Η διάσημη φωτιστική εγκατάσταση στον πεζόδρομο της οδού Πιττάκη στου Ψυρρή, φαίνεται να κλείνει τον κύκλο της ως έργο τέχνης στο δημόσιο χώρο. H «Συν-oικία Πιττάκη» που στα έξι χρόνια λειτουργίας της, εξελίχθηκε σε τοπόσημο διεθνούς εμβέλειας, προβλέπεται να απεγκατασταθεί τον επόμενο μήνα.
Οι δημιουργοί της αδυνατούν να αναλάβουν από εδώ και πέρα την συντήρηση της εγκατάστασης και την ευθύνη της ασφαλούς λειτουργίας της. Παράλληλα οι προσπάθειες της ομάδας συντονισμού του έργου για την ανάληψη της επιμέλειας και ασφάλειας της ηλεκτρολογικής εγκατάστασης από το Δήμο Αθηναίων απέβησαν άκαρπες.
Από την άλλη πλευρά και οι τεχνικές υπηρεσίες του δήμου Αθηναίων αδυνατούν να αναλάβουν τόσο την συντήρηση της εγκατάστασης όσο και την αστική ευθύνη του έργου.
Η «Συν-oικία Πιττάκη» αποτέλεσε ένα πρωτόγνωρο για την πόλη εγχείρημα αστικής αναζωογόνησης, που ξεκίνησε το 2012 από την άτυπη τότε ομάδα Imagine the City (που εξελίχθηκε στην ΑΜΚΕ Place Identity Clusters) και υλοποιήθηκε σε συνεργασία με την ομάδα εικαστικού φωτισμού Beforelight.
Ο σκοπός επετεύχθη
«Η Συν-οικία Πιττάκη έως σήμερα ίσως έχει εξυπηρετήσει υπέρ το δέον το σκοπό της, έχει κάνει τον κύκλο της» λέει στον Αθήνα 9.84 ο Βασίλης Τόβρος μέλος της ομάδας εικαστικού φωτισμού Beforelight. «Μέχρι σήμερα το συντηρούσαμε με κάποιες χορηγίες, δωρεές και προσωπική εργασία. Τα μέλη της ομάδας σε συνεργασία με κατοίκους και επιχειρηματίες του δρόμου φρόντιζαν τακτικά να αλλάζουν καμένες λάμπες, να ανεβάζουν το διακόπτη όταν έπεφτε λόγω κακοκαιρίας, να προστατεύουν το έργο από βανδαλισμούς και άλλες τακτικές που δεν συνάδουν με τους αρχικούς στόχους μας. Στο αίτημά μας να αναλάβει ο δήμος την επιμέλεια και ασφάλεια της ηλεκτρολογικής εγκατάστασης η απάντηση από την αρμόδια τεχνική υπηρεσία είναι αρνητική. Δεν θα θέλαμε μία προσωρινή λύση πχ μέσω κάποιου προγράμματος περιορισμένης χρονικής διάρκειας».
Το αντίκτυπο του έργου
Η Συν-οικία Πιττάκη κατέκτησε επάξια θέση στα σύγχρονα αξιοθέατα τις πόλης και συμπεριλήφθηκε στις εναλλακτικές ξεναγήσεις και τους ταξιδιωτικούς οδηγούς της Αθήνας. Συντέλεσε στη προσέλκυση νέων κατοίκων, επιχειρήσεων και επισκεπτών της περιοχής ενώ αποτελεί πλέον βασικό προορισμό για αρχιτέκτονες, πολεοδόμους, καλλιτέχνες και ακτιβιστές που ασχολούνται με ζητήματα αστικής αναγέννησης,
«Πρόκειται για ένα έργο τέχνης που πράγματι αναζωογόνησε τη γειτονιά αναφέρει η πρόεδρος της Α’ Δημοτικής Κοινότητας Ελένη Αναστασίου, ωστόσο η υπηρεσία ηλεκτροφωτισμού του δήμου δεν έχει την αρμοδιότητα να αναλάβει την συντήρηση του και την ευθύνη της ασφαλούς λειτουργίας του. Εμείς ως κοινότητα θέλουμε να παραμείνει η εγκατάσταση και η γνωμοδότησή μας είναι θετική αλλά για κάτι τέτοιο χρειάζεται απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου. Όσον αφορά στον δήμο, ωστόσο θεωρώ ότι δεν μπορεί να είναι υπεύθυνος για κάθε εικαστική παρέμβαση που πραγματοποιούν ομάδες πολιτών στην πόλη και δεν είναι λιγες αυτές».
Η συμβολή στην κοινότητα και η απεγκατάσταση
«Οι ανοιχτές και συμμετοχικές διαδικασίες», σημειώνουν οι εμπνευστές της φωτιστικής εγκατάστασης, «που ακολουθήθηκαν κατά το σχεδιασμό, την υλοποίηση και τη συντήρηση του έργου αποτέλεσαν πρότυπο για αντίστοιχες επόμενες πρωτοβουλίες, συνετέλεσαν στη διαμόρφωση αίσθησης ανήκειν στη «Συν-οικία» και συνέβαλαν στη μακροχρόνια στήριξη του έργου «από τα κάτω».
»Η Συν-οικία Πιττάκη ξεπέρασε κάθε προσδοκία ως προς το κοινωνικό της αντίκτυπο και πέτυχε ανέλπιστη διάρκεια στο χρόνο. Μετά από τρεις κύκλους ανακαινίσεων και τα αναπόφευκτα κενά που μεσολάβησαν στη διαδικασία αναζήτησης λύσεων, οι αντοχές και τα μέσα της ομάδας συντονισμού δεν μπορούν να εξασφαλίσουν τη μελλοντική της επιβίωση, ούτε τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα της. Ελλείψει ξεκάθαρου νομικού πλαισίου που να ορίζει ποιός, πότε και πώς μπορεί να προβεί στην απεγκατάσταση, οι δημιουργοί της “Συν-οικίας” επιλέγουν να δώσουν υπεύθυνη και οριστική λύση στο ζήτημα με απεγκατάσταση του έργου έως τον Ιούλιο 2018, προς αποφυγήν φαινομένων περαιτέρω κατάχρησης, αποσύνθεσης και παρακμής της εγκατάστασης.
»Ευχή όλων είναι στο προσεχές μέλλον να υπάρξει η πολιτική βούληση, τα διαχειριστικά και νομικά εργαλεία και οι απαραίτητες διατομεακές συμπράξεις για την ουσιαστική συμμετοχή και υποστήριξη των πολιτών στη διαμόρφωση της εικόνας και της κουλτούρας των ελληνικών πόλεων.
Καλλιόπη Ασλανίδου
