Από σήμερα η Ευρώπη διαβαίνει ένα πρωτόγνωρο, και μέχρι πρότινος απροσδόκητο, ιστορικό κατώφλι: η διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης έχει κατά τι αντιστραφεί, με την αποχώρηση της Βρετανίας, μέλους από το 1973 της τότε ΕΟΚ. Το Brexit είναι γεγονός.
Η έγκριση την Πέμπτη από τα κράτη-μέλη, με συνοπτική γραπτή διαδικασία, της συμφωνίας αποχώρησης που είχε την προηγουμένη υπερψηφίσει σε κλίμα συγκίνησης και αμηχανίας το Ευρωκοινοβούλιο, ήρε το τελευταίο τυπικό εμπόδιο για την συντεταγμένη αποχώρηση. Η υποστολή της βρετανικής σημαίας από τα κοινοτικά κτήρια σήμερα το πρωϊ θα αποτελέσει το συμβολικό επιστέγασμα του διαζυγίου.
Με την αποχώρηση 66 εκατομμυρίων Βρετανών, ο πληθυσμός της Ε.Ε. θα μειωθεί στα περίπου 446 εκατομμύρια, ενώ η έκτασή της θα περιορισθεί κατά 5,5%. Κανένας από τους 73 Βρετανούς ευρωβουλευτές που εξελέγησαν τον Μάιο του 2019 δεν θα επιστρέψει στο Στρασβούργο. 46 από τις έδρες τους θα κρατηθούν για τα νέα κράτη μέλη και οι 27 θα αναδιανεμηθούν σε άλλες χώρες. Ο Βρετανός πρωθυπουργός δεν θα καλείται στις ευρωπαϊκές συνόδους, ενώ τα μέλη της βρετανικής κυβέρνησης δεν θα συμμετέχουν στις υπουργικές διασκέψεις. Ως πολίτες τρίτης χώρας οι Βρετανοί δεν θα μπορούν πλέον να εργάζονται στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, αν και πολλοί εξ αυτών έχουν ήδη λάβει διπλή υπηκοότητα για να μπορέσουν να παραμείνουν στα πόστα τους.
Στο Λονδίνο, ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον θα παραστεί απόψε μαζί με το υπουργικό του συμβούλιο σε πανηγυρική αντίστροφη μέτρηση των λεπτών για την υλοποίηση της κεντρικής του προεκλογικής εξαγγελίας. Το σίριαλ του Brexit που από το δημοψήφισμα του 2016 και εξής ταλαιπωρούσε την βρετανική πολιτική σκηνή, διχάζοντας βαθιά και την κοινωνία, τελειώνει – για να δώσει τη θέση του σε μια νέα, εξίσου επίπονη και αβέβαιη διαπραγμάτευση για την μελλοντική σχέση που θα διαμορφώσουν η Βρετανία και η Ε.Ε. στις μεταξύ τους συναλλαγές.
Στην συνεδρίασή της την Πέμπτη, η διοίκηση της Τράπεζας της Αγγλίας άφησε αμετάβλητα τα επιτόκια, δίνοντας μήνυμα καθησυχαστικό ενάντια σε όσους επιμένουν ότι τα ρίσκα που παραμονεύουν για την βρετανική οικονομία εξακολουθούν να είναι μεγάλα.
Για τους πολλούς, πάντως, η “επόμενη μέρα” δεν θα είναι αισθητά διαφορετική, εφόσον μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020 ισχύει η μεταβατική περίοδος, κατά την οποία, παρά την απουσία πλέον της Βρετανίας από τα κοινοτικά όργανα, θα ισχύει η προτέρα κατάσταση, δηλ. το κοινοτικό κεκτημένο, ως προς τις μετακινήσεις, το εμπόριο κ.ο.κ. Ειδικότερα, οι περίπου 1,2 εκατομμύριο Βρετανοί που ζουν σε χώρες της Ε.Ε, και τα 2,9 εκατομμύρια πολιτών των “27” που ζουν στη Βρετανία, θα διατηρήσουν εάν έχουν εγκατασταθεί εκατέρωθεν της Μάγχης πριν το τέλος της μεταβατικής περιόδου, το δικαίωμα παραμονής και εργασίας στη χώρα υποδοχής.
