Μπορεί η Τερίζα Μέι και ο Εμανουέλ Μακρόν να περπάτησαν χέρι-χέρι με τον Ντόναλντ Τραμπ, αλλά τελικά αυτός που κατάφερε να λυγίσει τον αμερικανό πρόεδρο ήταν ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
Η επί της αρχής συμφωνία
Οι δυο τους προκάλεσαν παγκόσμια έκπληξη όταν αργά χθες το βράδυ ώρα Ελλάδος μάθαμε ότι κατά τη συνάντησή τους στον Λευκό Oίκο ήρθαν σε συμφωνία που ανοίγει τον δρόμο για αποκλιμάκωση της έντασης ΕΕ-ΗΠΑ στο πεδίο της οικονομίας. Μεταξύ άλλων, επετεύχθη επί της αρχής συμφωνία ώστε οι δύο πλευρές να εργασθούν από κοινού με στόχο να εκμηδενιστούν οι δασμοί, τα μη δασμολογικά εμπόδια και οι επιδοτήσεις σε βιομηχανικά προϊόντα πλην των αυτοκινήτων. Περαιτέρω στόχος είναι η μείωση των εμποδίων και η αύξηση των εμπορικών συναλλαγών σε υπηρεσίες, χημικά, φαρμακευτικά, ιατρικά προϊόντα, αλλά και η αύξηση της αγοράς αμερικανικής σόγιας από την ΕΕ.
Νέοι τελωνειακοί δασμοί στα εισαγόμενα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα στις ΗΠΑ δεν θα επιβληθούν, εξέλιξη εξαιρετικά θετική πρωτίστως για τη Γερμανία, χώρα στην οποία ο συγκεκριμένος τομέας απασχολεί 800.000 ανθρώπους.
Και στον τομέα της ενέργειας θα ενταθεί η στρατηγική συνεργασία, καθώς η ΕΕ συμφώνησε στην αύξηση των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ, μειώνοντας την ενεργειακή εξάρτησή της από τη Ρωσία.
Αναφορικά με τους πρόσθετους δασμούς σε αλουμίνιο και χάλυβα, ο Τραμπ δεσμεύθηκε να ξεκινήσουν σχετικές διαπραγματεύσεις, χωρίς σε αυτή την φάση να κάνει λόγο για άρση τους.
ΕΕ και ΗΠΑ: από εχθροί-φίλοι;
“Προφανώς η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως εκπροσωπείται από τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, και οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπως εκπροσωπούνται από εμένα, πραγματικά αγαπιούνται”, έγραψε ο Ντόναλντ Τραμπ στο Twitter σε ανάρτηση που συνοδευόταν από φωτογραφία στην οποία φιλά τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ενώ τον υποδεχόταν. Εντυπωσιακή αλλαγή διάθεσης, αν σκεφτεί κανείς ότι πριν από μόλις 11 ημέρες ο αμερικανός πρόεδρος αποκάλεσε την ΕΕ έναν από τους μεγαλύτερους εχθρούς της χώρας του.
Η μαγική συνταγή Γιούνκερ
Πως πέτυχε όμως ο Γιούνκερ αυτό που δεν κατάφεραν κατά τις πρόσφατες επισκέψεις τους στην Ουάσινγκτον η Άνγκελα Μέρκελ και ο Εμανουέλ Μακρόν; Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής φαίνεται ότι έχει βρει τη χρυσή τομή εξ ιδιοσυγκρασίας ή επικοινωνιακά: δεν είναι τόσο επιφυλακτικός και μυστικοπαθής όσο η γερμανίδα καγκελάριος, ούτε τόσο κομφορμιστής και επιθετικός όσο ο γάλλος πρέδρος, επισημαίνει η Süddeutsche Zeitung. Ο συνδυασμός θράσους και φιλικής διάθεσης που κατέχει άριστα ο Γιούνκερ φαίνεται ότι εντυπωσίασε τον χειμαρρώδη αμερικανό πρόεδρο.
Μία πρόταση που συμφέρει τους πάντες
Και επί της ουσίας, ωστόσο, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είχε στις αποσκευές του ένα σχέδιο που απαιτούσε αμοιβαίες υποχωρήσεις, οι οποίες όμως δεν ήταν ταπεινωτικές για καμία από τις δύο πλευρές. Ο συμβιβασμός συνέφερε και τις δύο πλευρές. Μία αύξηση των δασμών εκατέρωθεν θα είχα αρνητικό αντίκτυπο και για την ευρωπαϊκή και για την αμερικανική οικονομία.
Αδράττοντας το momentum
Η χρονική συγκυρία της επίσκεψης Γιούνκερ συνετέλεσε αναμφίβολα στο τελικό αποτέλεσμα, καθώς φαίνεται ότι βρέθηκε στην Ουάσινγκτον την κατάλληλη στιγμή. Η πίεση προς τον αμερικανό πρόεδρο από το ρεπουμπλικανικό κόμμα έχει ενταθεί επικινδύνως και μία αναδίπλωσή του ήταν απαραίτητη προκειμένου να αποκατασταθεί η εσωτερική ηρεμία.
Η ευθύνη της Ευρώπης
Σε κάθε περίπτωση, η Ευρώπη φέρει ευθύνη για το πολεμικό κλίμα με τις ΗΠΑ ως προς τούτο: δεν πήρε εξαρχής τον Τραμπ τόσο σοβαρά όσο θα έπρεπε και φάνηκε ότι τουλάχιστον ως ένα σημείο δεν είχε στρατηγική αντιμετώπισης της επίθεσής του. Οι αρμόδιοι σε Βρυξέλλες, Βερολίνο, Παρίσι πρωτίστως, και δευτερευόντως στην υπόλοιπη Ευρώπη δεν πρέπει να λησμονούν ότι έχουν κάθε λόγο να θεωρούν τον Τραμπ έναν αγενή, επιπόλαιο, αναξιόπιστο, κυκλοθυμικό, σεξιστή συνομιλητή, ο οποίος όμως ακολουθεί συγκεκριμένη στρατηγική. Αντί να παρακολουθούν άπραγοι τις αναρτήσεις του στο Twitter, πρέπει να τον προσεγγίζουν όταν έχει δίκιο σε κάτι και να επιδεικνύουν αποφασιστικότητα όταν ισχυρίζεται ή ζητά παράλογα πράγματα.
Δομίνα Διαμαντοπούλου
