Βασικά θέματα: Η Σύνοδος των G7 με την αιφνιδιαστική επίσκεψη του Ιρανού υπουργού Εξωτερικών, τη σύγκρουση ΗΠΑ – Κίνας και το Brexit να κυριαρχούν είναι ένα από τα βασικα θέματα της διεθνούς επικαιρότητας.
Για G7: Τα βλέμματα της διεθνούς κοινότητας στράφηκαν για δεύτερη ημέρα στο γαλλικό θέρετρο Μπιαρίτς, που φιλοξενεί τη συνάντηση κορυφής της ομάδας των 7 πιο βιομηχανικών χωρών του κόσμου υπό τη προεδρία της Γαλλίας. Βαριά η σημερινή ατζέντα με δύσκολα θέματα, όπως η εύρεση μηχανισμού άμεσης δράσης κατά των δασικών πυρκαγιών στον Αμαζόνιο αλλά και η επανεκκίνηση της παγκόσμιας οικονομίας, η οποία ασθμαίνει μετά τον εμπορικό πόλεμο ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα αναφέρει η DW. Και στο τέλος της ημέρας η απόλυτη έκπληξη. Στο αεροδρόμιο της πόλης προσγειώθηκε το απόγευμα ιρανικό αεροσκάφος με τον υπουργό Εξωτερικών του Ιράν Μοχάμεντ Ζαρίφ.
Σύμφωνα με το Politico, ο Γάλλος πρόεδρος συναντήθηκε με τον Ζαρίφ στο περιθώριο του G7 χθες και ο Ντόναλντ Τραμπ, που πρόσφατα απείλησε … να αφανίσει το Ιράν, γνώριζε το σχέδιο. Ο Μακρόν είχε προειδοποιήσει τον Τραμπ για την αιφνιδιαστική επίσκεψη του Ζαρίφ στο γαλλικό θέρετρο στη διάρκεια γεύματος που είχαν το Σάββατο το απόγευμα και ο Τραμπ συμφώνησε πως θα ήταν μια καλή ιδέα. Το σχέδιο: “Ο Μακρόν εργάζεται πυρετωδώς τις τελευταίες εβδομάδες για να πετύχει μια διπλωματικη ανακωχή που θα έθεταν τέλος στη μονομερή απόφαση του Τραμπ να αποσύρει την υπογραφή των ΗΠΑ απο τη συμφωνία με το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα και των οικονομικών κυρώσεων που τελικά οδήγησαν την Τεχεράνη να παραβιάσει καποιες από τις υποχρεώσεις της βάσει της συμφωνίας γνωστής και ως “Κοινού Συνεκτικού Σχεδίου Δράσης”. Ο Ζαρίφ πάντως δεν συναντήθηκε με τον Τραμπ ή κάποιον Αμερικανό αξιωματούχο αλλά ο Μακρόν ενημέρωσε τον Αμερικανό πρόγραμμα για τη συνάντηση με τους Ιρανούς αμέσως μετά την ολοκλήρωση της.
“Παίζοντας το χαρτί του Τραμπ: Οι σχέσεις μεταξύ Τραμπ και Μακρόν είχαν διαρραγεί τις τελευταίες εβδομάδες με τον Αμερικανό πρόεδρο να επιτίθεται διαρκώς εναντίον του Γάλλου ομολόγου του σχετικά με το Ιράν. Επομένως ο Μακρόν έκανε την κίνηση του επισκεπτόμενος τον Τραμπ στο ξενοδοχείο του, το περασμένο Σάββατο. “Οταν έφθασε στον Μπιαρίτς χθες το απόγευμα το πρώτο πράγμα που ήθελα να κάνω είναι να περάσω χρόνο μαζί του. Είχαμε μια υπέροχη συνομιλία στη διάρκεια του δίωρου γεύματος μας” δήλωσε ο Μακρόν στους δημοσιογράφους. “Πιστεύω ότι αυτός ο απευθείας διάλογος είναι αυτό, που θα μας επιτρέψει να προχωρήσουμε μπροστά αποτελεσματικά”.
