Η επίθεση που εξαπέλυσε η Τεχεράνη σε αμερικανικές βάσεις στο Ιράκ ως αντίποινα στη δολοφονία του στρατηγού Σουλεϊμανί είναι το βασικό θέμα στα διεθνή δίκτυα και στις ηλεκτρονικές εκδόσεις του διεθνούς Τύπου
Για Ιράκ:
Το Ιράν εξαπέλυσε επίθεση σε ιρακινές βάσεις όπου φιλοξενούνται αμερικανικά και συμμαχικά των ΗΠΑ στρατεύματα ξεκαθαρίζοντας πως πρόκειται για αντίποινα στη δολοφονία του ανώτατου στρατηγού, Κασέμ Σουλεϊμανί, αναφέρει ο Guardian. Η αεροπορική βάση Al Asad στην επαρχία Ανμπάρ του Ιράκ που φιλοξενεί αμερικανικά στρατεύματα χτυπήθηκε έξι συνολικά φορές, σύμφωνα με τον αμερικανικό στρατό. Το Πεντάγωνο ανέφερε ότι τουλάχιστον μια ακόμα βάση στη βόρεια πόλη του Ερμπίλ χτυπήθηκε σε επίθεση που ξεκίνησε περίπου στη 1.30 τα ξημερώματα (τοπική ώρα). Δεν υπήρξαν άμεσα πληροφορίες για θύματα από τις επιθέσεις και οι δύο πλευρές δεν δείχνουν κανένα σημάδι πως θέλουν να κλιμακώσουν περαιτέρω τη μεταξύ τους ένταση.Η επίθεση του Ιράν σε αμερικανικές βάσεις στο Ιράκ ίσως ικανοποιήσει και τις δύο πλευρές…Σχεδόν ανακουφισμένος εμφανίστηκε ο Ντ. Τραμπ αμέσως μετά τις επιθέσεις. “Όλα είναι καλά” δήλωσε στο Twitter. Δήλωσε ότι οι εκτιμήσεις για θύματα δεν έχουν ακόμα ολοκληρωθεί αλλά έως ‘τώρα όλα είναι καλά”. Υπήρξαν πληροφορίες ότι θα απευθύνει διάγγελμα προς το αμερικανικό έθνος αλλά εφόσον δεν υπήρξαν πληροφορίες για νεκρούς αποφάσισε να καθυστερήσει τη δήλωση του έως το πρωί. Από την πλευρά του ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Τζαβάντ Ζαρίφ δήλωσε πως το Ιράν “ολοκλήρωσε” αυτό που χαρακτήρισε ως “αναλογικά μέτρα της αυτοάμυνας” δηλαδή τις πυραυλικές επιθέσεις. Δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο εάν αυτή η περιορισμένης έκτασης επίθεση θα είναι και το τέλος των αντιποίνων του Ιράν για το θάνατο του Σουλεϊμανί, ή αν υπάρξουν νέες επιθέσεις σε μεταγενέστερο χρόνο, αναφέρει ο Guardian.
Δύο αεροπορικές βάσεις που “φιλοξενούν” αμερικανικά στρατεύματα στο Ιράκ χτυπήθηκαν από καμιά 12αριά πυραύλους σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας, αναφέρει το BBC. Η ιρανική κρατική τηλεόραση μετέδωσε πως η επίθεση αποτελεί “αντίποινα” για τη δολοφονία του στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί, που σκοτώθηκε ύστερα από διαταγή του Ντ. Τραμπ από επίθεση αμερικανικών drone στη Βαγδάτη. Το αμερικανικό Πεντάγωνο αναφέρει ότι δύο βάσεις δέχθηκαν επίθεση στο Ερμπίλ και στο Αλ Ασαντ. Δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο εάν υπάρχουν και πόσα θύματα.
Σε δραματικούς τόνους οι πρωτοσέλιδοι τίτλοι στις αμερικανικές εφημερίδες για το χτύπημα των ιρανικών πυραύλων σε αμερικανικούς στόχους στο Ιράκ. Οι LA Times αναφέρουν “η συνεχιζόμενη ένταση μεταξύ Ουάσινγκτον και Τεχεράνης προκάλεσε τεράστιες εκρήξεις και φόβους για ολοκληρωτικό πόλεμο” ενώ το Politico (αμερικανική έκδοση) αναφέρει ότι “ίσως πρόκειται για τη μεγαλύτερη διεθνή κρίση που έχει αντιμετωπίσει έως τώρα ο Τραμπ”.
