Σύμβολο αίγλης και σημάδι εξαιρετικού πλούτου. Αυτοί είναι δύο από τους λόγους για να αγοράσει κανείς ένα νησί στην Ελλάδα. Ο λόγος για να μην το κάνει είναι, κυρίως, η γραφειοκρατία. Τι χρειάζεται για να αποκτήσει κανείς τον επίγειο παράδεισό του; Πόσο κοστίζει, ποιο είναι το προφίλ των υποψήφιων αγοραστών.

Μπορεί η εικόνα του Αριστοτέλη Ωνάση με τα μαύρα γυαλιά ηλίου και το λευκό κοστούμι στη θαλαμηγό του να παραμένει ως η κλασική εικόνα του πολυεκατομμυριούχου ιδιοκτήτη νησιού, ωστόσο, τα νησιά στην Ελλάδα δεν και τόσο ακριβά, δεδομένου τουλάχιστον ότι μιλάμε για ένα σπάνιο κομμάτι γης.
Οι ιδιοκτήτες νησιών έχουν σίγουρα μία ξεχωριστή αίγλη καθώς κατέχουν μία σπάνια και περιζήτητη έκταση που μόνο λίγοι μπορούν να αποκτήσουν όχι μόνο για λόγους κόστους αλλά και διαθεσιμότητας. Τα ιδιωτικά νησιά στην Ελλάδα είναι κληρονομιά που έχει περάσει από γενιά σε γενιά και οι ιδιοκτήτες τους αποφασίζουν να τα πωλήσουν λόγω του υψηλού κόστους συντήρησης, της φορολογίας αλλά και της έλλειψης ρευστότητας που θα τους παρείχε τη δυνατότητα να επενδύσουν.

Οι αγοραπωλησίες νησιών έχουν δύο χαρακτηριστικά: Περικλείονται από έναν αέρα μυστηρίου και θέλουν αντοχές για όσους αναλαμβάνουν να τις φέρουν σε πέρας λόγω της απίστευτης γραφειοκρατίας που σπάει κάθε ρεκόρ και απαιτεί ούτε λίγο ούτε πολύ 32 άδειες από σειρά υπουργείων και υπηρεσιών.
«Σχετικά προσιτό» χαρακτηρίζουν μεσιτικά γραφεία των ΗΠΑ το τίμημα για ένα ιδιωτικό νησί στην Ελλάδα. Όπως αναφέρουν η αγορά νησιού μπορεί να στοιχίσει κάτι λιγότερο από δύο εκατομμύρια ευρώ, φθηνότερα από ότι ένα σαλέ στο Άσπεν του Κολοράντο ή ακίνητο σε κτήριο χωρίς ασανσέρ στο Upper East Side της Ν. Υόρκης.

Το πρώτο βήμα της διαδικασίας

Όταν κάποιος αποφασίσει ότι θέλει να αγοράσει ένα νησί στην Ελλάδα θα πρέπει να ξεκινήσει υποβάλλοντας το ενδιαφέρον του εγγράφως σε μεσιτικό γραφείο που διαθέτει φακέλους νησιών προς πώληση. Διαφημίσεις τέτοιων νησιών δεν υπάρχουν, ενώ κάποια γενικά στοιχεία διατίθενται κυρίως από μεγάλα διεθνή μεσιτικά γραφεία.
Και μπορεί η υπόθεση της αγοραπωλησίας είναι ένα καλά κρυμμένο μυστικό, προϊόν της επιθυμίας αγοραστών και πωλητών για εμπιστευτικότητα, ωστόσο, η διαδικασία δεν απέχει από αυτή της αγοράς ενός σπιτιού με το πρόσθετο βάρος της τεράστιας γραφειοκρατίας και των πολλών αδειών που απαιτούνται.
Στην ουσία είναι εξαιρετικά δύσκολο για κάποιον ξένο να αποκτήσει ελληνικό νησί. Εκτός από την έγκριση τεσσάρων υπουργείων, απαιτείται έγκριση από το Πολεμικό Ναυτικό και την Αρχαιολογική Υπηρεσία, ενώ πρέπει να γίνει προσύμφωνο με διαλυτική αίρεση για έξι μήνες προκειμένου να ληφθούν οι σχετικές άδειες στο όνομα του αγοραστή.
Μετά την εκδήλωση ενδιαφέροντος ο υποψήφιος αγοραστής μπορεί να δει τον φάκελο του νησιού που θα μπορούσε να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες του, ενώ υπάρχει και η δυνατότητα επίσκεψης.

