Τα αποτελέσματα των εκλογών στην Φινλανδία και το συνεχιζόμενο πολιτικό αδιέξοδο γύρω από το Brexit είναι τα βασικά θέματα του διεθνούς Τύπου.
Για εκλογές – Φινλανδία: Οι Σοσιαλδημοκράτες στην Φινλανδία (SDP) κέρδισαν οριακά στις βουλευτικές εκλογές της Κυριακής, σημειώνοντας την πρώτη τους νίκη για την κεντροαριστερά εδώ και δύο δεκαετίες. Ο φιλελεύθερος πρωθυπουργός της χώρας Juha Sipilä παραδέχθηκε την ήττα του λέγοντας ότι το Κεντρώο κόμμα του το οποίο έλαβε 13,8% στις εκλογές “είναι και ο μεγαλύτερος ηττημένος αυτών των εκλογών”. Το αποτέλεσμα όμως είναι σχεδόν οριακό για τους Σοσιαλδημοκράτες που κέρδισαν 17.7% έναντι του 17,5% που έλαβε το ακροδεξιό κόμμα των Φινλανδών. Το κεντροδεξιό (Εθνικός Συνασπισμός) NCP – ο κυβερνητικός εταίρος του κεντρώου κομματος – έλαβε την τρίτη θέση με ποσοστό 17%. Οι εκλογές τελικά ήταν μια μάχη αριστεράς – δεξιάς που προκλήθηκε από την ανησυχία γύρω απο την ενίσχυση του ακροδεξιού κόμματος. Ένα ενδεχόμενο μετεκλογικό σενάριο αφορά μια πιθανή κυβέρνηση μεταξύ των Σοσιαλδημοκρατών (SDP) και των Κεντροδεξιών NCP ως παραδοσιακοί θύλακες του κοινωνικού κράτους της χώρας και ως φιλοευρωπαϊκά κόμματα. Ίσως στην κυβέρνηση μετάσχουν και οι Πράσινοι, εκτιμά το POLITICO.
Σύμφωνα με το BBC οι Πράσινοι και η Αριστερή Συμμαχία αύξησαν επισης τα ποσοστά τους. Είναι η πρώτη φορά εδώ και έναν αιώνα που κανένα κόμμα δεν έλαβε πάνω από 20%. Η συμμετοχή άγγιξε το 72%. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα οι Σοσιαλδημοκράτες κερδίζουν 40 έδρες από τις συνολικά 200 του φινλανδικού κοινοβουλίου, μια περισσότερη απο τους ακροδεξιούς. Το 2015 οι ακροδεξιοί κέρδισαν 38 έδρες αλλά υπήρξε διάσπαση στο κόμμα με αποτέλεσμα να χαθούν κάποιες έδρες. Ο Jussi Halla-aho επικεφαλής των ακροδεξιών δήλωσε πως “δεν περίμενε ένα τέτοιο αποτέλεσμα”. Είχε κάνει συνθημα προεκλογικό “ψηφο για κάποια σύνορα”.
Όπως σε αρκετά ανεπτυγμένα έθνη, και η Φινλανδία έχει πρόβλημα με την γήρανση του πληθυσμού, που προκαλεί πίεση στο κοινωνικό της σύστημα. Καθώς ένας ολοένα αυξημένος αριθμός ανθρώπων ζουν περισσότερο το κόστος για τις συντάξεις και τα κοινωνικά επιδόματα αυξάνεται. Αυτή η αύξηση του κόστους οδηγεί φυσικά σε αύξηση των εισφορών των φορολογούμενων, που αποτελούν όμως μικρότερο ποσοστό του πληθυσμού σε σχέση με το παρελθόν. Το 2018 οι ηλικιωμένοι άνω των 65 αποτελούσαν το 21,4% του πληθυσμού, το τέταρτο μεγαλύτερο ποσοστό στην Ε.Ε μαζί με την Γερμανία με μόνο την Πορτογαλία, την Ελλάδα και την Ιταλία να έχουν μεγαλύτερα ποσοστά,σύμφωνα με την Eurostat. Το κοινωνικό σύστημα της χώρας είναι όμως αρκετά γενναιόδωρο και ακριβό. Για τον λόγο αυτό αποτέλεσε και το βασικό θέμα στην προεκλογική ατζέντα.