Οι New York Times αναφέρουν ότι οι επιθέσεις δεν ήταν εντελώς αναπάντεχες “καθώς οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες είχαν πληροφορίες ότι επίκειται χτύπημα από το Ιράν”.
Αξιωματούχος υπό το καθεστώς ανωνυμίας αναφέρει στην USA Today ότι τα στρατεύματα που βρίσκονταν σε μια από τις πληγείσες στρατιωτικές βάσεις – στο Al Asad- είχαν προειδοποιηθεί για επικείμενο χτύπημα από πυραύλους, επομένως είχαν εγκαίρως καλυφθεί.
Στο μεταξύ στα μέσα ενημέρωσης στη Βρετανία, οι Times αναφέρουν ότι πέντε RAF Chinook ελικόπτερα αναμένεται να αποσταλλούν στο Ιράκ τις επόμενες μέρες προκειμένου να ενισχύσουν τα άλλα τέσσερα που βρίσκονται στη βόρεια πόλη του Ερμπίλ.
Η εφημερίδα αναφέρει ότι η πολεμική αεροπορία θα χρησιμοποιηθεί προκειμένου να αποχωρήσουν οι 1,400 βρετανοί στρατιώτες και το προσωπικό που βρίσκονται στο Ιράκ προκειμένου να ενισχύσουν τη χώρα στη μάχη εναντίον του Ισλαμικού Κράτους.
Πριν από τις επιθέσεις του Ιράν, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο επέμεινε χθες ότι τα μέτρα αντιποίνων των αμερικανικών δυνάμεων εναντίον της Τεχεράνης θα είναι συμβατά με τους νόμους του πολέμου… “διορθώνοντας” δηλώσεις του Τραμπ ότι ίσως χτυπηθούν αρχαιολογικά μέρη – που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν “εγκλήματα πολέμου”.
Στο μεταξύ, οι Γερμανοί στρατιώτες που βρίσκονται εγκατεστημένοι στη βάση Ερμπίλ είναι ασφαλείς, σύμφωνα με εκπρόσωπο του γερμανικού υπουργείου Άμυνας, αναφέρει η DW. Το Βερολίνο έχει ήδη απομακρύνει κάποιες στρατιωτικές του μονάδες από το Ιράκ για λόγους ασφάλειας.
Για πετρέλαιο & αγορές:
Την ίδια ώρα οι τιμές του πετρελαίου εκτοξεύθηκαν μετά τις επιθέσεις του Ιράν. Το Brent ανέβηκε κατά 1,4% στα 69,21 δολάρια το βαρέλι. Οι “ασφαλείς” τοποθετήσεις σε χρυσό δηλαδή και ιαπωνικό γιεν επίσης ανέβηκαν. Τα νέα επηρέασαν το άνοιγμα των ασιατικών αγορών. Ο Νikkei ξεκίνησε με πτώση 1,3% ενώ ο Hang Seng στο Χονγκ Κονγκ με 0.8% αναφέρουν οι FT.
Για αεροσκάφος:
Στο μεταξύ, ουκρανικό αεροσκάφος Boeing 737 με 176 επιβαίνοντες, 167 επιβάτες και εννέα μέλη πληρώματος, το οποίο είχε αναχωρήσει από το διεθνές αεροδρόμιο Ιμάμης Χομεϊνί της Τεχεράνης με προορισμό το Κίεβο συνετρίβη εξαιτίας τεχνικού προβλήματος λίγη ώρα μετά την απογείωσή του. Οπως μετέδωσε η κρατική τηλεόραση του Ιράν όλοι οι επιβαίνοντες είναι νεκροί. Την πληροφορία επιβεβαίωσε και ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντιμίρ Ζελένσκι ο οποίος εξέφρασε τα συλλυπητήριά του στους συγγενείς και φίλους όσων επέβαιναν στο αεροσκάφος, αναφέρει το Reuters.
Στην Ε.Ε:
Εν μέσω της συνεχιζόμενης έντασης στη Μέση Ανατολή… η Ε.Ε παραμένει ίσως τελευταία να πιστεύει στη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν, ή JCPOA, αναφέρει το Politico. “Είναι σημαντικό για εμάς να ξεκαθαρίσουμε ξανά ότι αυτή η συμφωνία δεν έχει χάσει την αξία της για εμάς” δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Χάικο Μάας χθες στις Βρυξέλλες όπου συναντήθηκε μαζί με τους ομολόγους του από τη Γαλλία, την Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο με τον επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Γιόζεπ Μπορέλ. “Αλλά δεν μπορούμε να αποδεχθούμε την αναστολή των υποχρεώσεων εκ μέρους του Ιράν. Θα πρέπει να υπάρξει αντίδραση μας ως προς αυτό”. Σύμφωνα με Ευρωπαίο διπλωμάτη οι υπουργοί Εξωτερικών “επέδειξαν μεγάλη ενότητα σε ό,τι αφορά την εκτίμηση της κατάστασης και στην ανάγκη να υπάρξει συντονισμένη προσέγγιση που θα συμβάλλει στην αποκλιμάκωση”. Βέβαια όλα αυτά πριν από την επίθεση του Ιράν εναντίον βάσεων στο Ιράκ.
