Ο Αυτοκράτορας Ακιχίτο και η σύζυγός του, Αυτοκράτειρα Μιτσίκο θα αποσυρθούν από τα καθήκοντά τους στις 30 Απριλίου. Αν και ο ρόλος του σήμερα είναι καθαρά εθιμοτυπικός, ο Ακιχίτο υπήρξε η κεφαλή της ιαπωνικής συνταγματικής μοναρχίας τα τελευταία 30 χρόνια.
Κατά τη διάρκεια των χρόνων αυτών υποδέχτηκε εκατοντάδες αρχηγούς κρατών και αξιωματούχους από όλο τον κόσμο, ενώ επισκέφτηκε με την θεσμική του ιδιότητα περισσότερες από 50 χώρες.
Η πρώτη παραίτηση αυτοκράτορα
Όλα αυτά περνούν πλέον στην πρόσφατη ιστορία, καθώς την 1η Μαΐου, ο πρωτότοκος γιος του, πρίγκιπας και διάδοχος του θρόνου Ναρουχίτο, θα αναρριχηθεί στη θέση του αυτοκράτορα. Είναι η πρώτη παραίτηση Ιάπωνα μονάρχη εδώ και δύο δεκαετίες.
«Ο νέος αυτοκράτορας πρέπει να γίνει το νέο σύμβολο» δηλώνει ο Μακότο Γουατανάμπε, πρώην σύμβουλος του Ακιχίτο στο πρακτορείο Reuters. «Ο αποσυρθείς αυτοκράτορας σκέφτηκε πολύ σοβαρά τρόπους να αποφύγει την διαρχία. Έτσι, το καθημερινό αναμένεται να παραμείνει κενό δραστηριοτήτων» συμπληρώνει ο Ιάπωνας.
Το ζευγάρι μάλιστα θα επιστρέψει στο παλάτι Τόγκου, όπου διέμενε ο Ακιχίτο πριν αναλάβει το θρόνο. Μάλιστα, ο αποχωρήσας αυτοκράτορας θα πάψει να απολαμβάνει των προνομίων του κράτους. Όπως φαίνεται, η αποζημίωση για εκείνον και τη σύζυγό του θα είναι κατά πολύ μειωμένη, θα αρκεί όμως με το παραπάνω ώστε να καλύπτει τα έξοδά τους.
Το τελετουργικό
Αυστηρό είναι το τελετουργικό που ακολουθείται στην Ιαπωνία για την ενθρόνιση του νέου αυτοκράτορα, με τα πλούσια ενδύματα και τα ιερά σύμβολα να έχουν σημαντικό ρόλο. Στο τέλος του μήνα, ο αυτοκράτορας Ακιχίτο εγκαταλείπει τον «Θρόνο των Χρυσανθέμων», με τον γιο του, Ναρουχίτο, να τον διαδέχεται.
Για την άφιξή του στον θρόνο, ο νέος αυτοκράτορας θα φορέσει ένα σύνολο «sokutai», ένδυμα που έχει ως βασικό κομμάτι ένα είδος μεγάλου άμφιου από μετάξι στο χρώμα του ταμπάκου. Μόνο ο αυτοκράτορας φορά αυτό το χρυσοκάστανο χρώμα, με τους άλλους αριστοκράτες να φορούν άλλα χρώματα.
Άλλωστε, τα ενδύματα της αυτοκρατορικής αυλής περιέχουν συχνά μοτίβα με πουλιά, τα οποία θεωρούνταν στα αρχαία χρόνια απεσταλμένοι των θεών, και το εξωτερικό ένδυμα του αυτοκράτορα στολίζει ένας φοίνικας της κινεζικής μυθολογίας, σύμβολο έλευσης της ειρήνης.
Κατά τη διάρκεια της τελετής, ο αυτοκράτορας και οι άλλοι άνδρες της αριστοκρατίας θα κρατούν ένα «shaku» ή σκήπτρο, που είναι μια στενή ξύλινη πλάκα. Κατά το παρελθόν, οι αυλικοί κολλούσαν στην πλάκα ένα «σκονάκι» που τους βοηθούσε να μην χάνονται σε όλον αυτό τον περίπλοκο συνδυασμό τελετουργικών.
Όπως εξήγησε ο αναπληρωτής καθηγητής Σιντοϊσμού στο Πανεπιστήμιο Ρεϊτάκου, Τομιτάρο Χασιμότο, αυτή η στενή πλάκα είναι επίσης ένας δείκτης της κατάστασης συγκέντρωσης του κατόχου του. «Αν έχετε το κεφάλι αλλού ή διάφορες σκέψεις σας απασχολούν εκείνη την ώρα, οι άλλοι θα το αντιληφθούν γρήγορα γιατί το ‘shaku’ σας θα γέρνει», διευκρίνισε.
Ωστόσο το πιο εντυπωσιακό κομμάτι είναι περιβολής είναι το «kanmuri», ένα μαύρο κάλυμμα του κεφαλιού με επίπεδη βάση πάνω στην οποία βρίσκεται μια κορυφή ύψους 60 εκατοστών. Από την πλευρά της η νέα αυτοκράτειρα Μασάκο θα φορά ένα περίπλοκο ένδυμα γνωστό στο ευρύ κοινό ως «junihitoe» ή ένδυμα πολλαπλών στρώσεων, ενώ τα μαλλιά της θα είναι παραδοσιακά χτενισμένα και στολισμένα στην κορυφή με μια τιάρα σε χρώμα χρυσό.
Οι “ιεροί θησαυροί” – Τα σύμβολα
Ακόμη ένα βασικό τελετουργικό για το πέρασμα από έναν αυτοκράτορα σε έναν άλλο είναι η μεταβίβαση «τριών ιερών θησαυρών», των οποίων ο θρύλος αναφέρει ότι είναι ηλικίας άνω των 1.000 ετών και μεταβιβάστηκαν στην αυτοκρατορική γενιά από τη θεότητα του ήλιου Αματεράσου.
Οι θησαυροί αυτοί, οι οποίοι θα μεταβιβαστούν την 1η Μαΐου, είναι οι εξής:
«Yata no Kagami» – ένας καθρέφτης,
«Kusanagi no Tsurugi» – ένα σπαθί,
«Yasakani no Magatama» – ένα κόσμημα αγνώστων στοιχείων.
Η κατοχή αυτών των τριών θησαυρών θεωρείται ουσιαστική απόδειξη της νομιμότητας του αυτοκράτορα, ωστόσο δεν υπάρχουν φωτογραφίες τους και ούτε ο αυτοκράτορας μπορεί να τους δει. «Δεν γνωρίζουμε ακριβώς με τι μοιάζουν», παρατήρησε ο Εΐτσι Μιγιασίρο, ειδικός για την οικογένεια του «Θρόνου των Χρυσανθέμων», στην εφημερίδα Asahi Shimbun.
Κατά τη διάρκεια του τελετουργικού, αντίγραφο του σπαθιού και το κόσμημα θα παρουσιαστούν τυλιγμένα σε ύφασμα. Τα δύο αντικείμενα φυλάσσονται στο Αυτοκρατορικό Ανάκτορο στο Τόκιο, όπως και ένα αντίγραφο του καθρέπτη που δεν χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της τελετής.