Στη Γαλλία: Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θα απευθύνει διάγγλεμα απο το Ελιζε απόψε στις 8 το απόγευμα (τοπική ώρα) όπου θα μιλήσει για όσα έμαθε μέσω του εθνικού διαλόγου ενώ θα ανακοινώσει συγκεκριμένα μέτρα, αναφέρει το POLITICO. Ο πρωθυπουργος, Εντουάρ Φιλίπ πάντως άφησε να εννοηθεί ότι ένα από τα μέτρα ισως αφορά μείωση των φόρων. Πρόσφατη δημοσκόπηση άλλωστε έδειξε ότι το 82% θέλουν μείωση του φόρου εισοδήματος και 62% θα ήθελε η κυβέρνηση να περιορίσει κάπως το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων. Το 82% επίσης των ερωτηθέντως είχαν ζητήσει από τον Μακρόν να αλλάξει την οικονομική και κοινωνική του πολιτική.
Για ευρωεκλογές – Γερμανία: “Ευρωεκλογές: Οι Πράσινοι πολύ πιθανόν να κεφαλαιοποιήσουν την ολοένα και μεγαλύτερης διάσπασης της πολιτικής σκηνής στη Γερμανία” άρθρο στο Open Europe. Οι δημοσκοπήσεις ενόψει των ευρωεκλογών στη Γερμανία αποκαλύπτουν ένα κατακερματισμένο πολιτικό σκηνικό με τους Γερμανούς πολίτες να είναι διχασμένοι σε ό,τι αφορά τη μελλοντική κατεύθυνση της Ε.Ε..
Πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το 44% των Γερμανών έχουν ισχυρό ή πολύ ισχυρό ενδιαφέρον για τις ευρωεκλογές σε σύγκριση με το 22%, αντίστοιχης δημοσκόπησης τον Μάρτιο του 2014. Επομένως, θα πρέπει να αναμένεται μεγαλύτερη συμμετοχή σε αυτές τις ευρωεκλογές από ό,τι το 2014 που έφθασε το 48% λίγο υψηλότερη από τον μέσο όρο στην Ε.Ε που έφθασε το 43%. Η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση είναι μέλος της μεγαλύτερης ευρωομάδας, του κεντροδεξιού ΕΛΚ. Το CDU αναμένεται να δει μια μικρή μείωση των ποσοστών του στο 33% απο 35% κάτι που μεταφράζεται σε 31 ή 32 έδρες. Για πρώτη φορά παρουσίασε κοινό ευρωπαϊκό μανιφέστο με τον κυβερνητικό του εταίρο, CSU.