Όμως… η αλήθεια είναι πως πίσω από τις “νηφάλιες” προσεγγίσεις των ευρωπαϊκών πρωτευουσών για ό,τι συμβαίνει στη Μέση Ανατολή… οι αξιωματούχοι είναι ανήσυχοι. “Κανείς δεν προέβλεψε την κλιμάκωση από πλευράς Ιράν. Μέσα σε λίγες ώρες μετά τη δολοφονία Σουλεϊμανί, το σοκ στην Ευρώπη για τον θάνατο του Ιρανού στρατηγού μετατράπηκε σε θυμό εναντίον του Τραμπ… με την Ευρώπη να ανησυχεί πως μια ευρεία σύγκρουση στη Μ. Ανατολή θα μπορούσε να προκαλέσει πολλαπλές και πολιτικές καθώς και οικονομικές επιπτώσεις στη γηραιά ήπειρο. Το μάθημα από τον εμφύλιο στη Συρία είναι ότι η γεωγραφική εγγύτητα στην περιοχή αφήνει την Ευρώπη εκτεθειμένη σε ό,τι αφορά τις εκεί συγκρούσεις”.
Στο μεταξύ, όπως επίσης, αναφέρει το Politico σήμερα συγκαλείται το Κολλέγιο των Επιτρόπων και μάλιστα στις 8 το πρωί (τοπική ώρα) ώστε να εξεταστεί η κατάσταση στη Μ. Ανατολή και να μπορέσει η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν να αποχωρήσει για το Λονδίνο για μια σειρά επαφών αργότερα σήμερα. Η Ε.Ε θα εργαστεί πυρετωδώς τις επόμενες μέρες προκειμένου να αποφευχθεί μια περαιτέρω κλιμάκωση… και μην ξεχνάμε έχει να αντιμετωπίσει και ένα διαζύγιο…
Για Brexit:
Έχει απομείνει σχεδόν ένας χρόνος προκειμένου να ολοκληρωθεί και να επικυρωθεί η εμπορική συμφωνία μεταξύ Ε.Ε και Ηνωμένου Βασιλείου και ήδη γίνονται αντιληπτές οι δυσκολίες, παρά τις διάφορες διαβεβαιώσεις ότι το Brexit δεν θα είναι πρώτη προτεραιότητα για φέτος για την Ε.Ε.
Και όμως η νούμερο 1… εμμονή της Ε.Ε το 2020 θα είναι ξανά το Brexit, διατείνεται το Politico. Ποιος άλλωστε θέλει να νιώσει ηττημένος… ύστερα από 3,5 χρόνια, αμέτρητες συνόδους και διαβουλεύσεις για να μην καταλήξει εκεί που στοχεύει… σε μια μη συμφωνία διαζυγίου. Ακόμα και ο Μακρόν αναφέρθηκε στο Brexit χθες ζητώντας από τη Βρετανία να “επιδείξει ευελιξία” στη διάρκεια των επικείμενων διαπραγματεύσεων. “Οι συνομιλίες για το εμπόριο με το Ην. Βασίλειο θα είναι μια περίπλοκη διαδικασία την οποία θα πρέπει να διαχειριστούμε με κρύο… αίμα που θα πρέπει να επιδείξει ο διαπραγματευτής μας, Μισέλ Μπαρνιέ” δήλωσε χθες ο Μακρόν έχοντας στο πλευρό του τον Κροάτη πρωθυπουργό, Αντρέι Μπλένκοβιτς. Για τον Μακρόν δύο πρέπει να είναι οι βασικές αρχές των διαπραγματεύσεων. “Η διατήρηση των στενών δεσμών με το Ηνωμένο Βασίλειο σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική και την ασφάλεια καθώς και η άμυνα και τα κοινά συμφέροντα με την Ε.Ε”.
