Το κόμμα Brexit του Νάιτζελ Φάρατζ θριάμβευσε στις ευρωεκλογές συγκεντρώνοντας το 31,6 % των ψήφων χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι η πλειοψηφία των Βρετανών ψηφοφόρων επιθυμεί την έξοδο της χώρας από την ΕΕ.
Στις εκλογές αυτές το Συντηρητικό κόμμα κατέρρευσε. Με μόλις το 9% των ψήφων , το ποσοστό αυτό είναι το χαμηλότερο στην ιστορία των εκλογικών αναμετρήσεων στις οποίες οι Τόρις είχαν συμμετοχή από το 1832. Το εθνικιστικό ακροδεξιό UKIP έχει “εξαερωθεί” ενώ το Εργατικό κόμμα υπέστη σοβαρό πλήγμα. Η ασάφεια του ηγέτη της αξιωματικής αντιπολίτευσης Τζέρεμι Κόρμπιν για το Brexit απομάκρυνε πολλούς από τους ψηφοφόρους του κόμματος που ψήφισαν φιλοευρωπαϊκά κόμματα – Φιλελεύθερους Δημοκράτες (20,3%) , Πράσινοι (12%). Στις ευρωεκλογές οι Εργατικοί συγκέντρωσαν μόνο το 14,1% των ψήφων.
Τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα – Φιλελεύθεροι Δημοκράτες , Πράσινοι, Change UK , Plaid Cymru – ψήφισε το 40% και πλέον των ψηφοφόρων. Το κόμμα Brexit και το UKIP μαζί συγκεντρώνουν περίπου το 35%. Συνεπώς οι φιλοευρωπαϊστές στις ευρωεκλογές φάνηκε ότι έχουν σαφές προβάδισμα έναντι των πολέμιων της ΕΕ.
Οι προοπτικές του δεύτερου δημοψηφίσματος
Εάν προστεθεί η ψήφος των φιλοευρωπαϊστών ψηφοφόρων του Εργατικού κόμματος στην ψήφο αυτών που επιθυμούν τη διεξαγωγή ενός δεύτερου δημοψηφίσματος (Φιλελεύθεροι Δημοκράτες, Πράσινοι κλπ) τότε η διαφορά σε σχέση με την ψήφο αυτών που αντιδρούν σε αυτή την προοπτική, συμπεριλαμβανομένων και των ψηφοφόρων του Συντηρητικού κόμματος, είναι περίπου 10 ποσοστιαίες μονάδες. 54% υπέρ του δεύτερου δημοψηφίσματος , 44% κατά.
Το αδιέξοδο του Brexit συνεχίζεται και ο μεγάλος κίνδυνος, διατείνονται οι φιλοευρωπαϊστές, είναι να αναδειχθεί στην ηγεσία των Τόρις μετά την αποχώρηση της Τερέζα Μέι ένα πρόσωπο που θα επιδιώξει το διαζύγιο με την ΕΕ να μην είναι συναινετικό. Επισημαίνουν, οι “φίλοι” της ΕΕ, ότι ο/η διάδοχος της κ. Μέι θα προσπαθήσει να περιορίσει τη διαρροή των ψήφων από το Συντηρητικό κόμμα προς το κόμμα Brexit του κ. Φάρατζ αγνοώντας έτσι το γενικότερο συμφέρον της χώρας.
Είναι πολύ δύσκολο να παρεμποδιστούν τα μέλη του Συντηρητικού κόμματος να εκλέξουν μια ηγεσία που “πνέει να μένεα” κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η οποία είναι πρόθυμη να “αποδεσμεύσει” τη χώρα από το ευρωπαϊκό μπλοκ χωρίς να υπάρξει συμφωνία με τις Βρυξέλλες. Το κοινοβούλιο όμως μπορεί “να υψώσει ανάχωμα” σε αυτό το ενδεχόμενο και να συμφωνήσει την τελική απόφαση για το Brexit να την πάρει ο λαός – δηλ. να στηρίξει την πρόταση για τη διεξαγωγή δεύτερου δημοψηφίσματος.