Πρόκειται για μια συμβιβαστική κίνηση που επετεύχθη λόγω της νέας επικεφαλής των Χριστιανοδημοκρατών, Αννεγκρέτ Κραμπ Καρενμπάουερ. Το CDU μοιάζει ικανοποιημένο με το καθεστώς της Ε.Ε. ως έχει και δείχνει να μην το ενδιαφέρει για μεγάλες αλλαγές πάνω σε θέματα που επί της ουσίας παραμένουν άλυτα όπως Ευρωζώνη, Άμυνα και μεταναστευτικό. Σε ό,τι αφορά την Ευρωζώνη επισημαίνει ότι η δημοσιονομική ευθύνη ανήκει αποκλειστικά στα κράτη – μέλη και ζητά τραπεζική ένωση αλλά ενισχυμένη με μηχανισμούς σταθερότητας, ενώ στο μεταναστευτικό ζητά την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης και την προστασία των ευρωπαϊκών συνόρων μέσω της FRONTEX. Τα προεκλογικά συνθήματα όπως “Για το μέλλον της Γερμανίας, την Ευρώπη μας” και “Κάνοντας την Ευρώπη ισχυρή για την ασφάλεια, την ειρήνη και την ευημερία” είναι μάλλον μη ενδεικτικά για το τι θέλει το κόμμα σχετικά με την κατεύθυνση της Ε.Ε. Και αυτό φαίνεται και από τα συνθήματα του 2014 που ήταν πιο ριζοσπαστικά … που ζητούσαν ένα σταθερό ευρώ. Η έλλειψη οράματος για μελλοντικές ευρωπαϊκές μεταρρυθμίσεις είναι ολοφάνερη στην απάντηση που έδωσε η Κραμπ – Καρενμπάουερ στον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν σχετικά με το όραμα του για την Ε.Ε. Η γαλλο-γερμανική συναίνεση φαίνεται ότι περιορίζεται μόνο στην ενίσχυση της FRONTEX και της πολιτικής ανταγωνισμού. Ενώ ο Μακρόν περιέγραψε αυτές τις εκλογές ως μάχη εναντίον των λαϊκιστών, η Κραμπ – Καρενμπάουερ έχει απορρίψει το δίλημμα “υπερ ή κατά της Ευρώπης” και προτείνει η εκλογές να έχουν σύνθημα “ποια Ευρώπη;” Οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) έχουν ήδη πληγεί εκλογικά με τις δημοσκοπήσεις να προβλέπουν ότι θα χάσουν περισσότερες από τις μισές έδρες στο ευρωκοινοβούλιο. Το κόμμα χάνει ψήφους που κατευθύνονται τελικά στους φιλελεύθερους Πράσινους, στους ευρωσκεπτικιστές, στο ακροδεξιό “Εναλλακτική για τη Γερμανία” και στο ακροαριστερό “Die Linke” κάτι που προκαλεί στο κόμμα μια περατεταμένη πολιτική κρίση. Το SPD προβλέπεται ότι θα λάβει περίπου 18% και επομένως θα δει τα ποσοστά του να μειώνονται κατά 10 μονάδες από το 2014 κάτι που μεταφράζεται σε απώλεια 10 εδρών. Είναι πιθανόν να προκαλέσει ένα από τα μεγαλύτερα πλήγματα στην ευρωομάδα των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών μαζί με το ιταλικό κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα. Το όραμα του SPD είναι πολύ κοντά στις προτάσεις Μακρόν.
Η πτώση των συστημικών κομμάτων έχει συνοδευτεί από την άνοδο των φιλελευθερων όπως των Πρασίνων αλλά και ευρωσκεπτικιστών όπως του AfD. Οι Πράσινοι εκτιμάται ότι θα αυξήσουν τις έδρες τους από 11 σε18 με ποσοστό που θα φθάσει έως και 18%, όταν το 2014 είχαν λάβει 7%. Πρόκειται να βρεθούν στη θέση του SPD ως το δεύτερο πιο δημοφιλές κόμμα στις ευρωεκλογές, αυξάνοντας την πιθανότητα επιτυχίας τους και τις περιφερειακές εκλογές. Κάνουν προεκλογική εκστρατεια με συνθήματα όπως “για μια οικολογική, κοινωνική και δημοκρατική Ευρώπη” προτείνοντας μια μεγαλύτερη ενισχυση της οικονομικής, νομισματικής και κοινωνικής ένωση αλλά και περισσότερες δράσεις για την κλιματική αλλαγή και μια αποστρατιωτικοποιημένη ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική. Η ενίσχυση του κόμματος αποτελεί μια κεντροαριστερή απάντηση προς το AfD αλλά και τη στροφή προς τα δεξιά του CDU. Το ευρωσκεπτικιστικό κόμμα AfD αναμένεται να λάβει 10% αυξάνοντας τα ποσοστά του από το 7,1% που έλαβε το 2014. Το κόμμα θα αλλάξει ευρωομαδα και θα γίνει μέλος του EFDD, της νέας ομάδας υπό τη Λέγκα του Βορρά του Ματέο Σαλβίνι. Η αύξηση των ποσοστών του εν λόγω κόμματος ήρθε με τη μεταναστευτική κρίση του 2015 και ενώ έχει ήδη μπει σε όλα τα ομοσπονδιακά κοινοβούλια στη Γερμανία κερδίζοντας 14% στις τελευταίες εκλογές.
