Απόφαση με ισχυρό συμβολικό και πολιτικό χαρακτήρα αποτελεί η υιοθέτηση με συντριπτική πλειοψηφία από την Αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων της γενοκτονίας των Αρμενίων.
Το ψήφισμα, το οποίο είναι μη δεσμευτικό, εγκρίθηκε με 405 ψήφους υπέρ έναντι 11 κατά. Η απόφαση ήταν η πρώτη που τέθηκε ποτέ σε ψηφοφορία στην ολομέλεια του σώματος και εγκρίθηκε με 405 ψήφους (επί συνόλου 435) σε μια σπάνια επίδειξη σύμπνοιας μεταξύ των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικάνων κοινοβουλευτικών.
Για την παραγωγή αποτελεσμάτων και συγκεκριμένα για την επιβολή κυρώσεων και περιοριστικών μέτρων κατά της Τουρκίας από την αμερικανική διοίκηση με αφορμή την στρατιωτική δράση της Τουρκίας στο έδαφος της Συρίας , θα πρέπει η απόφαση να εγκριθεί και από τη Γερουσία.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου επέκρινε έντονα την απόφαση της αμερικανικής Βουλής η οποία σε μία εξαιρετικά δύσκολη στιγμή για τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις αναγνωρίζει τις μαζικές σφαγές των Αρμενίων από τις τουρκικές δυνάμεις ως “γενοκτονία”, απόφαση την οποία ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας χαρακτήρισε “άκυρη”.
Σε ανάρτησή του στο Twitter, ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας υποστήριξε ότι η Τουρκία απέτρεψε ένα “μεγάλο παιγνίδι” με την εισβολή της στη βορειοανατολική Συρία — χωρίς να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις — ενώ έκρινε πως η ψηφοφορία στη Βουλή των Αντιπροσώπων είχε στόχο να παρθεί “εκδίκηση” για αυτή τη στρατιωτική επιχείρηση.
“Εκείνοι τα σχέδια των οποίων ματαιώθηκαν στρέφονται σε αραχνιασμένες αποφάσεις. Οι κύκλοι που πιστεύουν ότι θα πάρουν εκδίκηση με αυτόν τον τρόπο κάνουν λάθος. Αυτή η επονείδιστη απόφαση εκείνων που εκμεταλλεύονται την ιστορία για πολιτικούς σκοπούς είναι άκυρη για την κυβέρνηση και τον λαό μας”, ανέφερε ο τούρκος ΥΠΕΞ.
Η απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων καλεί την διοίκηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλλει κυρώσεις και άλλα περιοριστικά μέτρα σε βάρος της Τουρκίας και κορυφαίων Τούρκων αξιωματούχων.
Το τουρκικό ΥΠΕΞ υποστηρίζει ότι το ψήφισμα αυτό αντίκειται στη διμερή συμφωνία της Ουάσινγκτον – Άγκυρας της 17ης Οκτωβρίου για την κήρυξη κατάπαυσης του πυρός και βάσει της οποίας ανεστάλη η τουρκική στρατιωτική επιχείρηση στο συριακό έδαφος .
Η γενοκτονία των Αρμενίων αναγνωρίζεται επίσημα από περίπου τριάντα χώρες αλλά και από μεγάλο μέρος της κοινότητας των ιστορικών. Κατά εκτιμήσεις, από 1,2 ως 1,5 εκατ. Αρμένιοι σφαγιάστηκαν εν μέσω του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου από τα στρατεύματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που είχε συμμαχήσει τότε με τη Γερμανία και την Αυστροουγγαρία.
Η Τουρκία αρνείται τη χρήση του όρου “γενοκτονία”, διατείνεται πως διαπράττονταν σφαγές εκατέρωθεν εν μέσω εμφυλίου πολέμου και λιμού με εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς και στα δύο στρατόπεδα.
Τον Απρίλιο του 2017, λίγο καιρό αφότου έγινε ο ένοικος του Λευκού Οίκου, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε χαρακτηρίσει τη σφαγή των Αρμενίων το 2015 “μια από τις χειρότερες μαζικές φρικαλεότητες του 20ού αιώνα”, αποφεύγοντας όμως επιμελώς να χρησιμοποιήσει τον όρο “γενοκτονία”. Η τοποθέτησή του είχε προκαλέσει την οργή της Άγκυρας, που είχε καταγγείλει την “παραπληροφόρηση” που διέσπειρε κατ’ αυτήν ο αμερικανός πρόεδρος.
Πριν εκλεγεί πρόεδρος το 2008, ο προκάτοχός του Μπαράκ Ομπάμα είχε δεσμευθεί ότι θα αναγνώριζε τη γενοκτονία των Αρμενίων, όρο όμως τον οποίο δεν πρόφερε ποτέ στη διάρκεια της θητείας του.
Το συγκεκριμένο ψήφισμα εγκρίθηκε από 403 βουλευτές, 225 Δημοκρατικούς και 176 Ρεπουμπλικάνους, ενώ καταψηφίστηκε από μόλις 16 βουλευτές.
Το νομοσχέδιο H.R. 4695 προβλέπει:
• Την επιβολή κυρώσεων σε ανώτερους Τούρκους αξιωματούχους και απαγόρευσης εισόδου στις ΗΠΑ.
• Την απαγόρευση της μεταφοράς αμερικανικού στρατιωτικού υλικού το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στη Συρία.
• Την υποβολή σχεδίου από το Πεντάγωνο και το υπουργείο Εξωτερικών για την πρόληψη της επανεμφάνισης του Ισλαμικού Κράτους.
• Την επιβολή κυρώσεων κατά της τουρκικής κρατικής τράπεζας Halkbank και άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που διευκόλυναν μέσω συναλλαγών τη χρηματοδότηση της εισβολής στη Συρία.
• Την απαίτηση από την αμερικανική κυβέρνηση να επιβάλει τις κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας που προβλέπονται από τον νόμο CAATSA για την απόκτηση του ρωσικού αντιαεροπορικού και αντιπυραυλικού συστήματος S-400.
Μέχρι σήμερα δεν έχει επιβληθεί στη Τουρκία καμία από τις προβλεπόμενες κυρώσεις του νόμου CAATSA για την απόκτηση του συστήματος S-400, καθώς ο Λευκός Οίκος αποφάσισε να ασκήσει το δικαίωμα του για την εξάμηνη αναστολή των κυρώσεων. Η ισχύς της λήγει στις 31 Δεκεμβρίου, πάντως η αμερικανική νομοθεσία δίνει τη δυνατότητα στον πρόεδρο Τραμπ να ενεργοποιήσει ανά πάσα στιγμή τις κυρώσεις στην περίπτωση που αυτό κριθεί απαραίτητο.
Οι νομοθέτες και των δύο κομμάτων προχωρούν με τη ψήφιση του σχεδίου νόμου, παρά το γεγονός ότι ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ απέσυρε τις κυρώσεις που είχε επιβάλει με αφορμή την τουρκική εισβολή στη Συρία.
