Έως μεθαύριο, Μ. Τετάρτη, θα πρέπει να καταβληθεί το δώρο Πάσχα στους περίπου 2,5 εκατομμύρια μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, με σχέση εξαρτημένης εργασίας αορίστου ή ορισμένου χρόνου,
Το δώρο Πάσχα, θα είναι αυξημένο καθώς ως βάση θα έχει το νέο κατώτατο μισθό, ο οποίος από την 1η Απριλίου διαμορφώθηκε στα 780 ευρώ μικτά (667 ευρώ καθαρά).
Η χρονική περίοδος υπολογισμού του Δώρου Πάσχα, αρχίζει από την 1η Ιανουαρίου έως και την 30η Απριλίου κάθε έτους.
Απασχόληση για μικρότερο χρονικό διάστημα έχει ως αποτέλεσμα την χορήγηση αναλογίας Δώρου.
Το Δώρο, δεν επιτρέπεται να καταβληθεί σε είδος, αλλά μόνο σε χρήμα.
Σε περίπτωση μη καταβολής του, οι εργαζόμενοι ή/και τα σωματεία τους έχουν το δικαίωμα να υποβάλουν μήνυση απευθείας στο αρμόδιο αστυνομικό τμήμα και να ζητήσουν την εφαρμογή της αυτόφωρης διαδικασίας σε βάρος του εργοδότη.
Για την καθυστέρηση καταβολής του Δώρου, προβλέπεται φυλάκιση έως 6 μήνες και χρηματική ποινή της οποίας το ποσό δεν μπορεί να ορίζεται κάτω του 25% ούτε άνω του 50% του οφειλομένου χρηματικού ποσού.
Aμοιβή τις ημέρες του Πάσχα
Εντωμεταξύ, δύο αργίες, μια ημιαργία και μια εργάσιμη ημέρα περιλαμβάνει η περίοδος του Πάσχα.
Για κάθε περίπτωση υπάρχει διαφορετική πρόβλεψη της εργατικής νομοθεσίας ως προς την απασχόληση και την αμοιβή.
Σε περίπτωση που ισχύουν ευνοϊκότεροι όροι (πχ από ΣΣΕ, Κανονισμό Εργασίας, επιχειρησιακή συνήθεια ή έθιμο) ως προς τις προσαυξήσεις της αμοιβής για την εργασία σε ημέρα υποχρεωτικής αργίας ή Κυριακής, αυτοί υπερισχύουν, ενώ αν ο εργοδότης απασχολήσει παράνομα το προσωπικό κατά τις ημέρες υποχρεωτικής αργίας, τιμωρείται με φυλάκιση έως 6 μηνών και χρηματική ποινή.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τη ΓΣΕΕ:
– Η Μεγάλη Παρασκευή (14-04-2023) είναι υποχρεωτική ημιαργία για τα καταστήματα. Απαγορεύεται η απασχόληση των μισθωτών και η λειτουργία των καταστημάτων έως τη μία το μεσημέρι της Μεγάλης Παρασκευής. Για τις υπόλοιπες επιχειρήσεις, η Μεγάλη Παρασκευή δεν περιλαμβάνεται στις υποχρεωτικές αργίες που ορίζει ο νόμος για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα. Ωστόσο, οι ιδιωτικές επιχειρήσεις στη χώρα μας αργούν σε περίπτωση που η Μεγάλη Παρασκευή έχει χαρακτηρισθεί αργία ή ημιαργία από διάταξη ΣΣΕ, Κανονισμού Εργασίας της επιχείρησης, από επιχειρησιακή συνήθεια και έθιμο, κατά το οποίο η επιχείρηση παραμένει κλειστή την ημέρα αυτή.
– Το Μεγάλο Σάββατο (15-04-2023) είναι εργάσιμη ημέρα για τους εργαζόμενους που νόμιμα απασχολούνται Σάββατο στον ιδιωτικό τομέα, εκτός αν έχει καθιερωθεί αργία ή ημιαργία από διάταξη ΣΣΕ, Κανονισμού Εργασίας της επιχείρησης, από επιχειρησιακή συνήθεια και έθιμο, κατά το οποίο η επιχείρηση παραμένει κλειστή την ημέρα αυτή.
