back to top
23 C
Athens
Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024

23 C
Athens
Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024

Η Αθήνα γιορτάζει και τιμά την Ιστορία της

Διαβάστε επίσης

Για 5η χρονιά φέτος ένα σύνολο δράσεων ξετυλίγεται για την ανάδειξη της επετείου απελευθέρωσης της Αθήνας από τις ναζιστικές δυνάμεις Κατοχής τον Οκτώβρη του 1944.

Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, η Περιφέρεια Αττικής, ο Δήμος Αθηναίων, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους και η ΕΡΤ συνεργάζονται, διοργανώνουν και υποστηρίζουν ένα σύνολο δράσεων που απευθύνονται σε ανθρώπους κάθε ηλικίας, ώστε η επέτειος της απελευθέρωσης τον Οκτώβριο του 1944 να αναδειχθεί ως μια μεγάλη γιορτή της πόλης.

Οι εκδηλώσεις στοχεύουν στη γνώση, στο ενδιαφέρον και στη μνήμη. Αποτυπώνουν, με πρωτότυπο και δημιουργικό τρόπο, τα δεινά που υπέστη η χώρα κατά την περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και της Κατοχής ειδικότερα, αλλά και κυρίως αναδεικνύουν τον αγώνα του ελληνικού λαού ενάντια στον φασισμό, την προσήλωσή του στην ιδέα της ελευθερίας και την ανάπτυξη του αντιστασιακού κινήματος.

Στη φετινή διοργάνωση, έμφαση δίνεται στην καλλιτεχνική ζωή στα χρόνια της Κατοχής, με ειδικές εκδηλώσεις για το θέατρο, τα εικαστικά και το ρεμπέτικο τραγούδι. Εκθέσεις, όπως οι «14 Ιστορίες Αντίστασης» στο Πάρκο Ελευθερίας και τα «Χαράγματα Μνήμης 1941 – 1944» στη Βίλα Ζωγράφου, ιστορικός περίπατος με θέμα «Αντίσταση και δωσιλογισμός στην κατοχική Αθήνα», μουσική παράσταση με τον Δημήτρη Μυστακίδη στο Πεδίον του Άρεως, εκδήλωση λόγου & θεατρικό αναλόγιο στο Εθνικό Θέατρο με κατάθεση μαρτυριών από την Άλκη Ζέη και τον Μάνο Ζαχαρία, ξενάγηση στο εργαστήριο του γλύπτη Γιάννη Παππά, κινηματογραφικές προβολές στο Τριανόν και στο Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο, περιήγηση στους χώρους απόκρυψης των αρχαιοτήτων στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, αγώνας δρόμου μνήμης και τιμής από το Χαϊδάρι ως την Καισαριανή, εκπαιδευτικά προγράμματα και πολλές ακόμα δράσεις, συνθέτουν το πρόγραμμα της φετινής διοργάνωσης, ένα δυναμικό και φιλόδοξο πρόγραμμα Δημόσιας Ιστορίας, που έρχεται να καλύψει ένα μεγάλο κενό στην επίσημη μνήμη της περιόδου της Κατοχής.

14 ιστορίες Αντίστασης: Μια έκθεση για την κατοχική Αθήνα

Τι κοινό μπορεί να έχει μια οικονομικά ευκατάστατη κυρία από την πλατεία Αμερικής, ένας εργάτης από τον Πειραιά, ένας φοιτητής του Πανεπιστημίου Αθηνών από τους Αμπελόκηπους, ένας Μικρασιάτης πρόσφυγας από την Καισαριανή, ένας μαθητής γυμνασίου από το Παγκράτι, ένας ανάπηρος του αλβανικού μετώπου από του Γκύζη, ένας δικηγόρος από τα Καλάβρυτα, ένας δάσκαλος από την Ήπειρο;
Η έκθεση αρχειακού υλικού με τίτλο «14 ιστορίες Αντίστασης», εστιάζει στα πρόσωπα που αντιστάθηκαν. Στους ανθρώπους οι οποίοι μέσα στη δίνη του πολέμου, μετατράπηκαν από πολίτες σε αγωνιστές, συγκροτώντας ένα εθελοντικό αντιφασιστικό στρατό. Στόχος λοιπόν αυτής της έκθεσης είναι να «δώσει πρόσωπο» σε αυτό που αφηρημένα ονομάζουμε Αντίσταση.