Η μεταβατική περίοδος είναι και το χρονικό διάστημα, ασφυκτικό ομολογουμένως, εντός του οποίου θα πρέπει να ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση της μελλοντικής σχέσης. Ο Τζόνσον υποστηρίζει ότι 11 μήνες είναι αρκετό διάστημα για να επιτευχθεί μια εμπορική συμφωνία “μηδενικών δασμών, μηδενικών ποσοστώσεων” και έχει δεσμευθεί να μην παραταθεί η περίοδος αυτή πέραν του 2020 για ένα ή δύο χρόνια (όπως του επιτρέπεται να αιτηθεί μέχρι τον φετινό Ιούλιο).
Στην πραγματικότητα, ο διαθέσιμος χρόνος δεν είναι καν 11 μήνες. Οι συζητήσεις δεν θα ξεκινήσουν επισήμως έως ότου οι κυβερνήσεις των 27 συμφωνήσουν σε μια διαπραγματευτική εντολή στα τέλη του επόμενου μήνα. Οι δύο πλευρές θα πρέπει τότε να εκπονήσουν συμφωνία έως τα μέσα Οκτωβρίου, προκειμένου να υπάρχει ο χρόνος που χρειάζεται για τη μετάφραση της συνθήκης στις 23 επίσημες γλώσσες της Ε.Ε. και να εξασφαλιστεί η απαιτούμενη κοινοβουλευτική επικύρωση πριν τα τέλη του έτους.
Εάν πάντως η εμπορική συμφωνία δεν προκύψει, τότε οι συναλλαγές των δύο πλευρών θα περιπέσουν από το 2021 στα όσα προβλέπονται απλώς από τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Αυτό θα είναι και το πραγματικό “σκληρό Brexit”.
Ο σύμβουλος της Ε.Ε. Στέφαν Ντε Ρινκ δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι ένα άλμα στο κενό (cliff edge)”παραμένει μια σαφής πιθανότητα”. Οι εμπορικές συμφωνίες κάθε τρίτου μέρους με την ΕΕ τυπικά χρειάζονται χρόνια για να ολοκληρωθούν και λίγοι στις Βρυξέλλες πιστεύουν ότι η μεταβατική περίοδος θα είναι αρκετή για να επισφραγιστεί κάτι παραπάνω από μια στοιχειώδη συμφωνία για το εμπόριο αγαθών.
Το να εξασφαλιστεί κάτι παραπάνω θα ήταν πιο εύκολο εάν η Βρετανία ήταν πρόθυμη να παραμείνει ευθυγραμμισμένη με το ρυθμιστικό πλαίσιο της Ε.Ε., αλλά το Λονδίνο επιμένει ότι δεν θέλει απλώς να ακολουθεί κανόνες του οποίους καν δεν συνδιαμορφώνει. Αντιθέτως, η Βρετανία φιλοδοξεί να προχωρήσει ανεμπόδιστη σε εμπορικές συμφωνίες με άλλα μέρη, ιδιαιτέρως με τις ΗΠΑ.
Ο φόβος των “27”, από την άλλη, είναι μήπως αποκτήσουν στα σύνορά τους έναν ισχυρό ανταγωνιστή, ο οποίος θα προχωρά σε κινήσεις φορολογικού ή ρυθμιστικού ντάμπινγκ. Εξ ού και τα αιτήματα της Ε.Ε. θα επικεντρωθούν σε θέματα που σχετίζονται με “συνθήκες ίσου ανταγωνισμού” (περιβαλλοντικά και εργασιακά πρότυπα καθώς και κανόνες κρατικής ενίσχυσης), ώστε να διασφαλιστεί ότι η Βρετανία δεν θα είναι σε θέση να προσφέρει προϊόντα στην ενιαία αγορά του μπλοκ σε αθέμιτα χαμηλές τιμές.
Ο Σαμ Λόου από το Κέντρο για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση δήλωσε ότι η επιθυμία της Βρετανίας για πλήρη έλεγχο του εγχώριων ρυθμιστικών πλαισίων και της εμπορικής πολιτικής θα περιορίσει σημαντικά τα περιθώρια για την όποια συμφωνία: “Στην καλύτερη περίπτωση, η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο οδεύουν προς την ολοκλήρωση μια συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου που αίρει όλους τους δασμούς και τις ποσοστώσεις αλλά δημιουργεί νέα διοικητικά και ρυθμιστικά εμπόδια για το εμπόριο στα αγαθά και τις υπηρεσίες”.
