Σε ένα νεοκλασικό κτίριο, στην οδό Αγίων Ασωμάτων 31 στο Θησείο, στεγάζεται το πρώτο μουσείο στην Ελλάδα για την εξορία. Πρόκειται για το, άγνωστο σε πολλούς Αθηναίους, Μουσείο Πολιτικών Εξόριστων του Άη Στράτη.
Το μουσείο
Το μουσείο που ιδρύθηκε το 2006, συγκεντρώνει μουσειακό και αρχειακό υλικό από την δεκαετία του ’20 έως και τη μεταπολίτευση, συνδυάζοντας με επιτυχία την Τέχνη με την Ιστορία. Παράλληλα το Μουσείο Πολιτικών Εξόριστων του Άη Στράτη, διοργανώνει πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
Η ιδιαίτερη ατμόσφαιρα του μουσείου γεννά στον επισκέπτη πολύ γρήγορα συναισθήματα βαριά. Γλυπτά, χαρακτικά, λάδια, σκίτσα, σκηνικά, και κουστούμια από θεατρικές παραστάσεις, έγγραφα και αντικείμενα καθημερινής διαβίωσης των εξόριστων φυλακισμένων, συνθέτουν το μελαγχολικό σκηνικό του. Καλλιτεχνήματα που φτιάχτηκαν για να εκφραστούν, να επικοινωνήσουν και να επιβιώσουν εξόριστοι άντρες και γυναίκες.
Η εξαίσια αναπαράσταση εσωτερικού χώρου ενός αντίσκηνου με αυθεντικά στοιχεία, όπως το ξυλοκρέββατο, το στρώμα, τις κουβέρτες μια ξύλινη βαλίτσα, ένα ψαροντούφεκο, ένα τάβλι και άλλα, κλέβει τις εντυπώσεις και συγκινεί.
Όταν η Τέχνη διδάσκει Ιστορία
«Αυτό που διαπραγματευόμαστε είναι η ιστορική μνήμη και οι διώξεις πολιτών για πολιτικούς λόγους στον 20 αιώνα» εξηγεί στον Αθήνα 9,84 ο Χαρίλαος Σισμάνης από τα ιδρυτικά μέλη του Μουσείου. «Προσπαθήσαμε να συνδυάσουμε την τέχνη με την ιστορία, έτσι ώστε το υλικό μας, το οποίο σημειωτέον εκτός από άγνωστο είναι και τραυματικό, να είναι πιο κατανοητό στον επισκέπτη μας. Πιστεύω πως επαληθευτήκαμε».
Η πρωτοτυπία του Μουσείου, είναι πως στη δημιουργία του συνέβαλαν οι ίδιοι οι εξόριστοι αλλά και οι απόγονοί τους καταθέτοντας τις προσωπικές τους συλλογές.
Το νυφικό
Κατά την διάρκεια της ξενάγησης ανακαλύπτουμε και ένα έκθεμα αταίριαστο. Ένα υπέροχο, καλοδιατηρημένο φόρεμα. Είναι ένα νυφικό μας εξηγεί ο κ. Σισμάνης, που φτιάχτηκε για ένα γάμο που δεν έγινε ποτέ. Γιατί, η νύφη, εκτελέστηκε.
Οι μαθητές
Το Μουσείο Πολιτικών Εξόριστων του Άη Στράτη προσφέρει επίσης ξεχωριστά εκπαιδευτικά προγράμματα για ενήλικες, εφήβους και οικογένειες, ξεναγήσεις σε σχολεία και πολιτιστικές εκδηλώσεις
Στην ερώτηση πως αντιδρούν τα παιδιά στην επαφή τους με τις ιδιαίτερες ιστορίες και τα εκθέματα του Μουσείου ο κ. Σισμάνης τόνισε την συγκίνηση που νιώθουν τα παιδιά άλλα και την έλλειψη παιδείας στο συγκεκριμένο κομμάτι της νεότερης ιστορίας μας.
«Όταν τα παιδιά, μιλάμε για μαθητές Λυκείου, είναι ενημερωμένα από τους καθηγητές τους, έστω σε πολύ μικρό βαθμό για να κατανοήσουν που πάνε, τότε τα παιδιά έχουν εξαιρετική συμμετοχή. Όταν δεν συμβαίνει αυτό, και τις περισσότερες φορές δεν συμβαίνει, τότε τα παιδιά συγκινούνται όμως η συμμετοχή τους είναι μόνο συναισθηματική. Κάνουν ερωτήσεις άσχετες κλπ. Υπάρχει άγνοια για το θέμα γιατί ούτε στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση ούτε στην τριτοβάθμια θίχτηκαν ποτέ τα θέματα της εξορίας. Κατ’ουσίαν το θέμα της εξορίας στον 20 αιώνα δεν το άγγιξε κανείς στο σύνολό του, μόνο αποσπασματικά παρόλο που υπάρχει πληθώρα στοιχείων» επισημαίνει ο κ. Σισμάνης.
Καλλιόπη Ασλανίδου