Η έκθεση προσπαθεί να εντοπίσει τα λιγοστά ίχνη που άφησαν αυτοί οι άνθρωποι, καθώς αναφέρεται σε αγωνιστές και αγωνίστριες της Αντίστασης, που δεν είναι γνωστοί. Μια φωτογραφία τους, κάποια αναφορά σε γερμανικό έγγραφο, σε παράνομη εφημερίδα της εποχής, σε διοικητικά έγγραφα των ελληνικών σωμάτων ασφαλείας, το τελευταίο σημείωμα πριν την εκτέλεση, μια προφορική αφήγηση, συγκροτούν το παζλ του προσώπου. Χάρτες, φωτογραφίες κτιρίων και χώρων, όπως ήταν τότε, μας δίνουν την εικόνα της κατοχικής Αθήνας, μιας πόλης πολύ διαφορετικής από τη σημερινή. Χαρακτικά και αφίσες αποτυπώνουν συγκεκριμένες αντιστασιακές ενέργειες και μας μεταδίδουν την αίσθηση της εποχής.

Παράλληλα, μέσα από τις προσωπικές ιστορίες, η έκθεση αφηγείται τις μορφές που έλαβε η αντιστασιακή δράση σε Αθήνα και Πειραιά.

Μέσα από την ιστορία της Λέλας Καραγιάννη, βλέπουμε το μεγάλο δίκτυο, που είχε συγκροτήσει η οργάνωσή της, με στόχο την απόκρυψη και την οργάνωση διαφυγής Βρετανών στρατιωτών στη Μέση Ανατολή, για να μην πέσουν στα χέρια των Γερμανών.

Πόσοι γνωρίζουμε, όταν περνάμε από την οδό Μπουμπουλίνας στα Εξάρχεια, ότι στη συμβολή της με την οδό Τοσίτσα υπήρχε το κτίριο όπου στεγαζόταν το Υπουργείο Εργασίας, η αντεργατική πολιτική του οποίου, το είχε μετατρέψει σε πεδίο σφοδρών συγκρούσεων μεταξύ αντιστασιακών και δυνάμεων κατοχής; Η ιστορία του Δημήτρη Κωνσταντινίδη, του πρώτου νεκρού φοιτητή στις διαδηλώσεις της Αθήνας, εστιάζει την προσοχή μας σε αυτό τον τόπο και σκιαγραφεί παράλληλα το ρόλο των φοιτητών στο αντιστασιακό κίνημα.

Ο αγώνας των κατοίκων της πόλης ενάντια στον κατακτητή και τους συνεργάτες του, δημιουργεί ένα χάρτη αντίστασης σημαδεύοντας τον χώρο της κατοχικής Αθήνας. Ένα από αυτά τα σημάδια βρίσκεται στο κέντρο της πόλης. Στις 22 Ιουλίου 1943, στη συμβολή των οδών Πανεπιστημίου και Ομήρου,

Γερμανοί στρατιώτες πυροβόλησαν τους άοπλους διαδηλωτές, σκοτώνοντας τουλάχιστον 13 από αυτούς. Μέσα από την ιστορία του Θωμά Χατζηθωμά, μέλους της ΕΠΟΝ και σπουδαστή της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών του Πολυτεχνείου, βλέπουμε όσα διαδραματίστηκαν κατά τη διάρκεια της μεγαλύτερης και πιο αιματηρής διαδήλωσης στην κατοχική Ελλάδα, όπου Αθηναίοι και Αθηναίες σκοτώθηκαν για ένα κίνδυνο που απειλούσε τη Θεσσαλονίκη.

