Τα πιο ηχηρά «κανόνια» της τελευταίας 20ετίας με μεγάλες επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία που έγραψαν τη δική τους ιστορία, όπως η περίπτωση της Lehman Brothers το 2008, η οποία τράβηξε τη… σκανδάλη μιας παγκόσμιας κρίσης.

Lehman Brothers

Το «κανόνι» της Lehman Brothers πυροδότησε το 2008 τη διεθνή χρηματοοικονομική κρίση, δοκιμάζοντας τα όρια παγκόσμιων κολοσσών –ακόμη και κρατών- και στις δύο όχθες του Ατλαντικού.
Η κρίση ξεκίνησε από τις ΗΠΑ, αλλά γρήγορα εξαπλώθηκε και στην Ευρωζώνη ως κρίση χρέους, με την Ελλάδα να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο.
Όταν η Lehman Brothers υπέβαλε αίτημα υπαγωγής στον πτωχευτικό κώδικα, διέθετε ενεργητικό ύψους 639 δισ. δολαρίων και υποχρεώσεις 619 δισ. δολαρίων. Η επενδυτική τράπεζα ήταν ένας από τους μεγαλύτερους παίκτες στην αγορά ομολόγων της Wall Street, αλλά η μεγάλη της «αμαρτία» ήταν η τεράστια έκθεση στην αγορά ενυπόθηκων δανείων χαμηλής εξασφάλισης (subprime).
Όλοι θεωρούσαν ότι είναι πολύ μεγάλη για να χρεοκοπήσει (too big to fail) –κάτι που στην πράξη διαψεύστηκε με τον πιο οδυνηρό τρόπο.

General Motors

Όταν η αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία κήρυξε πτώχευση το 2009, ήταν η μεγαλύτερη βιομηχανία στις ιστορία των ΗΠΑ που «βάρεσε κανόνι». Μέσω του κρατικού προγράμματος διάσωσης TARP, διασώθηκε από την αμερικανική κυβέρνηση που συνείσφερε με 49,5 δισ. δολάρια τον Ιούλιο του 2009. Λίγους μήνες αργότερα, το Δημόσιο πώλησε τις μετοχές τους «γράφοντας» ζημιές 10 δισ. δολαρίων.
Ο λόγος που οδηγήθηκε σε αυτό το αδιέξοδο ήταν το υψηλό κόστος εργασίας, το αυξανόμενο χρέος και η παγκόσμια ύφεση που είχε ήδη ξεκινήσει από τον προηγούμενο χρόνο. Η ζήτηση για τα αυτοκίνητά της GM σημείωσε βουτιά και το 2008 η Toyota πήρε τα ηνία της μεγαλύτερης αυτοκινητοβιομηχανίας του κόσμου.
Το 2017, πάντως, η General Motors έγραψε ρεκόρ παγκόσμιων πωλήσεων 10 εκατ. οχημάτων, χάρη στην αυξανόμενη ζήτηση της Κίνας. Σήμερα, η GM βρίσκεται αντιμέτωπη με το πρώτο κύμα απεργιών μετά από μια δεκαετία, με τους εργαζόμενους να ζητούν καλύτερες μισθολογικές συνθήκες.

Enron

Το 2001, ο ενεργειακός γίγαντας των ΗΠΑ κήρυξε πτώχευση μετά την αποκάλυψη τεράστιας «τρύπας» στον ισολογισμό της.
Η Enron θεωρήθηκε συνώνυμο της δημιουργικής λογιστικής και ξέσπασε τεράστιο σκάνδαλο, όταν ανακαλύφθηκε ότι η διοίκηση «μαγείρευε» τα οικονομικά της αποτελέσματα για να κρύψει τις σημαντικές ζημίες της εταιρείας.
Το 2004, ο κολοσσός με έδρα το Τέξας κατόρθωσε να βγει από το καθεστώς χρεοκοπίας αποπληρώνοντας τους πιστωτές της με ρευστοποίηση των περιουσιακών της στοιχείων, ενώ η επωνυμία Enron «θάφτηκε» για να ξεχαστεί το σκάνδαλο που άφησε ιστορία.

Chrysler

Ακόμη μία αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία πτώχευσε το «μαύρο» 2009, όταν οι διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές της ναυάγησαν. Η Chrysler διεσώθη, τελικώς, με πρωτοβουλία του προέδρου της Fiat Σέρτζιο Μαρκιόνε.
Τα επόμενα χρόνια η Fiat απέκτησε σταδιακά και τα μερίδια των υπόλοιπων μετόχων όπου το 2014 ανακοίνωσε τη συμφωνία και του υπόλοιπου μεριδίου της αμερικανικής εταιρείας από το συνταξιοδοτικό ταμείο των εργαζομένων στον κλάδο.

Delta Airlines

Ο μεγαλύτερος αερομεταφορέας παγκοσμίως αντιμετώπιζε σοβαρές οικονομικές δυσκολίες οι οποίες τον έφεραν το 2004 στο κατώφλι της χρεοκοπίας. Το υψηλό κόστος καυσίμων και εργασίας ήταν μερικούς από τους παράγοντες που ανάγκασαν την εταιρεία με ιστορία 76 ετών να κηρύξει πτώχευση.
Στις 30 Απριλίου, πάντως, οι αμερικανικές αερογραμμές βγήκαν από τον πτωχευτικό κώδικα ως ανεξάρτητη εταιρεία.

Pharmalat

Μέχρι και σήμερα η Parmalat αποτελεί τη μεγαλύτερη εταιρική χρεοκοπία στην Ευρώπη. Η εταιρεία κατέρρευσε στα τέλη του 2003, καθώς αποκαλύφθηκε μια «τρύπα» 14 δισ. ευρώ στα ταμεία της. Χαρίζοντας στη μεγαλύτερη εταιρεία τροφίμων της Ιταλίας το προσωνύμιο «Enron της Ευρώπης».
Η χρεοκοπία της επιχείρησης έχει τεράστιες κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές επιπτώσεις, έθεσε εν αμφιβόλω περισσότερες από 36.000 θέσεις εργασίας σε 30 χώρες του κόσμου.
Το σκάνδαλο ξέσπασε την Παρασκευή, 19 Δεκεμβρίου του 2003, όταν η Bank οf America αποκάλυψε ότι τα έγγραφα με τα οποία η Parmalat πιστοποιούσε ότι η θυγατρική της, Bolat, που εδρεύει στα νησιά Καϊμάν, κατείχε στις 31 Δεκεμβρίου 2002 κεφάλαια αρκετών δισ. ευρώ, τα οποία ήταν πλαστά.
Η Parmalat εξήλθε από το καθεστώς προστασίας για χρεοκοπία και επανήλθε στο χρηματιστήριο το Μιλάνου τον Οκτώβριο.

Χριστιάννα Κούσιου