Το γεγονός ότι ο Τραμπ συμφώνησε με την επίσκεψη Ζαρίφ έστειλε ένα μήνυμα ότι ίσως θα μπορούσε να υπάρξει αν όχι μια άρση του αδιεξόδου, αλλά ένας νέος διάλογος σίγουρα. Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Στίβεν Μνούτσιν που είναι υπεύθυνος για την εφαρμογή της πολιτικής των κυρώσεων είπε χθες: “ο πρόεδρος έχει πει στο παρελθόν ότι αν το Ιράν θέλει να καθίσει και να διαπραγματευθεί, δεν θα θέσουμε προϋποθέσεις για αυτές τις διαπραγματεύσεις”.
Το συμπέρασμα του Ζαρίφ: Ύστερα από τη συνάντηση με τον Μακρόν και τον Γάλλο ομόλογό του, Ζαν Υβ Λεντριάν και μια σύντομη συνομιλία με βρετανούς και γερμανούς αξιωματούχους ο Ιρανός υπουργός έγραψε στο Twitter: “Ο δρομος μπροστά είναι δύσκολος. Αλλά αξίζει τον κόπο”. Επομένως και ενδεχομένως να υπάρξει σήμερα μια ανακοίνωση απο το Ιράν, κάτι που δεν αποκλείουν Γάλλοι αξιωματουχοι.
Το χιούμορ της Μέρκελ: Άλλοι ηγέτες περιλαμβανομένης της Μέρκελ μάλλον δεν γνώριζαν επίσης την αιφνιδιαστική επίσκεψη του Ζαρίφ. “Ενημερώθηκα εγκαίρως” είπε η ίδια όταν ρωτήθηκε σχετικά “δεν γνωρίζω αν ήταν την ώρα που προσγειωνόταν το αεροπλάνο ή όχι”.
Σήμερα: θα υπάρξουν διμερείς συναντήσεις μεταξύ 9-10. Θα υπάρξει ξεχωριστή συνάντηση για το κλίμα, τη βιοποικιλότητα και τους ωκεανούς, ξανά διμερείς και γύρω στις 15.00 θα υπάρξει κοινή συνέντευξη Τύπου μεταξύ Ντ. Τραμπ και Ε. Μακρόν.
Για ΗΠΑ – Ιαπωνία: Οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία συμφώνησαν σε μια επί της αρχής διμερή εμπορική συμφωνία χθες παρά το γεγονός ότι λίγες ώρες πριν ο Τραμπ είχε συγκρουστεί με τον Ιάπωνα πρωθυπουργό, Σίνζο Άμπε για τη Β. Κορέα. Αν η συμφωνία που έγινε αποδεκτή με το ζόρι από το Τόκιο δεν είναι δείγμα ότι τελικά λειτουργεί η τακτική του Τραμπ… αναρωτιόμαστε τι είναι… σχολιάζει το Politico.
Για ΗΠΑ – Κίνα: Μιλώντας στους δημοσιογράφους την Κυριακή ο Τραμπ επέμεινε ότι το Πεκίνο θα πρέπει να κάνει το πρώτο βήμα στη σύγκρουση με τις ΗΠΑ αλλά παραδέχθηκε ότι έχει δεύτερες σκέψεις για το εάν η κλιμάκωση του “εμπορικού πολέμου” είναι η ενδεδειγμένη δράση, σχολιάζει η WSJ.