Ποιοι παράγοντες καθορίζουν το τίμημα

Το τίμημα, σύμφωνα με μεσίτες καθορίζεται από μία σειρά παράγοντες όπως, η προσβασιμότητα, η απόσταση από την στεριά, αν υπάρχει καθορισμός αιγιαλού και αρχαία.
Το ύψος του τιμήματος επηρεάζεται και από τις παροχές, όπως για παράδειγμα αν υπάρχει ηλεκτρισμός και νερό. Φυσικά, ο ιδιοκτήτης του νησιού μπορεί να επενδύσει σε εγκαταστάσεις που θα του εξασφαλίζουν αυτονομία, όπως π.χ. μονάδα αφαλάτωσης.
Η φορολογία που θα έχει ο ιδιοκτήτης ενός νησιού είναι η αντίστοιχη αυτής που έχει ο ιδιοκτήτης ενός ακινήτου.

Το προφίλ των αγοραστών

Ποιοι είναι εκείνοι που αγοράζουν ένα νησί; Φυσικά πρόκειται για μία πραγματικά ιδιαίτερη αγορά και δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά καθώς ένα νησί έχει μοναδικά χαρακτηριστικά και περιορισμένη διαθεσιμότητα καθώς τα προς πώληση δεν ξεπερνούν τα 40 συνολικά.
Βέβαια το τελευταίο διάστημα έχει διπλασιαστεί το ενδιαφέρον για αγορά ελληνικού νησιού, γεγονός που οφείλεται και στην οικονομική κρίση, καθώς πολλοί ιδιοκτήτες τα έχουν κληρονομήσει και πλέον δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στα φορολογικά έξοδα και τα έξοδα συντήρησης.

Ενδιαφέρον για την απόκτηση ελληνικών νησιών έχουν εκφράσει και πολλοί κροίσοι που επιθυμούν να αγοράσουν ένα νησί για να απολαμβάνουν σε αυτό στιγμές ηρεμίας μακριά από πολυσύχναστα μέρη.
Πολλοί είναι και οι επώνυμοι που επιθυμούν την αγορά νησιού για να τα αναπτύξουν τουριστικά και όχι απαραίτητα για να φτιάξουν εκεί το καταφύγιό τους από τους παπαράτσι.

Το προφίλ των πωλητών

Όταν το 2010 ο βουλευτής του κόμματος των Φιλελευθέρων Δημοκρατών της Γερμανίας Φρανκ Σέφλερ προέτρεπε την Ελλάδα να πωλήσει νησιά για να χρηματοδοτήσει το χρέος της δεν είχε φυσικά σκεφτεί ότι θα πυροδοτούσε μία «καταιγίδα ενδιαφέροντος στη διεθνή αγορά, πρωτίστως από Ρώσους.
Η οικονομική κρίση συμπίεσε τον ιδιωτικό πλούτο και τα υπέρογκα κόστη κατοχής ενός νησιού δεν βοήθησαν στη διατήρηση της ιδιοκτησίας.

Επώνυμοι Έλληνες που έχουν στην κατοχή τους ιδιωτικό νησί είναι μεταξύ άλλων:
— Η οικογένεια Γουλανδρή που έχει το Ρευματονήσι, δίπλα στην Πάρο.
— Η οικογένεια Καρνέζη που έχει τους Πεταλιούς στον Ευβοϊκό κόλπο.
— Ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Σπήλιος Λιβανός που έχει το Σκορπίδι στο Ιόνιο πέλαγος.
— Επίσης το 50% του νησιού Ρήνεια δίπλα στη Σκυροπούλα φαίνεται να ανήκει στην κ. Φάνη Πάλλη Πετραλιά, σύμφωνα με τη δήλωση της περιουσιακής κατάστασης που υπέβαλε το 2008.
— Σπετσοπούλα, αυτό το υπέροχο καταπράσινο νησάκι απέναντι από τις Σπέτσες, ανήκει στην οικογένεια Νιάρχου.