Με τις βιομηχανικές εφοδιαστικές αλυσίδες στην ΕΕ να διασχίζουν σήμερα τα σύνορα πολλές φορές για προϊόντα όπως τα αυτοκίνητα και τα φάρμακα, η συμφωνία κανονισμών που θα καθορίζουν από πού έρχονται τα προϊόντα (και κατά συνέπεια ποιοι ρυθμιστικοί κανόνες και φόροι ισχύουν) θα είναι μια περίπλοκη διαδικασία.
Από τους μεγαλύτερους κινδύνους στην πορεία προς μια συμφωνία θα είναι τα δικαιώματα στην αλιεία, η αντιπαράθεση για τα οποία έχει ήδη ξεκινήσει.Η ανάκτηση του ελέγχου επί των πλούσιων σε αλιεύματα βρετανικών υδάτων ήταν θεμελιώδες ζήτημα για πολλούς υπέρμαχους του Brexit, αλλά οι Βρυξέλλες έχουν συνδέσει την πρόσβαση για τα ευρωπαϊκά σκάφη με την πρόσβαση για τον γιγάντιο χρηματοπιστωτικό κλάδο της Βρετανίας στις αγορές της Ε.Ε..
BREXIT: Πώς επηρεάζει τους Έλληνες φοιτητές στο Ηνωμένο Βασίλειο – Τι γίνεται με τα κολέγια που συνεργάζονται με βρετανικά ΑΕΙ
Το BREXIT δεν φαίνεται να αλλάζει επί τα χείρω τις οικονομικές συνθήκες για τους Έλληνες φοιτητές που σπουδάζουν ή πρόκειται να φοιτήσουν σε βρετανικά πανεπιστήμια, καθώς δεν αναμένονται σημαντικές διαφοροποιήσεις στα δίδακτρα.
Μάλιστα μια περαιτέρω πτώση της αξίας της λίρας έναντι του ευρώ θα κάνει πιο φθηνή τη διαβίωση στο Ηνωμένο Βασίλειο. Όσον αφορά στα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών που λειτουργούν ως παραρτήματα αγγλικών ΑΕΙ, καμιά αλλαγή δεν θα επιφέρει το Brexit στις συμφωνίες των κολλεγίων στην Ελλάδα που διατηρούν συνεργασία με Πανεπιστήμια στη Βρετανία.
Όπως όλα δείχνουν, όταν το BREXIT υλοποιηθεί πλήρως, πιθανότατα θα αποδειχθεί ως μια θετική εξέλιξη για τους Έλληνες φοιτητές και φοιτήτριες των Βρετανικών Πανεπιστημίων οι οποίοι θα μπορούν πλέον να σπουδάζουν με χαμηλότερο κόστος διαβίωσης και σε πλεονεκτική θέση στη Βρετανική αγορά εργασίας, η οποία θα απορροφά στελεχιακό προσωπικό Υψηλής Εξειδίκευσης, δηλαδή τους κατόχους τίτλων Bachelor και Master.
Επιπλέον, όπως έχουν ξεκαθαρίσει οι αρμόδιοι υπουργοί τα τελευταία χρόνια αλλά και οι επικεφαλής των μεγαλύτερων βρετανικών πανεπιστημίω, ντο ανώτατο ύψος των διδάκτρων που θα μπορούν να χρεώνουν τους εγχώριους φοιτητές και όσους προέρχονται από χώρες-μέλη της ΕΕ τα πανεπιστήμια στην Αγγλία θα παραμείνει στις 9.250 λίρες για κάθε έτος σπουδών.
Σοβαρό είναι επίσης το ενδεχόμενο μείωσης των διδάκτρων για τα επόμενα χρόνια, ενδεχόμενο το οποίο εάν γίνει πράξη, θα καταστήσει τις σπουδές στο Ηνωμένο Βασίλειο πιο ελκυστικές από ό,τι ήταν προ-BREXIT.