Την Παρασκευή ο Τραμπ αποφάσισε να επιβάλει πρόσθετους δασμούς 5% σε κινεζικά προϊόντα αξίας 550 δισ. δολαρίων, λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση της Κίνας ότι προχωρά σε αντίποινα με την επιβολή δασμών σε αμερικανικά προϊόντα αξίας 75 δισ. δολαρίων. Οι κινεζικοί δασμοί ήλθαν ως απάντηση σε προηγούμενους δασμούς που είχε επιβάλει ο αμερικανός πρόεδρος. Ο Τραμπ, φανερά ενοχλημένος από την απάντηση της Κίνας, είχε πει ότι διατάζει τις αμερικανικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Κίνα να βρουν άλλες εναλλακτικές και να μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους ξανά στις ΗΠΑ. Δεν απέκλεισε μάλιστα να κηρύξει κατάσταση εθνικής ανάγκης στις ΗΠΑ, γεγονός που θα του επιτρέψει να επιβάλει σε εταιρείες να μη συνεργάζονται με την Κίνα. Στη διάρκεια της χθεσινής συνάντησής του με τον πρωθυπουργό της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον στη Γαλλία, στο πλαίσιο του G7, ο Τραμπ ρωτήθηκε εάν το έχει ξανασκεφτεί για την κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου που συντελέστηκε την Παρασκευή. “Ναι, βέβαια. Γιατί όχι;” απάντησε. Ο δημοσιογράφος επανέλαβε την ερώτηση και ο Τραμπ είπε ότι “θα μπορούσε” να το έχει ξανασκεφτεί. Στη συνέχεια και δεύτερος δημοσιογράφος έκανε την ερώτηση εάν ο Τραμπ το έχει ξανασκεφτεί για την κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου με την Κίνα. “Ξανασκέφτομαι τα πάντα”, απάντησε ο Τραμπ. Ο Λευκός Οίκος παρενέβη στη συνέχεια με τις διευκρινίσεις. Οι κινήσεις αυτές στη σκακιέρα του παγκόσμιου εμπορίου πραγματοποιούνται καθώς οι δύο υπερδυνάμεις έχουν έλθει σε ανοικτή σύγκρουση, τορπιλίζοντας τις προοπτικές ανάπτυξης της οικονομίας και απειλώντας πολλές χώρες ακόμη και με ύφεση. Πλέον έχουν αυξηθεί σημαντικά οι φόβοι ότι η χωρίς τέλος σύγκρουση των ΗΠΑ με την Κίνα και πιθανώς με την Ευρώπη σε επόμενη φάση μπορεί να οδηγήσει τελικά σε μείωση της οικονομικής δραστηριότητας. Οι φόβοι για περαιτέρω κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου έπληξαν επίσης τα κρατικά ομόλογα και τα χρηματιστήρια. Με ενδιαφέρον αναμένεται πλέον η πορεία των αγορών αυτή την εβδομάδα για να φανεί ο βαθμός των ανησυχιών.
Για Brexit: “Καμία συμφωνία για το Brexit; Κανένα πρόβλημα!” η Βρετανία θα μπορούσε “εύκολα να διαχειριστεί” ένα Brexit χωρίς συμφωνία – για το οποίο θα φταίει αποκλειστικά η Ε.Ε, όπως ισχυρίστηκε χθες ο Μπόρις Τζόνσον.
Ο Μπόρις γαβγίζει αλλά δεν δαγκώνει: Ενώ ο Τζόνσον υπήρξε θορυβώδης στη διάρκεια του G7 δεν άλλαξε τους τονους σε ό,τι αφορά το Brexit. Συναντήθηκε με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντοναλντ Τουσκ με τις βρετανικές εφημερίδες να ισχυρίζονται ότι προειδοποίησε πως η Ε.Ε κινδυνεύει να χάσει έως και 30 δισ στερλίνες από τις βρετανικές υποχρεώσεις έναντι της σε περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία. “Αλλά όταν συναντήθηκαν το θέμα δεν συζητήθηκε καν” σύμφωνα με το Politico. Το Σάββατο πάντως ο Τουσκ δήλωσε ότι ο Τζόνσον κινδυνεύει να μείνει στην ιστορια ως ““Mr. No Deal” με τον βρετανό πρωθυπουργό να απαντά πως ο Τουσκ θα έχει αυτόν τον χαρακτηρισμό.