Στο προεκλογικό του μανιφέστο το κόμμα μιλάει για μια Ευρώπη με εθνικά κυρίαρχα κράτη και καταγγέλλει τις συνθήκες “Σένγκεν, Μάαστριχτ, Λισαβόνας”. Εχει επίσης ζητήσει δημοψήφισμα για εξοδο της Γερμανίας από την Ε.Ε, σε περίπτωση που η Ε.Ε δεν προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις. Το κόμμα των Φιλελευθέρων FDP που ανήκει στην ευρωομάδα ALDE και το αριστερό Die Linke αναμένεται να λάβουν και τα δύο ποσοστά που θα κυμαίνονται μεταξύ 6-7%. Το πρώτο, οι Φιλελεύθεροι προτείνουν μείωση του αριθμού των Επιτρόπων ώστε να λαμβάνονται πιο εύκολα οι αποφάσεις σε ό,τι αφορά την ενιαία αγορά και την πολιτική ενέργειας. Ζητά επίσης ενίσχυση της FRONTEX αλλά και δράσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και μια μελλοντική Ε.Ε που θα είναι “αποκεντρωμένη και ομοσπονδιακή”. Στο μεταξύ, το Die Linke μάχεται υπερ “μιας Ευρώπης των εκατομμυρίων εναντίον των εκατομμυριούχων”. Στο μανιφέστο του επικεντρώνεται σε θέματα και εσωτερικά όπως τη μάχη εναντίον της φτώχειας. Γενικά, παρά το γεγονος ότι η ευρωπαϊκή διάσταση είναι παρούσα στις προεκλογικές εκστρατείες, αυτές οι ευρωεκλογές αντανακλούν την εσωτερική ατζεντα και δημοτικότητα των κομμάτων. Θα είναι χαρακτηριστικές της πολυδιάσπασης της γερμανικής πολιτικής σκηνής καθώς οι ψηφοφόροι αναζητούν νέες εναλλακτικές επιλογές κυρίως στον χώρο της κεντροαριστεράς. Για τώρα τα ποσοστά του CDU πάνε σχετικά καλά αλλά η απώλεια σχεδόν μισών ψηφοφόρων του SPD είναι χαρακτηριστική της πτώσης των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων. Η δημοτικότητα των Πρασίνων είναι αξιοσημείωτη σε μια συγκυρία που σημειώνεται άνοδος του ευρωσκεπτικισμού. Το AfD αναμένεται να διατηρήσει την παρουσία του αλλά θα χάσει αρκετές μονάδες σε σχέση με τις εκλογές του 2017. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Ότι το εκλογικο σώμα στην Γερμανία παραμένει διχασμένο με ένα μεγάλο ποσοστό να τάσσεται υπερ του κοινωνικού φιλελευθερισμού και της ενίσχυσης της ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης ενώ ένα σημαντικό ποσοστό συντηρητικών ψηφοφόρων πιστεύουν ότι η Γερμανία ήδη έχει παραχωρήσει πολλά και έχει συναινέσει για πολλα έναντι της Ευρώπης.