– Για την Κυριακή του Πάσχα (16-04-2023) ισχύει ο γενικός κανόνας της Κυριακής αργίας, δηλαδή απαγορεύεται η απασχόληση των εργαζομένων.
Όσοι από τους μισθωτούς απασχοληθούν σε επιχειρήσεις που νόμιμα λειτουργούν κατά τις Κυριακές και τις λοιπές απ’ το νόμο αργίες δικαιούνται τα παρακάτω:
1) αν αμείβονται με ημερομίσθιο, το σύνηθες καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους και προσαύξηση 75% που θα υπολογισθεί στο νόμιμο ωρομίσθιό τους για όσες ώρες απασχοληθούν
2) αν αμείβονται με μηνιαίο μισθό, οφείλεται προσαύξηση 75%, που υπολογίζεται στο 1/25 του νομίμου μισθού τους για όσες ώρες απασχοληθούν
3) αναπληρωματική ανάπαυση (ρεπό): Εφόσον οι εργαζόμενοι απασχοληθούν Κυριακή άνω των 5 ωρών δικαιούνται πρόσθετα και ρεπό, σε άλλη εργάσιμη ημέρα της εβδομάδας.
– Η Δευτέρα του Πάσχα (17-04-2023) είναι από το νόμο ημέρα υποχρεωτικής αργίας για όλες τις επιχειρήσεις.
Στις επιχειρήσεις που δεν λειτουργούν καταβάλλεται χωρίς κάποια προσαύξηση το σύνηθες ημερομίσθιο σε όσους αμείβονται με ημερομίσθιο, ενώ σε όσους αμείβονται με μισθό καταβάλλεται ο μηνιαίος μισθός τους.
Οι εργαζόμενοι που θα απασχοληθούν δικαιούνται
1) αν αμείβονται με ημερομίσθιο, το συνήθως καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους και προσαύξηση 75% που θα υπολογισθεί στο νόμιμο ωρομίσθιό τους για όσες ώρες απασχοληθούν
2) στην περίπτωση που οι εργαζόμενοι αμείβονται με μηνιαίο μισθό:
α) αν πρόκειται για επιχειρήσεις που λειτουργούν νόμιμα κατά τις Κυριακές και τις λοιπές απ’ το νόμο αργίες, οφείλεται προσαύξηση 75%, που υπολογίζεται στο 1/25 του νομίμου μισθού τους για όσες ώρες απασχοληθούν.
β) αν πρόκειται για επιχειρήσεις που αργούν κατά τις Κυριακές και ημέρες αργίας και εκτάκτως θα λειτουργήσουν τη Δευτέρα του Πάσχα, οφείλεται το 1/25 του συνήθως καταβαλλομένου μισθού τους και επιπλέον προσαύξηση 75% επί του νόμιμου ημερομισθίου για όσες ώρες απασχοληθούν.
ΠΡΟΣΟΧΗ:
– Κατά τον χρόνο της εβδομαδιαίας ανάπαυσης και κατά τις ημέρες αργίας απαγορεύεται η καθ’ οιονδήποτε τρόπο απασχόληση του εργαζομένου.
– Κατά τις Κυριακές και τις ημέρες υποχρεωτικής αργίας, απαγορεύεται κάθε βιομηχανική, βιοτεχνική, εμπορική εργασία και κάθε επαγγελματική γενικά δραστηριότητα, πλην των εξαιρέσεων που αναφέρονται ρητά στη νομοθεσία.
– Όσες επιχειρήσεις δεν υπάγονται στις εξαιρέσεις του νόμου, δεν μπορούν να λειτουργήσουν νόμιμα και συνεπώς δεν μπορούν να απασχολούν εργαζόμενους, χωρίς να έχουν λάβει ειδική άδεια από την αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας και σε περίπτωση επείγουσας ανάγκης (κίνδυνος καταστροφής προϊόντων ή βλάβης εγκαταστάσεων ή υλικών), ύστερα από αναγγελία στην Αστυνομία.
– Σε περίπτωση που ο εργοδότης απασχολήσει παράνομα το προσωπικό κατά την Κυριακή ή τις ημέρες υποχρεωτικής αργίας, τιμωρείται με φυλάκιση έως 6 μηνών και χρηματική ποινή.
Δημήτρης Κωστάκος