Αν και κάθε μορφή αντίστασης ήταν συνώνυμη με τον κίνδυνο του θανάτου, η δράση των μελών του Εργατικού ΕΑΜ στα επιταγμένα από τους Γερμανούς εργοστάσια, αναπτύχθηκε στο πλέον εχθρικό περιβάλλον. Δρώντας «στο στόμα του λύκου» και μέσα από αλλεπάλληλα σαμποτάζ και απεργίες, οι εργάτες κατάφεραν σημαντικά πλήγματα στην παραγωγική διαδικασία που προοριζόταν για να καλύψει τις ανάγκες του γερμανικού στρατού. Μέσα από την ιστορία του εφαρμοστή Γιώργου Ζαμπούνη, μαθαίνουμε για τη δράση του Εργατικού ΕΑΜ στο μεγαλύτερο εργοστάσιο μεταλλουργίας στο Κερατσίνι, που είχε επιταχθεί από τους Ναζί.

Αυτές είναι μερικές από τις «14 ιστορίες Αντίστασης» που μπορείτε να δείτε από 5 έως 30 Οκτωβρίου στο Κτίριο 6 (πρώην ΕΑΤ-ΕΣΑ) Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων στο Πάρκο Ελευθερίας (στάση Μετρό Μέγαρο Μουσικής) στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την απελευθέρωση της Αθήνας με το γενικό τίτλο «12 Οκτωβρίου 1944. Η Αθήνα Ελεύθερη».

Επιστημονική επιμέλεια/ έρευνα/ κείμενα:
Γιάννης Γκλαβίνας, δρ. Ιστορίας, Αρχειονόμος Γενικά Αρχεία του Κράτους – Κεντρική Υπηρεσία
Μενέλαος Χαραλαμπίδης, δρ. Ιστορίας
Σχεδιασμός έκθεσης:
Άννα Ενεπεκίδου, Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία & Θύμιος Πρεσβύτης, Peak design
⦁ Κτίριο 6, πρώην ΕΑΤ-ΕΣΑ, Πάρκο Ελευθερίας. Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Σάββατο 10:00 – 21:00, Κυριακή 10:00 – 19:00, Δευτέρα κλειστά

Οργανωμένες ξεναγήσεις από τους επιμελητές της έκθεσης:
Σάββατο 5/10, ώρα 19:30, από τον Γιάννη Γκλαβίνα και τον Μενέλαο Χαραλαμπίδη
Κυριακή 13/10 & 20/10, ώρα 11:30 και Κυριακή 27/10, ώρα 13:00, από τον Μενέλαο Χαραλαμπίδη
Τετάρτη 16/10, 23/10 & 30/10, ώρα 17:00, από τον Γιάννη Γκλαβίνα

Η έκθεση συνοδεύεται από εκπαιδευτικό πρόγραμμα με θέμα την Αντίσταση, που απευθύνεται σε σχολεία.
Σχεδιασμός: Ίδρυμα της Βουλής – Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων
Υλοποίηση: Αναστασία Ρετσίνη, Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα έως Παρασκευή, ώρα 10:00
Δήλωση συμμετοχής: 210 3735246 (θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας)
Ώρες επικοινωνίας: Δευτέρα έως Παρασκευή 09:00 – 16:00

⦁ Στον χώρο της έκθεσης θα προβάλλονται καθημερινά οι ψηφιακές δημιουργίες σχολείων στο πλαίσιο του προγράμματος «Πες μας τη δική σου Ιστορία», που οργανώθηκε σε συνεργασία με την Εκπαιδευτική Ραδιοτηλεόραση του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων:

«Το τραγούδι την περίοδο της Κατοχής», 1ο ΓΕΛ Ασπροπύργου (διάρκεια 11’)
«Λίγα Βήματα πιο πέρα…», 2ο Γυμνάσιο Καισαριανής (διάρκεια 29’)
«Μνήμες Κατοχής από τ’ Αλώνια της Γούβας», 13ο ΓΕΛ Αθηνών (διάρκεια 16’)

 

Πληροφορίες και ολόκληρο το πρόγραμμα των εκδηλώσεων στην ιστοσελίδα freeathens44.org

 

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
ΑΘΗΝΑ +
spot_img

Συμβαίνει στην Αθήνα