Στις κατ’ ιδίαν συνομιλίες που θα έχει σήμερα ο Βρετανός πρωθυπουργός δεν μπορεί να αναμένει κανείς διαπραγματεύσεις. Για τον Τζόνσον “αυτή η εβδομάδα θα είναι απλά μια ευκαιρία επίδειξης…” Πάντως αναμένεται να διαβεβαιώσει την Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν πως “οι ταραγμένες μέρες στο κοινοβούλιο αποτελούν παρελθόν”. Το βασικό του μήνυμα όμως θα είναι ότι “αν η κυβέρνηση δεν θέλει να κάνει κάτι, δεν θα μπορεί πλέον το κοινοβούλιο να την εμποδίσει”.
Στην Ισπανία:
“Ο Πέδρο… επέστρεψε”. Ο Πέδρο Σάντσεθ κέρδισε χθες την ψήφο εμπιστοσύνης του κοινοβουλίου λαμβάνοντας 167 “ναι”, 165 “όχι” ενώ υπήρξαν 18 αποχές. Το Σοσιαλιστικό του κόμμα τώρα θα ηγηθεί μιας κυβέρνησης μειοψηφίας με τους αριστερούς Podemos με την ανοχή του αποσχιστικού, αριστερού καταλανικού κόμματος, ERC. Έως τώρα όλα καλά… καθώς ο Σάντσεθ είναι πλέον και επίσημα πρωθυπουργός ύστερα από δύο συνεχιζόμενες νίκες σε ισάριθμες εκλογικές αναμετρήσεις και μακρές διαπραγματεύσεις. Το κυβερνητικό του πρόγραμμα περιλαμβάνει μια δέσμευση να ανατραπεί αυτό που εκείνος αποκαλεί λιτότητα, δίνοντας παράλληλα έμφαση στην προστασία των εργασιακών σχέσεων, με αλλαγές στη μεταρρύθμιση του 2012 για την αγορά εργασίας, με αύξηση του κατώτατου μισθού και φορολόγηση των μεγάλων εισοδημάτων (δηλαδή όσων κερδίζουν πάνω από 130,000 ευρώ το χρόνο) και των μεγάλων επιχειρήσεων. Όμως η κρίση με τους Καταλανούς θα επιλυθεί; Οι τοπικές κυβερνήσεις θα ξεκινήσουν άμεσα διαπραγματεύσεις για μια λύση στο ζήτημα που οδήγησε εκ νέου σε πολιτική αναστάτωση την Καταλονία για 15 συνεχόμενες μέρες. Η κυβέρνηση Σάντσεθ θα αντιμετωπίσει το θέμα πολιτικά και όχι με ένδικα μέσα. Ο ηγέτης του Λαϊκού Κόμματος, Πάμπλο Κασάδο δεν εντυπωσιάστηκε.. “Προσπαθείτε να καβαλήσετε τον τίγρη, ο οποίος όμως δεν θα γίνει χορτοφάγος και τελικά θα σας κατασπαράξει” είπε.
Στο μεταξύ στις Βρυξέλλες: Ο πρώην αντιπρόεδρος της Καταλονίας, Οριόλ Χουνκέρας από το ERC εξελέγη επικεφαλής της ομάδας των 8 ευρωβουλευτών της Ευρωπαϊκής Ελεύθερης Συμμαχίας στο Ευρωκοινοβούλιο. Το πρόβλημα είναι ότι παραμένει φυλακισμένος στην Ισπανία. Το εάν θα μπορέσει να αποφυλακιστεί και να μπορέσει να μετάσχει κανονικά στα καθήκοντά του την ερχόμενη εβδομάδα θα το αποφασίσει το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας.
Για Πούτιν – Ερντογάν:
“Turk Stream – ένας αγωγός με συμβολική σημασία” αναφέρει η DW. O αγωγός Turk Stream που εγκαινιάζεται την Τετάρτη από τους προέδρους Πούτιν και Ερντογάν και ο οποίος θα μεταφέρει ρωσικό αέριο από τη Ρωσία στην Τουρκία έρχεται να καλύψει καταρχήν τις ολοένα αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες των Τούρκων. Μια δεύτερη διακλάδωση του αγωγού, που βρίσκεται ακόμη υπό κατασκευή, θα τροφοδοτεί στο μέλλον με φυσικό αέριο και τις ευρωπαϊκές χώρες. Με τον Turk Stream η Άγκυρα επιχειρεί να αξιοποιήσει στο έπακρο την πλεονεκτική γεωγραφική της θέση και να λειτουργήσει ως βασικός ενεργειακός κόμβος της ευρύτερης περιοχής. Ο Turk Stream υπογραμμίζει όμως και την περαιτέρω αναβάθμιση των ρωσοτουρκικών σχέσεων.