Στη Βρετανία: Διχασμένοι είναι και οι Βρετανοί ψηφοφόροι ενώ κανένα κόμμα δεν φαίνεται να κερδίζει πάνω απο το 1/4 των ψήφων αν η χώρα τελικά μετάσχει στις ευρωεκλογές, σύμφωνα με δημοσκόπηση του YouGov. Οι Εργατικοί φαίνεται να συγκεντρώνουν 24% με τους Συντηρητικούς να έρχονται δεύτεροι με 16%, σχεδόν κατω από μισές ψήφους από τις εθνικές εκλογές του 2017. Εως και 8 κόμματα αναμένεται να πάρουν έδρες. Το νέο κόμμα του Νάιτζελ Φαραζ Brexit συγκεντρωνει 15% ενώ το πρώην κόμμα του UKIP, 14%. Το νέο κόμμα της Αλλαγής κερδίζει 7% ενώ τα παραδοσιακά κόμματα όπως οι Φιλελεύθεροι συγκεντρώνουν 8%, οι Πρασινοι 8% και το Εθνικό κόμμα της Σκωτίας και το αντίστοιχο Ουαλικό από 6%.
Οι εσωτερικές συγκρούσεις στο Συντηρητικό κόμμα γίνονται πρωτοσέλιδο σε αρκετές βρετανικές εφημερίδες. Η I και η Metro δίνουν έμφαση στα σχόλια προκατόχων της Μέι στην ηγεσία του κόμματος όπως τους Ιain Duncan Smith – που αναφέρει ότι θα πρέπει να παραιτηθεί πριν από τις ευρωεκλογές.
Στο μεταξύ η Daily Telegraph αναφέρει ότι ο υπουργός Οικονομικών, Φίλιπ Χάμοντ έδωσε μια ομιλία στην Ουάσινγκτον “αδειάζοντας” τους Μάικλ Γκόουβ, Μπόρις Τζόνσον και Άντρεα Λιντσομ καθώς όλοι απέτυχαν να κερδίσουν στην εσωκομματική διαδικασία να αναδειχθούν αρχηγοί των Τόρις το 2016. Ο κ Χάμοντ είπε: “ο Γκόουβ και Τζόνσον μαχαίρωσαν ο ένας τον άλλον σε μια ακούσια αυτοκτονία.. και μετά η Λίντσομ οδηγήθηκε από μόνη της σε πολιτική αυτοκτονία”.
Η Telegraph αναφέρει ότι τα σχόλια αυτά ηχούν ως μια εσωκομματική μάχη εντός των Τόρις για το ποιος θα αντικαταστήσει την Μέι περιλαμβανομενου και του υπουργού Εσωτερικών, Σαχίντ Τζαβίντ. Σύμφωνα με τους Times, τουλάχιστον τρεις υπουργοί εμφανίζονται αποφασισμένοι να κάνουν τα πάντα ώστε να αποφευχθεί η εκλογή αρχηγού πριν απο την έγκριση της συμφωνίας για το Brexit απο τη Βουλή των Κοινοτήτων. Εκτιμούν πως αν συμβεί αυτό τώρα τότε την ηγεσία του κόμματος θα αναλάβει κάποιος από τη δεξιά πτέρυγα του κόμματος.
Στα Βαλκάνια: Για μια ακόμα φορά το Σάββατο πραγματοποιήθηκαν πολυάριθμες διαδηλώσεις στην Αλβανία και τη Σερβία με βασικά αιτήματα την παραίτηση των κυβερνήσεων και τη διενέργεια εκλογών. Στα Τίρανα οπαδοί της αντιπολίτευσης διαδήλωσαν μπροστά από το Κοινοβούλιο ζητώντας από τη κυβέρνηση Ράμα να παραιτηθεί και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Κάποιοι από τους διαδηλωτές προσπάθησαν να εισβάλλουν στο κτίριο της Βουλής, με την αστυνομία να απαντά με δακρυγόνα και νερό. Στην κεντρική πλατεία της αλβανικής πρωτεύουσας χιλιάδες διαδηλωτές από όλη τη χώρα συγκεντρώθηκαν κρατώντας πανό που ζητούσαν την παραίτηση του πρωθυπουργου. Οι διαδηλώσεις σημαδεύτηκαν από μικρής έκτασης επεισόδια, αναφέρει το Balkaninsight.
