«Παρακαλώ τους δημοσιογράφους κι άλλους έξυπνους να μην ασχοληθούν μαζί μου γιατί δεν ξέρουν». Μια απο τις τελευταίες επιθυμίες του Νικόλα Άσιμου. Τρόμαξα με την επιθυμία του. Εψαξα έναν τρόπο να την σεβαστώ, πριν επισκεφτώ την έκθεση με ανέκδοτο χειρογραφο υλικό, που φιλοξενείται στο Ρομάντζο.
Σκέφτηκα ότι δεν ήταν το πρώτο μέρος της προτασης το σημαντικό, αλλά το δεύτερο: γιατι δεν ξέρουν. Ο μεγάλος πόνος του Νικόλα Άσιμου έμοιαζε να είναι οτι κανείς δεν τον κατάλαβε. Όλοι οι πρωτοτόροι και διαφορετικοί καταδικάστηκαν στην εποχή τους ως τρελοί. Ή εξωθήθηκαν στην τρέλα.
Χειρογραφο αρχείο πάνω σε κόμιξ
Ο Άσιμος και τα τραγουδια του ανήκουν σε μια εποχή που δεν έζησα, και έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Τα τραγούδια του τα γνώρισα στην εφηβεία μου, όταν τα Εξάρχεια είχαν ήδη πάψει να είναι ο χώρος διακίνησης ιδεών και συνάντησης καλλιτεχνών. Τα αρχεία και χεριογραφα του είναι μια αποκάλυψη όχι μόνο για την προσωπικότητα του αλλά και για την εποχή που έζησε. Αυτοκτόνησε σε ηλικία 38 χρονών και αυτό δεν είναι απλά ένα τέλος, αλλά κομμάτι της ιστορίας του.
Το αρχείο περιλαμβάνει χειρόγραφα από την δημιουργία γνωστών του τραγουδιών με διορθώσεις, ανέκδοτα τραγούδια και στίχους, χειρόγραφες σκέψεις του σε πολλά θέματα, καταγγελίες, αφίσες συναυλιών, φωτογραφίες, σημειώματα αυτοκτονίας, απλωμένα στο χώρο κολλημένα πάνω σε διάφανα plexiglass.
Έκατσα λιγα λεπτά και αναρωτήθηκα: Που είναι ο Νικόλας Άσιμος; Ο αυτοσαρκασμός, η κοφτερη ροκ ματιά του, η πρωτοπορία, το χιουμορ, η αντισυμβατική σχέση με το σύστημα. Ο λόγος του σίγουρα ήταν εκεί. Σκληρός και αδυσώπητος.
Μέσα από το plexiglass διέκρινες πάνω σε τι ήταν γραμμένα πολλά απ’τα τραγούδια αυτά: σε εξώφυλλα κόμιξ Ζερόμ. Κι απο πίσω ο Μπαγάσας.
Στην είσοδο μας υποδέχτηκε ο χορηγός από την Κοζάνη- τη γενετειρα του. Χορηγος; Ο Άσιμος ηχογραφούσε και διακινούσε τις κασέτες του παράνομα στα Εξάρχεια και έκανε μόνο ένα δίσκο σε δισκογραφική τον οποίο μετά αποκύρηξε γιατι θεωρήθηκε συμβιβασμός με το σύστημα (όπως αναφερεται χαρακτηριστικά στην έκθεση). Εικαστικοί καλλιτέχνες δημιουργησαν και εκθέτουν έργα, εμπνευσμένα από το έργο του, με τα οποία πραγματεύονται κοινωνικούς προβληματισμούς του τότε σε σχέση με το σήμερα.
Αν μας κοιτά από ψηλά, γελαει άραγε -σκωπτικά ή χαρούμενα- μαζί μας; Η αναρχική του θεωρία είναι άραγε ταιριαστή με την έκθεση αυτή;
Το πρόγραμμα πλαισιώνεται με περφορμανς και συναυλίες- μεταξύ των τραγουδιστών και συγκροτημάτων ήταν ο Mανώλης Κουτσονάνος, Γιώργος Μπίλιος, Α. Τουμπανάκη & Η. Δουμάνης “Drums and Voice Jazztronica Duet”, Mode Plagal, Δημήτρης Πουλικάκος,Vasilis Giaslakiotis-Dretta.
Μαλιστα κατα τη διάρκεια της συναυλίας του Σαββάτου πεταχτηκαν στο κοινό σα δώρο 3 αυθεντικές κασέτες του Άσιμου. Και αμέσως αναρωτήθηκα: που θα τις ακούσουν;
«Αλλά δε θάμαι πια εγώ»
Εκατσα και μελέτησα ένα ολόκληρο χειρόγραφο που είχε τίτλο «Μήνυμα προς όλους, για όλα». Ο διασυρμός του, επειδή τον έπιασαν να παίζει θέατρο δρόμου στα Εξάρχεια, το ξύλο, το ψυχιατρείο, ο πόνος, το συνεχές παράπονο για τους δημοσιογράφους. «Γιατί εγώ δεν είμαι τρελός. Ξέρω να θεραπεύω τους πάντες και τα πάντα, μ’ ένα τραγούδι, με μια καραμούζα, με ένα κουτί σπίρτα και με αγάπη»: εξήγει σε ένα σημείο προσπαθώντας να υπερασπιστεί τον εαυτό του, φοβούμενος ότι μπορεί να του κάνουν ακόμη και λοβοτομή. Επιστολή που σε πέντε σελίδες αποτυπώνει μια ολόκληρη εποχή.
Η αίθουσα ήταν γεμάτη. Ο κόσμος μελετούσε με προσοχή τις καταγγελίες του Άσιμου, τα τραγούδια του, τα σημειώματα αυτοκτονίας (ναι ήταν πάνω από ένα). Όσοι δεν τον άκουσαν τότε, τον ακούν σήμερα. Αλλά αυτό που ακούν δεν είναι ο Άσιμος. Είναι ο απόηχος του στη μουσική ιστορία, και η ερμηνεία της προσωπικότητας του απο ανθρώπους του χώρου (και όχι μόνο). Το είχε γράψει άλλωστε μόνος στο βιβλίο του «Αναζητώντας Κροκανθρώπους» που θεωρείται και η αυτοβιογραφία του:
«Κάποτε θα με διαβάσεις ίσως, θ’ ακούσεις τα τραγούδια μου, θα με κατανοήσεις. Αλλά δε θάμαι πια εγώ. Θαναι αυτή η μάσκα που φορούν στους πεθαμένους. Όσους τους χρησιμοποιούν μετά τον θάνατό τους, όταν οι ίδιοι δεν υπάρχουν».
Βάσια Μπακετέα
Πληροφορίες
Bios – Ρομάντσο
Αναξαγόρα 3, Αθήνα | τηλ. 216 7003325
Διάρκεια Έκθεσης: Παρασκευή 3 Μαΐου – Τετάρτη 15 Μαΐου
Ώρες λειτουργίας της έκθεσης, καθημερινά: 5μμ – 10μμ
Η Είσοδος στην έκθεση του Αρχείου και των εικαστικών είναι δωρεάν.
Τιμή Εισιτηρίου συναυλιών: 7€ (γενική είσοδος)
