters που έχουν εξελιχθεί στο τελευταίο trend για μικρούς και μεγάλους.
Όσο όμως κι αν έτυχαν θερμότατης υποδοχής από τους Δήμους Αθήνας και Θεσσαλονίκης ως καινοτόμος, έξυπνος και «πράσινος» τρόπος μετακίνησης, το κενό στο νομοθετικό πλαίσιο έφερε τα πρώτα προβλήματα.
Το ζήτημα σχετικά με το πού τελικά θα πρέπει να επιτρέπεται η χρήση των πατινιών στις πόλεις και πού όχι έχει αρχίζει να προβληματίζει τους δήμους, κατοίκους και οδηγούς.
Και μπορεί στις εφαρμογές των εταιρειών να επισημαίνεται συγκεκριμένα πως δεν επιτρέπεται η οδήγησή τους στους δρόμους και τα πεζοδρόμια, παρά μόνο στους ποδηλατόδρομους, ωστόσο αν κινηθεί κανείς στην πόλη θα δει πως κάτι τέτοιο δεν τηρείται.
Τα ηλεκτρικά πατίνια, αν και τοποθετήθηκαν στο κέντρο της Αθήνας για χρήση τους σε δρόμους ήπιας κυκλοφορίας και στους πεζόδρομους του ιστορικού κέντρου, εντούτοις έχουν κάνει την εμφάνισή τους σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας όπως η λεωφόρος Συγγρού, προκαλώντας έκπληξη σε οδηγούς και περαστικούς.
Μάλιστα δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που νεαροί χρήστες των πατινιών επιδίδονται σε αγώνες δρόμου, χωρίς κράνος –ένας από τους βασικούς όρους χρήσης τους– στη Συγγρού, για το ποιος θα καταφέρει να φτάσει πιο γρήγορα στην παραλιακή.
Σε πολλές περιπτώσεις τα έξυπνα πατίνια έφτασαν ακόμη και σε δήμους μακριά από το κέντρο της πόλης π.χ Βύρωνα, Ψυχικό και Αιγάλεω, καθώς οι χρήστες τους, λόγω του κενού στη νομοθεσία, χρησιμοποιούν τα εν λόγω μέσα, σε οδικούς άξονες της πόλης με συχνή κυκλοφορία.
Οι δυο εταιρείες που δραστηριοποιούνται ήδη στην Ελλάδα ανακοίνωσαν ότι μειώνουν τη μέγιστη ταχύτητα κυκλοφορίας των ηλεκτρικών πατινιών από 25 χλμ/ώρα σε 20 χλμ./ώρα, ενώ συνεργάζονται με τον Δήμο Αθηναίων για την υιοθέτηση κι άλλων μέτρων ασφαλείας.
Όπως έχει επισημάνει με ανακοίνωσή του ο Σύλλογος Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων (ΣΕΣ), υπάρχει περιορισμένη διεθνής εμπειρία για τις επιπτώσεις της μικρο-κινητικότητας (e-scooters, ηλεκτρικά ποδήλατα κλπ) στα μεταφορικά συστήματα των πόλεων, καθώς οι υπηρεσίες έχουν εμφανιστεί μόλις 2-3 χρόνια. «Έτσι, δεν υπάρχει σαφής εικόνα για τη λειτουργία και ασφαλή κυκλοφορία των μέσων μικρο-κινητικότητας, αλλά δυστυχώς ούτε και επίσημοι κανόνες (πχ. άρθρα ΚΟΚ), οι οποίοι να οριοθετούν τη χρήση των μέσων μικρο-κινητικότητας».
Ο Δήμος Αθηναίων, σύμφωνα με ανακοίνωσή του, «διαπιστώνοντας την έλλειψη κάθε θεσμικού πλαισίου λειτουργίας και χωρίς να έχει καμία αρμοδιότητα αδειοδότησης ή ελέγχου, προχώρησε στη συγκρότηση ομάδας εργασίας στην οποία προσκλήθηκαν και εκπρόσωποι των εταιριών που δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά».