Ο Τραμπ πάντως θέλει μια εμπορική συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο έως το καλοκαίρι του 2020. Μετά τη συνάντησή του με τον Τζόνσον ο Τραμπ υποσχέθηκε ότι οι ΗΠΑ και η Βρετανία θα πετύχουν μεγάλο ντιλ στο εμπόριο μετά την ολοκλήρωση του Brexit. Επίσης ανακοίνωσε συμφωνία για το εμπόριο και με τον ιάπωνα πρωθυπουργό Σίνζο Αμπε. Αλλοι ηγέτες όμως που βρέθηκαν στο G7 ζήτησαν από τον αμερικανό πρόεδρο να βάλει τέλος στη συνεχή επιβολή δασμών και να τερματίσει τον εμπορικό πόλεμο που έχει ξεκινήσει από την αρχή της θητείας του. Οι άλλοι ηγέτες έκαναν λόγο για υπονόμευση της παγκόσμιας οικονομίας και για επιδείνωση των σχέσεων των ΗΠΑ με άλλες χώρες. Η κατάσταση μπορεί να πάρει ακόμη χειρότερη τροπή εάν ο αμερικανός πρόεδρος πραγματοποιήσει προηγούμενες απειλές για την επιβολή μεγάλων δασμών και σε σειρά ευρωπαϊκών προϊόντων. Ανάμεσα σε αυτά είναι τα γερμανικά αυτοκίνητα και τα γαλλικά κρασιά.
Καθώς τα πράγματα για το Brexit δεν φαίνεται να πηγαίνουν καλά, ο Μπόρις Τζόνσον φαίνεται να καταφεύγει σε σημειολογικές κινήσεις. Αφότου έβαλε το πόδι του στο τραπεζάκι του Μεγάρου των Ηλυσίων μπροστά στον Μακρόν, χθες, λιγο πριν ξεκινήσουν οι εργασίες της G7, επέδειξε και πάλι χαλαρότητα κάνοντας βουτιά στην παραλία του Μπιαρίτς υπό το άγρυπνο βλέμμα γάλλων στρατιωτών. Οπως έγινε γνωστό βούτηξε από βραχώδες σημείο και μετά θέλησε να μιλήσει μεταφορικά: “Κολύμπησα γύρω από αυτόν τον βράχο. Από εδώ δεν μπορεί να δει κάποιος ότι υπάρχει μια γιγαντιαία τρύπα μέσα στον βράχο. Υπάρχει έξοδος. Αυτό που θέλω να πω στην ΕΕ είναι ότι υπάρχει έξοδος αλλά δεν μπορείς να την δεις αν απλώς κάθεσαι στην παραλία”, είπε και κατόπιν ντύθηκε και έκανε το ντεμπούτο του στη σύνοδο της G7. Στο περιθώριο των εργασιών πήρε πρωινό και είχε θερμή συνομιλία με τον Ντόναλντ Τραμπ. Ο αμερικανός πρόεδρος περιέγραψε τον Τζόνσον ως τον “κατάλληλο άνθρωπο” για να οδηγήσει τη Βρετανία εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης, προσθέτοντας ότι δεν χρειάζεται συμβουλές από τον ίδιο. Τόνισε όμως αναφερόμενος στην προοπτική μιας αμερικανο-βρετανικής εμπορικής συμφωνίας μετά το Brexit, ότι θα είναι “μια πολύ μεγάλη εμπορική συμφωνία, πολύ μεγαλυτερη απ’ ό,τι είχαμε μέχρι τώρα”. Σύμφωνα με πηγές, ο Τραμπ παρότρυνε τον Τζόνσον να επιμείνει στην έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ στις 31 Οκτωβρίου ακόμα και χωρίς συμφωνία, υποσχόμενος ότι οι ΗΠΑ θα κάνουν ό,τι μπορούν για να βοηθήσουν το Λονδίνο.