— Το νησί Σκυροπούλα που ανήκε στον Ναύαρχο Αντωνιάδη, φέρεται ότι έχει νέο ιδιοκτήτη, την οικογένεια Χατζηιωάννου.
— Η οικογένεια Τσάκου έχει έναν επίγειο παράδεισο, το ιδιωτικό του νησί Άτοκος που βρίσκεται κοντά στην Ιθάκη στο Ιόνιο Πέλαγος.
— Το νησί Χριστιανή που βρίσκεται κοντά στη Σαντορίνη ανήκει στην οικογένεια Νομικού.
– Μεγαλόνησος, μεγάλο μέρος από το όμορφο νησί του Αιγαίου κατέχουν οι οικογένειες Εμπειρίκου και Καρνέζη, ενώ 200 στρέμματα ανήκουν στα παιδιά του Ισπανού καλλιτέχνη, τον Κλοντ και την Παλόμα Πικάσο.
— Ο Πάτροκλος, της οικογένειας Γιατράκου.
— Αγία Τριάδα, νήσος κοντά στην Ερέτρια, που ανήκει στην οικογένεια Παπανικολάου.

Ποια νησιά και νησίδες δεν πωλούνται

Ρητή είναι η απαγόρευση πώλησης νησιών ή νησίδων που ανήκουν στο κράτος, ωστόσο, επιτρέπεται, υπό αυστηρές προϋποθέσεις, η μακροχρόνια μίσθωση δημόσιων νησίδων.

Με το μοντέλο της παραχώρησης δικαιώματος χρήσης, το Δημόσιο δεν πουλάει τη γη, αλλά παραχωρεί στον επενδυτή την εκμετάλλευσή της για περίοδο ως και 99 χρόνια. Βέβαια, το νομικό πλαίσιο για την αξιοποίηση των δημόσιων νησίδων δυστυχώς σήμερα είναι ακόμη αρκετά ασαφές και εμπεριέχει μεγάλη γραφειοκρατία.
Ένας τρόπος είναι η προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού για την εύρεση επενδυτή από την Ελλάδα ή το εξωτερικό. Θα πρέπει, ωστόσο, να υπάρξει υπουργική απόφαση παραχώρησης της χρήσης των κοινόχρηστων χώρων του αιγιαλού και των παραλιών της νησίδας προς εκμετάλλευση.
Για τη μίσθωση δημόσιων νησίδων απαιτούνται, εκτός από την υπογραφή του υπουργού Εθνικής Άμυνας, η σύμφωνη γνώμη των γενικών επιτελείων και η κοινή υπουργική απόφαση με το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη (αφού προηγηθεί έλεγχος από την ΕΥΠ). Χρειάζονται εγκρίσεις από τα αρμόδια αρχαιολογικά γραφεία, τις κατά τόπους πολεοδομίες και πλήθος άλλων φορέων. Όπως γίνεται αντιληπτό, η γραφειοκρατία είναι τεράστια και η μέχρι στιγμής αξιοποίηση κάποιων νησίδων έχει καταστεί αδύνατη.

Μόλις…32 άδειες για να αποκτήσετε την κυριότητα

Έφτασε, λοιπόν, η στιγμή που ο υποψήφιος ιδιοκτήτης νησιού εντόπισε τον επίγειο παράδεισό του και αφού τον επιθεώρησε και διαπραγματεύτηκε το τίμημα επιθυμεί να προχωρήσει στην αγοραπωλησία. Θα έλεγε κανείς ότι το δυσκολότερο κομμάτι τελείωσε όμως τα προβλήματα τώρα ξεκινούν.
Εκτός από τα τυπικά έγγραφα που απαιτούνται σε κάθε αγοραπωλησία ακινήτου, για την ολοκλήρωση της μεταβίβασης και την αξιοποίηση του νησιού, ο επενδυτής χρειάζεται περίπου 32 άδειες για να αποκτήσει την κυριότητα.

Φυσικά, οι δυσκολίες δεν σταματούν εδώ καθώς τα εν λόγω πιστοποιητικά δύναται να χρειαστούν μέχρι και 12 μήνες για να εκδοθούν. Πέραν τούτων, πολλά από τα νησιά έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα Natura 2000, γεγονός που κάνει ανέφικτη την αξιοποίησή τους.
Τρανταχτό παράδειγμα η περίπτωση της Οξυάς που αποτελεί μέρος του Εθνικού Πάρκου Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου — Αιτωλικού, ενώ συμπεριλαμβάνεται επίσης στις περιοχές Natura 2000.