Στόχος είναι η κατάθεση ολοκληρωμένης πρότασης προς τα αρμόδια Υπουργεία Υποδομών και Μεταφορών και Προστασίας του Πολίτη, προκειμένου να προχωρήσουν άμεσα στη θέσπιση νομοθετικού πλαισίου.
Οι προτάσεις του Δήμου Αθηναίων
Από την μία μεριά, προτεραιότητα είναι η ασφαλής μετακίνηση των αναβατών, αλλά και των υπολοίπων χρηστών δρόμων και πεζοδρομίων.
Η καθιέρωση δηλαδή κανόνων που θα διέπουν την ασφαλή κυκλοφορία και συνύπαρξη με άλλα οχήματα και πεζούς είναι ο ένας άξονας.
Εξίσου σημαντικός όμως είναι και ο σεβασμός της ίδιας της λειτουργίας του δημόσιου χώρου, με την καθιέρωση κανόνων για το πού μπορούν οι χρήστες να αφήνουν ή να παραλαμβάνουν τα e-scooters ώστε να μην ενοχλούν τους πεζούς, τα Άτομα με Αναπηρία, τις μητέρες με τα καροτσάκια κλπ.
Ανάμεσα στις προτάσεις του Δήμου Αθηναίων, όπως εκφράστηκαν στην ομάδα εργασίας στην οποία πιθανώς ενταχθούν φορείς οδικής ασφάλειας και βιώσιμης, είναι να μην αυξηθεί περαιτέρω ο αριθμός των e-scooters και η απαγόρευση της κυκλοφορίας τους σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας.
Οι αποφάσεις των εταιρειών
Η Lime, η πρώτη εταιρεία που έφερε «έξυπνα» πατίνια στην Ελλάδα, κάνοντας την αρχή μάλιστα από τη Θεσσαλονίκη, όπως ανακοίνωσε, «σε συνέχεια των συζητήσεων με τη δημοτική αρχή της Αθήνας, θέτοντας τα θέματα της ασφάλειας ως βασική προτεραιότητα, αποφάσισε να μειώσει την ταχύτητα στα 20 χλμ/ώρα».
Η Αθήνα θα είναι η πρώτη ευρωπαϊκή πόλη που η εταιρεία μειώνει την ταχύτητα των πατινιών της.
Ακόμη, θα αποθαρρύνει την οδήγηση των ηλεκτρικών πατινιών της στις πιο επιφορτισμένες με κίνηση λεωφόρους της πόλης χρησιμοποιώντας τεχνολογία GPS και δημιουργώντας εικονικές περιφράξεις (geo-fence) σε συγκεκριμένες περιοχές της πόλης.
Επίσης, θα διανεμηθούν δωρεάν κράνη σε στρατηγικά σημεία της πόλης τις επόμενες εβδομάδες, ώστε να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες να τα χρησιμοποιούν όταν οδηγούν τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα. Όλα τα παραπάνω θα εφαρμοστούν και στη Θεσσαλονίκη.
Στην ίδια απόφαση για μείωση της μέγιστης ταχύτητας στα 20 χλμ./ώρα προχώρησε οικειοθελώς και η δεύτερη εταιρεία που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα, η hive, μέλος της Daimler.
Σύμφωνα με την ανακοίνωσή της, «θα συνεργαστεί με τον Δήμο Αθηναίων για τους βέλτιστους τρόπους ελεγχόμενης πρόσβασης και στάθμευσης, σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας με εφαρμογή geo-fencing».
Πέρα από το όριο ταχύτητας των e-scooters, θέμα φαίνεται να προκύπτει και με το παρκάρισμα τους σε πεζοδρόμια και πυλωτές πολυκατοικιών προκαλώντας εκνευρισμό σε οδηγούς, πεζούς, μαμάδες με καρότσια και άτομα με ειδικά αμαξίδια να αναγκάζονται να κάνουν ελιγμούς για να μετακινηθούν.
Μέτρα σε Παρίσι και Μαδρίτη
Την ώρα που στην Ελλάδα, οι Δήμοι Αθήνας και Θεσσαλονίκης επεξεργάζονται σχέδιο για το όριο ταχύτητας των ηλεκτρικών πατινιών , το Παρίσι προχωρά στο δεύτερο στάδιο των ρυθμίσεων για τον συγκεκριμένο τρόπο μετακίνησης.