Η Δύση περιορίζεται καταρχήν στο να παρακολουθεί ως απλός και δύσπιστος θεατής την όλο και μεγαλύτερη προσέγγιση μεταξύ Άγκυρας και Μόσχας. Το τελευταίο διάστημα οι δυο περιφερειακές δυνάμεις φαίνεται να κινούν όλο και περισσότερο τα νήματα στην ευρύτερη περιοχή. Υπό αυτή την έννοια η συνάντηση Πούτιν και Ερντογάν δεν αναμένεται να περιοριστεί στα αμιγώς ενεργειακά. Σύμφωνα με τούρκους αξιωματούχους η ατζέντα περιλαμβάνει μια σειρά θεμάτων. Όπως αναφέρει τούρκος διπλωμάτης, που θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία του, αντικείμενο των συνομιλιών θα αποτελέσει και η κατάσταση στη Λιβύη. Εκεί όμως τα πράγματα περιπλέκονται. Η τουρκική κυβέρνηση αποφάσισε πρόσφατα την αποστολή στρατιωτών της για να συνδράμουν τις επιχειρήσεις της κυβέρνησης Σάρατζ κατά των δυνάμεων του στρατηγού Χαφτάρ. Στον αντίποδα η Ρωσία στηρίζει τον Εθνικό Στρατό της Λιβύης του στρατάρχη. Η Μόσχα παρακολουθεί πολύ στενά τις κινήσεις της Άγκυρας στη Λιβύη. «Διεμηνύθη στην Τουρκία να μην αντιπαρατεθεί επ’ ουδενί με τις δυνάμεις του στρατηγού Χαφτάρ», ανέφερε ο ίδιος διπλωμάτης. Σύμφωνα με τουρκικούς διπλωματικούς κύκλους, ο τούρκος πρόεδρος θα διαβεβαιώσει τον ρώσο ομόλογό του ότι τα τουρκικά στρατεύματα δεν θα εμπλακούν σε πολεμικές επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με αξιωματούχους του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, αντικείμενο των αυριανών επαφών θα αποτελέσει και η κατάσταση στη βόρεια Συρία, όπου αμφότερες χώρες παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Στα τέλη Οκτωβρίου Πούτιν και Ερντογάν είχαν συμφωνήσει στο τέλος των τουρκικών επιχειρήσεων στην πολύπαθη χώρα ενώ η Μόσχα είχε δώσει τη συγκατάθεσή της και για τη δημιουργία μιας ζώνης ασφαλείας στη βόρεια Συρία. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι βασικό θέμα όσον αφορά τη Συρία θα είναι η κατάσταση στην Ιντλίμπ, την οποία συνεχίζουν να σφυροκοπούν από αέρος υποστηριζόμενα από τη Ρωσία στρατεύματα του Άσαντ. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι αναγκάστηκαν τους τελευταίους μήνες να εγκαταλείψουν τις εστίες τους με κατεύθυνση τα τουρκικά σύνορα. Και στην περίπτωση αυτή τα συμφέροντα των δυο πλευρών είναι αντικρουόμενα. Ένα αγκάθι που προστέθηκε τελευταία στις διμερείς σχέσεις αφορά στη σχεδιαζόμενη από τον Ερντογάν κατασκευή διώρυγας στην Κων/πολη, με τη Μόσχα να αντιδρά και να κάνει λόγο για παραβίαση της Συνθήκης του Μοντρέ που υπεγράφη το 1936. Σε αυτά τα συμφραζόμενα, όπως σημειώνουν αναλυτές, όσο λαμπρή κι αν είναι η αυριανή τελετή εγκαινίων, δεν θα μπορέσει να συγκαλύψει το χάσμα που εξακολουθεί να χωρίζει Ρωσία και Τουρκία σε μια σειρά μείζονος σημασίας πολιτικά ζητήματα.
Για ΔΝΤ:
“Τέλος εποχής” αναφέρει το Politico. Το ΔΝΤ θα κλείσει σύντομα το γραφείο του στην Αθήνα σε μια κίνηση που σηματοδοτεί την ετοιμότητα της Ελλάδας να αφήσει πίσω μια δεκαετία που σημαδεύτηκε από την οικονομική κρίση. “Προσβλέπουμε σε ένα τελείως νέο κεφάλαιο στις σχέσεις μας… μια σχέση θετικής συνεργασίας” δήλωσε χθες ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετά τη συνάντηση του με τη διευθύντρια του ΔΝΤ, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, στην Ουάσινγκτον.
Αλεξάνδρα Βουδούρη