Στην ομιλία του προς τους διαδηλωτές, ο επικεφαλής του Δημοκρατικού Κόμματος, Λουλζίμ Μπασά, ζήτησε τη διενέργεια πρόωρων εκλογών, τη συγκρότηση μιας μεταβατικής κυβέρνησης χωρίς την συμμετοχή του Ράμα» για να επιβλέψει τις εκλογές αυτές, όπως και την αποχώρηση της κυβέρνησης Ράμα. Το κεντροδεξιό Δημοκρατικό Κόμμα που ηγείται της αντιπολίτευσης κατηγορεί τη σοσιαλιστική κυβέρνηση του πρωθυπουργού Εντι Ράμα για διαφθορά και δεσμούς με το οργανωμένο έγκλημα, κάτι που η κυβέρνηση αρνείται.
Στο Βελιγράδι για ένα ακόμα Σάββατο οι διαδηλωτές ζήτησαν την παραίτηση του προέδρου Βούτσις και της κυβέρνησης του του Προοδευτικού Κόμματος, ζητώντας μεγαλύτερη ελευθερία στα μέσα ενημέρωσης και δίκαιες εκλογές. Οι ηγέτες της αντιπολίτευσης πρότειναν τη δημιουργία μεικτής διακομματικής επιτροπής που θα θέσει τα όρια του πολιτικού αγώνα, διασφαλίζοντας ίδιους όρους για όλα τα κόμματα και ισότιμη προβολή τους από τα δημόσια μέσα ενημέρωσης. Εδώ και πέντε μήνες, κάθε Σάββατο, στο Βελιγράδι γίνονται διαδηλώσεις εναντίον της «πολιτικής βίας» του Βούτσιτς.
Είναι γνωστές ως “1 στα 5 εκατομμύρια”, ένα σύνθημα που δημιούργησε ο ίδιος ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς όταν είχε δηλώσει τον Δεκέμβριο, στην αρχή των διαδηλώσεων: “Δεν θα παραιτηθώ ακόμα κι αν 5 εκατομμύρια κατέβουν σε διαδηλώσεις”. Οι διαδηλώσεις επί της ουσίας ξεκίνησαν μετά την αποπειρα δολοφονίας του Μπόρκο Στεφάνοβιτς, ηγέτη ενός αριστερού κόμματος της αντιπολίτευσης: Στις 23 Νοεμβρίου πέντε άνδρες με μάσκες εμφανίσθηκαν στο σπίτι του στο Κρούσεβατς. Την επόμενη ημέρα το πρησμένο πρόσωπο και το ματωμένο πουκάμισο του Στεφάνοβιτς προκάλεσε οργή σε ολόκληρη τη χώρα. Εκτός αυτού τους τελευταίους μήνες δημοσιογράφοι και αντίπαλοι της κυβέρνησης έχουν δεχθεί επιθέσεις.
Στο μεταξύ, το Βερολίνο διοργανώνει στις 29 Απριλίου με πρωτοβουλία Γερμανίας και Γαλλίας συνάντηση των ηγετων Σερβίας και Κοσόβου. Συγκεκριμένα, στη συνάντηση θα μετέχουν εκτός από τον πρόεδρο και την πρωθυπουργό της Σερβίας, Βούτσιτς και Μπρανμπιτς, ο πρόεδρος και ο πρωθυπουργός του Κοσόβου, Θάτσι και Χαραντινάϊ ενώ έχει προσκληθεί και ο Αλβανός πρωθυπουργός, Έντι Ράμα. Το “παρών” θα δώσουν όμως και ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν Κλωντ Γιούνκερ και η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Φεντερίκα Μογκερίνι αναφέρει η ιστοσελίδα, European Western Balkans. Στη συνάντηση αναμένεται επισης να παρευρεθούν οι πρωθυπουργοί της Β. Μακεδονίας, Κροατίας, Σλοβενίας, Μαυροβουνίου κ.α. Αυτή θα είναι η πρώτη συνάντηση μεταξύ των προέδρων Σερβίας και Κοσόβου μετά την επιβολή δασμών στα σερβικά προϊόντα, τον περασμένο Νοέμβριο.
Επιμέλεια: Αλεξάνδρα Βουδούρη