Για Αμαζόνιο: Οι ηγέτες του G7 συμφώνησαν όλοι ότι οι χώρες που επλήγησαν από τις πυρκαγιές στην περιοχή της Αμαζονίας θα πρέπει να λάβουν βοήθεια το συντομότερο δυνατόν, όπως δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν. “Πραγματοποιούνται επαφές από τις αντιπροσωπείες μας με όλες τις χώρες της Αμαζονίας ώστε να μπορέσουμε να οριστικοποιήσουμε πολύ σαφείς τεχνικές και οικονομικές δεσμεύσεις”, είπε στους δημοσιογράφους ο οικοδεσπότης της συνόδου στο Μπιαρίτς της Γαλλίας. Η αναδάσωση είναι επίσης απαραίτητη, αλλά υπάρχουν “διάφορες οπτικές” μεταξύ των ηγετών “επειδή όλο το ζήτημα εξαρτάται από τις χώρες της Αμαζονίας”, που εύλογα θεωρούν σημαντική την εθνική τους κυριαρχία, είπε ο Μακρόν. “Ωστόσο το διακύβευμα στην Αμαζονία γι’ αυτές τις χώρες και για τη διεθνή κοινότητα, αναφορικά με τη βιοποικιλότητα, το οξυγόνο, τη μάχη κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη, είναι τέτοιο ώστε θα πρέπει να γίνει αυτή η αναδάσωση», προειδοποίησε. Ο Γάλλος ηγέτης πρόσθεσε ότι εκπρόσωποι «σχεδόν των μισών” από τις παγκόσμιες βιομηχανίες κλωστοϋφαντουργίας, που παρακολούθησαν τις εργασίες της συνόδου, θα δεσμευθούν για πρώτη φορά στην ανάληψη δράσης με ημερομηνίες και με στόχους. Το 30% των απορριμμάτων στους ωκεανούς προέρχεται από τη βιομηχανία της κλωστοϋφαντουργίας
Η πλειοψηφία των ηγετών κατηγόρησαν τον πρόεδρο της Βραζιλίας, Ζαϊρ Μπολζονάρου ότι ευθυνεται για την καταστροφή του Αμαζονιου μέσω της αντι-περιβαλλοντικής ρητορικής του και της έλλειψης δράσης εναντίον της αποψίλωσης των δασών. Η σοβαρότητα των πυρκαγιών και η απάντηση της κυβέρνησης του προκάλεσαν οργή και διαμαρτυρίες. Ο Γάλλος πρόεδρος περιέγραψε τις πυρκαγιές ως “διεθνή κρίση” και εθεσε το θέμα ψηλά στην ατζέντα του G7, αναφέρει ο Guardian. Την Κυριακή δηλωσε ότι οι ηγέτες “συμφωνούν όλοι να βοηθηθούν αυτές οι χώρες που έχουν πληγεί από τις πυρκαγιές όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Είμαστε σε επαφή με ολες τις χώρες του Αμαζονίου ώστε να ολοκληρωθούν κάποιες βασικές δεσμεύσεις γύρω από τεχνικές πηγές και χρηματοδότηση” είπε. Ο βρετανός πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον είπε ότι η Βρετανία θα δώσει 10 εκ στερλίνες για να προστατευθεί ο Αμαζόνιος.