Τι ισχύει για τους νυν φοιτητές και τι για τους μελλοντικούς
Είναι γεγονός και έχει ξεκαθαριστεί από τις πρώτες ημέρες μετά το δημοψήφισμα για την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ότι για τους ήδη υπάρχοντες φοιτητές (Έλληνες ή λοιπούς κατοίκους χωρών μελών της ΕΕ) που τώρα φοιτούν στη Βρετανία, ακόμα κι αν ξεκίνησαν τις σπουδές τους το Σεπτέμβριο του 2019, ότι δεν άλλαξε απολύτως τίποτε.
Δηλαδή, ό,τι έχει ισχύσει για το πρώτο έτος σπουδών συνεχίζει και για τα επόμενα έτη χωρίς καμία μεταβολή ή επιρροή. Κι αυτό γιατί το βρετανικό κράτος δεν αλλάζει ποτέ τους όρους των συμφωνιών του, ενώ επιπλέον και τα βρετανικά πανεπιστήμια έχουν εκδώσει τα τελευταία χρόνια δεκάδες επιστολές που το επιβεβαιώνουν.
Συνεπώς όσοι σπουδάζουν ήδη, η ολοκλήρωση των σπουδών τους, θα γίνει με τις ίδιες προϋποθέσεις που ίσχυαν το πρώτο έτος της εισαγωγής τους στο Πανεπιστήμιο.
Αλλά και για τους φοιτητές που σκοπεύουν να εγγραφούν στα πανεπιστήμια του Ηνωμένου Βασιλείου από τον Σεπτέμβριο του 2020 δεν πρόκειται να υπάρξουν δυσμενείς οικονομικές διαφοροποιήσεις, καθώς υπάρχουν δεσμεύσεις από τον νυν και την πρωθυπουργό της χώρας, αλλά και τους πρυτάνεις των βρετανικών πανεπιστημίων περί παγώματος των διδάκτρων για Βρετανούς και Ευρωπαίους προπτυχιακούς φοιτητές στα σημερινά επίπεδα.
Επιπλέον, όπως προβλέπεται, η ισοτιμία της λίρας σε σχέση με το ευρώ θα πέσει και θα διατηρείται σε χαμηλότερα επίπεδα με στόχο την ενίσχυση των εξαγωγών της Βρετανίας, καθώς οι Πανεπιστημιακές σπουδές αποτελούν τεράστια «εξαγωγική δύναμη» για τη Βρετανία. Ως εκ τούτου, θα είναι χαμηλότερα τα κόστη και της διαβίωσης και των διδάκτρων και οι σπουδές θα κοστίζουν λιγότερο στις ελληνικές οικογένειες.
Τι συμβαίνει με τα κολέγια
Καμιά αλλαγή δεν θα επιφέρει το BREXIT στις συμφωνίες των κολλεγίων στην Ελλάδα που διατηρούν συνεργασία με Πανεπιστήμια στη Βρετανία, όπως ξεκαθαρίζουν οι επικεφαλής τόσο των ελληνικών κολεγίων όσο και των βρετανικών πανεπιστημίων που συνεργάζονται με ελληνικά Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών.
Ειδικότερα, οι συμφωνίες των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με τα συνεργαζόμενα πανεπιστήμια στη Βρετανία, παραμένουν σε ισχύ και δε θα επιφέρουν καμία αλλαγή στα δίδακτρα, διατηρώντας όλα εκείνα τα θετικά στοιχεία που διέπουν τη Βρετανική Εκπαίδευση όπως το κύρος, την εγκυρότητα και τη διεθνή ισχύ.
Ταυτόχρονα, γίνονται οικονομικά πιο προσιτά για την ελληνική οικογένεια, με δεδομένη την πτώση της λίρας, σε σχέση με το νόμισμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το ευρώ.
Ειδικό αφιέρωμα του Αθήνα 9.84 από τις 8 το πρωί
Στις επιπτώσεις του Brexit στην εκπαίδευση, στον τουρισμό, στη ναυτιλία, στην επιστήμη, στην οικονομία, στις επιχειρήσεις αλλά και τις ανησυχίες των εργαζόμενων Ευρωπαίων στην Βρετανία θα αναφερθούν στις εκπομπές «Τώρα Δέσαμε», «Αθήνα Σήμερα», «Ντάμες Σπαθί», «Κόμβος Αθηνών», «Στάση των 2» και «Αγορά Αξιών».
Newsroom Αθήνα 9.84 – ΡΟΥΣΣΟΣ