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, μπορούμε να μιλάμε μόνο για ήπια αναψυχή, ανέγερση αγροικίας 80 τ.μ. και αποθήκη φύλαξης αγροτικών εργαλείων επιφάνειας μέχρι 50 τ.μ., γεωργία στις υφιστάμενες ελαιοκαλλιέργειες, μελισσοκομία, βόσκηση κτλ.
Επιπλέον, όπως προβλέπεται σε τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή το 2013, μόνο με την έγκριση και υπογραφή του υπουργείου Εθνικής Άμυνας και του υπουργείου Δημόσιας Τάξης θα μπορούν να πωληθούν νησιά ή νησίδες ανεξαρτήτως αν είναι ιδιωτικές ή ανήκουν στο Δημόσιο.

Νησιά προς πώληση

Πάνω από 40 ιδιωτικά νησιά ψάχνουν αγοραστή αφού διατίθενται προς πώληση από μεγάλη εταιρεία. Όσοι θέλουν να ζήσουν σαν «Ωνάσηδες» θα πρέπει να έχουν budget… πολλών εκατομμυρίων.
Σίγουρα δεν υπάρχει έλλειψη πανέμορφων νησιών που βρίσκονται προς πώληση όπως φαίνεται και από την παρακάτω λίστα των προς πώληση ελληνικών νησιών που διαθέτει η γερμανική εταιρεία Vladi Private Islands

Καρδιώτισσα

Βρίσκεται στην «καρδιά» των Κυκλάδων, 7 λεπτά με το ταχύπλοο από την Φολέγανδρο. «Αυτό το νησί των 1.133.000 τ.μ. είναι ιδανικό για ανάπτυξη», αναφέρει η γερμανική εταιρεία.
Τιμή: 5.000.000 ευρώ

Άγια Τριάδα

Αυτό το ελληνικό νησί έχει σχήμα που θυμίζει… κιθάρα και απέχει λίγη ώρα από την Αθήνα. Αγοράστηκε το 1958 από τον Σοφοκλή Παπανικολάου, γενικό επιμελητή Βασιλικής Χορηγίας των Ελλήνων Βασιλέων Γεωργίου Β’ Παύλου και Κωνσταντίνου, ενώ σε αυτό βρέθηκαν ο Ουίνστον Τσόρτσιλ και οι Beatles. Βρίσκεται στο νότιο κόλπο της Εύβοιας και απέχει 1,5 ώρα από την πρωτεύουσα.

Τιμή: 15.000.000 ευρώ.

Άγιος Αθανάσιος

Βρίσκεται στον κόλπο της Κορίνθου, 1,5 χλμ. από την Ιτέα και σε μικρή απόσταση από τους Δελφούς. Έχει έκταση 10.811 τ.μ. και περιλαμβάνει πεύκα και ελιές, ενώ υπάρχει και μία μικρή παραλία.

Τιμή: 2,2 εκατ. ευρώ

Άγιος Θωμάς

Το νησί των 120 στρεμμάτων στον Σαρωνικό διαθέτει νόμιμους και «καθαρούς» τίτλους ιδιοκτησίας, ενώ δεν χαρακτηρίζεται ως γεωργική γη, μια σημαντική παράμετρος για τυχόν μελλοντικές αναπτύξεις.

Τιμή: 15.000.000 ευρώ

Μεγάλο νησί στο Ιόνιο

Βρίσκεται ανάμεσα στην Ιθάκη και τη Λευκάδα. Διαθέτει σπίτι και εκκλησία, ενώ οι κατσίκες που υπάρχουν στην περιοχή ανήκουν σε έναν βοσκό που τις επισκέπτεται κάθε 4 μέρες.

Τιμή: 45.000.000 ευρώ

Στρογγυλή

Παρά τις φήμες που ήθελαν τον Johnny Depp να είναι ο νέος ιδιοκτήτης, το πωλητήριο για το νησί παραμένει. Βρίσκεται στα βόρεια Δωδεκάνησα, κοντά στους Λειψούς και την Πάτμο.

Τιμή: 2,500.000 ευρώ

Αργυρονήσι

Βρίσκεται ανάμεσα στην Εύβοια και την ηπειρωτική Ελλάδα και είναι γνωστό και ως το νησί της γιόγκα. Η τιμή μίσθωσης ξεκινά από 1.186 ευρώ το άτομο την εβδομάδα και περιλαμβάνει δύο μαθήματα γιόγκα την ημέρα και τρία υπέροχα γεύματα και τη μεταφορά με πλοίο.

Χριστιάννα Κούσιου