Άμεσα αναμένεται να ψηφιστεί εθνική νομοθεσία για τα ηλεκτρικά σκούτερ όπου θα ρυθμίζει διάφορους παράγοντες της μετακίνησης.
Ωστόσο το δημοτικό συμβούλιο της γαλλικής πρωτεύουσας ψήφισε ήδη για την επιβολή προστίμου ύψους 135 ευρώ σε όσους εντοπίζονται να παρκάρουν τα σκούτερ τους στο πεζοδρόμιο, εμποδίζοντας τους πεζούς να κινηθούν ανενόχλητοι.
Το δημοτικό συμβούλιο δήλωσε ότι υποστηρίζει μεν νέες εναλλακτικές μορφές μετακίνησης οι οποίες αντικαθιστούν τα ρυπογόνα οχήματα, ωστόσο πρέπει να υπάρξει ρυθμιστικό πλαίσιο αφού η μαζική χρήση των ηλεκτρικών σκούτερ θέτουν σε κίνδυνο τους πεζούς κυρίως τους ηλικιωμένους και τα βρέφη.
Η στάθμευση στα πεζοδρόμια δε εμποδίζει γονείς με καρότσια αλλά κι άτομα με κινητικές δυσκολίες κι αναπηρικά αμαξίδια να κινηθούν.
Για να λυθεί ουσιαστικά το πρόβλημα βέβαια, ο δήμος υπολογίζει ότι μέχρι το τέλος της τρέχουσας χρονιάς, θα δημιουργήσει περίπου 2.500 θέσεις στάθμευσης για σκούτερ – οι οποίες θα ονομάζονται trottinettes – και θα βρει κι άλλους τρόπους για να υποχρεώνει τους αναβάτες να τις χρησιμοποιούν.
Σημειωτέον ότι ήδη σε κάποιες ευρωπαϊκές πόλεις υπάρχουν διαθέσιμες τέτοιες θέσεις στάθμευσης.
Μέχρι στιγμής, 9 εταιρείες – μεταξύ των οποίων κι η δημοφιλής καλιφορνέζικη Lime και Bird – επιχειρούν στο Παρίσι προσφέροντας 15.000 σκούτερ στους κατοίκους και τους επισκέπτες της πόλης.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του δήμου ο αριθμός αυτός θα μπορούσε να φτάσει και τις 40.000 μέχρι το τέλος του έτους, γεγονός που καθιστά αναγκαία την ψήφιση ενός ρυθμιστικού πλαισίου τόσο για την χρήση όσο και για την στάθμευση των ηλεκτρικών πατινιών.
Όλες οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται – μεταξύ των οποίων και οι Bolt, Wind και Voi, θα υποχρεωθούν να πληρώνουν ετήσια αμοιβή τουλάχιστον 50 ευρώ ανά σκούτερ για τα πρώτα 500 ηλεκτρικά πατίνια που βγάζουν στους δρόμους του Παρισιού.
Το ποσό μάλιστα θα ανεβαίνει στα 65 ευρώ ανά σκούτερ ετησίως, για εταιρείες που επιχειρούν με περισσότερα από 3.000 σκούτερ.
Αντίστοιχα τέλη θα αναγκαστούν να πληρώνουν ετησίως και οι εταιρείες που εκμεταλλεύονται ποδήλατα, στη συγκεκριμένη περίπτωση το ποσό θα κυμαίνεται από 20-26 ευρώ ανά ποδήλατο.
Το Παρίσι δεν είναι η μόνη πόλη που αντιδρά στην ανεξέλεγκτη χρήση ηλεκτρικών πατινιών.
Να υπενθυμίσουμε ότι ήδη από τον περασμένο Δεκέμβριο η Μαδρίτη υποχρέωσε τις εταιρείες Voi, Wind και Lime να αποσύρουν τα πατίνια τους από τους δρόμους, αφού δεν κατάφεραν να συμμορφωθούν με τους κανόνες και να επιχειρούν αποκλειστικά στις περιοχές που επιτρεπόταν η χρήση τους.
Χριστιάννα Κούσιου