Έπειτα από έντονες εσωκομματικές πιέσεις ο αρχηγός του Εργατικού κόμματος Τζέρεμι Κόρμπιν “άλλαξε ρότα” και έκανε ακόμα ένα βήμα προς την κατεύθυνση του δεύτερου δημοψηφίσματος για το Brexit. Σε δήλωσή του λίγο πριν αναχωρήσει για το Δουβλίνο για να έχει συνομιλίες με τον Ιρλανδό πρωθυπουργό Λίο Βαράντκαρ, ο κ. Κόρμπιν είπε: “Αντιμέτωποι με την απειλή μιας μη- συμφωνίας Brexit και έναν πρωθυπουργό χωρίς εντολή, η μόνη διέξοδος από την κρίση του Brexit που έχει διχάσει τη χώρα είναι τώρα να πάμε πίσω στο λαό”. “Αφήστε”, συνέχισε, “τον λαό να αποφασίσει το μέλλον της χώρας, είτε σε γενικές εκλογές είτε μέσω μίας λαϊκής ψήφου επί της όποιας συμφωνίας εγκριθεί από το κοινοβούλιο”.
Οι πρόωρες γενικές εκλογές
Υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός βουλευτών του Συντηρητικού κόμματος που αντιδρά στο ενδεχόμενο της εξόδου της Βρετανίας από της ΕΕ χωρίς να υπάρξει συμφωνία με τις Βρυξέλλες. Ανώτερα στελέχη του κόμματος , μεταξύ των οποίων και ο υπουργός των Οικονομικών Φίλιπ Χάμοντ , πρόσφατα άφησαν να εννοηθεί ότι μια κυβέρνηση των Συντηρητικών υπό έναν πρωθυπουργό που υποστηρίζει το “σκληρό” Brexit δεν πρόκειται να πάρει ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή.
Η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί τότε να προκηρύξει πρόωρες εκλογές και μολονότι οι φιλοευρωπαϊστές ψηφοφόροι είναι η πλειοψηφία, λόγω του ισχύοντος εκλογικού συστήματος που μετατρέπει τις σχετικές εκλογικές πλειοψηφίες σε κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες, είναι πολύ πιθανό στο κοινοβούλιο μετά τις εκλογές να ” έχουν τον πρώτο λόγο” οι αντιευρωπαϊστές βουλευτές . Ο κίνδυνος αυτός θα είναι μεγαλύτερος εάν η φιλοευρωπαϊκή ψήφος διασπασθεί και οπωσδήποτε η αντιπαράθεση των δύο “στρατοπέδων” – αντιευρωπαϊστές εναντίον φιλοευρωπαϊστών θα είναι ακόμα πιο σκληρή εάν οι Τόρις συμμαχήσουν με το ευρωφοβικό κόμμα του Νάιτζελ Φάρατζ.
Τα κόμματα που επιδιώκουν τη διεξαγωγή ενός δεύτερου δημοψηφίσματος θα πρέπει να βρουν τρόπο να ενώσουν τις δυνάμεις τους , υπογραμμίζει ο Χιούγκο Ντίξον (In Stop Brexit Facts , 27/05/2019). Το Change Party που συγκέντρωσε το 3% των ψήφων στις ευρωεκλογές εξέφρασε ήδη την επιθυμία να συνεργασθεί με το κόμμα των Φιλελευθέρων Δημοκρατών. Αλλά η συνεργασία αυτή δεν αρκεί.
Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες και οι Πράσινοι οφείλουν να σκεφθούν πως δεν θα διασκορπισθεί η φιλοευρωπαϊκή ψήφος στις περίπτωση που αποφασισθεί η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Σε μια ιδανική κατάσταση πραγμάτων η καλύτερη λύση θα ήταν να υπάρξει μια ευρύτερη συμμαχία φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων με το Εργατικό κόμμα εφόσον το τελευταίο αποφασίσει να εκδηλωθεί απερίφραστα υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην ΕΕ. Ένας τρόπος για να επιτευχθεί αυτό , καταλήγει ο Ντίξον, θα είναι τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα στις περιφέρειες εκείνες όπου επικρατούν οι αντιευρωπαϊστές βουλευτές να προτείνουν κοινούς υποψηφίους στις επόμενες γενικές εκλογές.
Βύρων Καρύδης