Σύμφωνα με το BBC οι πυρκαγιές είναι συχνό φαινομενο την περίοδο της ξηρασίας στη Βραζιλία αλλά δορυφορικά στοιχεία που δημοσίευσε το Εθνικό Ινστιτούτο της Βραζιλίας για την εξερεύνηση του διαστήματος έδειξε μια αύξηση κατά 85% φέτος. Αναφέρουν ότι περισσότερες από 75.000 έχουν ήδη καταγραφεί στη Βραζιλία έως τωρα το 2019 και στην πλειοψηφία τους στον Αμαζόνιο. Ακτιβιστές έχουν συνδέσει τη συμπεριφορά του προέδρου Μπολζονάρου έναντι του περιβάλλοντος με την πρόσφατη αύξηση των πυρκαγιών/
Στην Ιταλία: Δεν έχουν βρει ακόμα τον επόμενο πρωθυπουργό. Αυτό είναι το βασικό προβλημα στις διαπραγματεύσεις ανάμεσα στο Δημοκρατικό Κόμμα και το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, στην Ιταλία. Τα δύο κόμματα πρέπει να έρθουν σε συμφωνία έως αύριο, αλλιώς θα πραγματοποιηθούν πρόωρες εκλογές και ο Ματέο Σαλβίνι θα γίνει εκτός συγκλονιστικού απροόπτου πρωθυπουργός. Το Κίνημα Πέντε Αστέρων επιμένει ότι η πρωθυπουργία πρέπει να παραμείνει στον Τζουζέπε Κόντε, αλλά ο ηγέτης του PD Νίκολα Τσινγκαρέτι διαφωνεί, υποστηρίζοντας ότι δεν πρέπει να υπάρξει συνέχεια με το προηγούμενο καθεστώς. Ο ίδιος ο Κόντε δήλωσε στη σύνοδο G7 στο Μπιαρίτς ότι δεν περιμένει να αναλάβει εκ νέου την πρωθυπουργία και απέκλεισε την περίπτωση να ηγηθεί μιας νέας κυβερνητικής συμμαχίας των Πέντε Αστέρων με τη Λέγκα του Σαλβίνι.
Πάντως, το Δημοκρατικό Κόμμα είναι έτοιμο να στηρίξει για την πρωθυπουργία τον Ρομπέρτο Φίκο, μέλος των Πέντε Αστέρων και πρόεδρο της Κάτω Βουλής. Ο Φίκο ανήκει στην αριστερή πτέρυγα των Πέντε Αστέρων και έχει ταχθεί επανειλημμένα εναντίον των ακραίων θέσεων του Σαλβίνι για το μεταναστευτικό. Οι πιθανότητες ανασύστασης μιας συμμαχίας των Πέντε Αστέρων με τη Λέγκα δεν είναι μεγάλες, αλλά τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί στην Ιταλία.
Ο Σαλβίνι, που θεωρείται ο ισχυρός άνδρας της Ιταλίας και που κυβερνούσε ουσιαστικά τους τελευταίους 14 μήνες τη χώρα από τη θέση του υπουργού Εσωτερικών, όχι μόνο έχει βρεθεί προς το παρόν εκτός παιχνιδιού, αλλά βλέπει και το κόμμα του να χάνει έδαφος στις δημοσκοπήσεις: από 38,9% στα τέλη Ιουλίου έχει πέσει σήμερα στο 33,7%. Δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε χθες στην εφημερίδα Il Sole 24 Ore δείχνει επίσης ότι μόλις το 41% των Ιταλών θέλουν νέες εκλογές. Εκτός από την πτώση της Λέγκας, η δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε χθες δείχνει ελαφρά άνοδο του PD και των Πέντε Αστεριών. Το 62% των ψηφοφόρων του πρώτου θέλουν έναν κυβερνητικό συνασπισμό με το δεύτερο, ενώ οι ψηφοφόροι των Πέντε Αστεριών εμφανίζονται πιο επιφυλακτικοί, αφού ένα τέτοιο σενάριο υποστηρίζεται από το 43%.
Αν η Λέγκα είναι ένας ηγέτης (ο Σαλβίνι) χωρίς κόμμα, γράφει η Ρέιτσελ Ντονάντιο στο Atlantic, το Κίνημα Πέντε Αστέρων είναι ένα κόμμα χωρίς προφανή ηγέτη. Ο ιδρυτής του και ψυχή του είναι ένας πρώην κωμικός. Το πρόσωπό του προς τα έξω είναι ένας πρώην μικροεπιχειρηματίας. Και ο εγκέφαλός του είναι ένας επιχειρηματίας του Διαδικτύου που διαχειρίζεται τον ιστότοπο του κόμματος. Μια από τις βασικές αρχές του κόμματος είναι ότι οι βουλευτές του θα υπηρετούν μία θητεία, αλλά τώρα αναζητεί τρόπους να παρακάμψει αυτόν τον κανόνα.
Αλεξάνδρα Βουδούρη
