Η βρεφοδόχος της οδού Πειραιώς
Κι όμως υπήρχε βρεφοδόχος στην Αθήνα, δηλαδή, ένα κουτί εναπόθεσης βρεφών, το οποίο βρισκόταν έξω από το Δημοτικό Βρεφοκομείο της Αθήνας (1874- 1998), στην οδό Πειραιώς.
Εκεί οι μητέρες μπορούσαν να αφήνουν τα μωρά τους προκειμένου, τουλάχιστον, να έχουν άμεση ιατρική φροντίδα και να μην πεθαίνουν μόνα τους, στο δρόμο.
Τα μεταπολεμικά και μετεμφυλιακά χρόνια ήταν μία δύσκολη περίοδος για την Ελλάδα. Η φτώχεια και ο συντηρητισμός ανάγκαζαν πολλές γυναίκες να εγκαταλείπουν τα νεογέννητα παιδιά τους είτε γιατί είχαν γεννηθεί εκτός γάμου είτε γιατί δεν μπορούσαν να τα ζήσουν…
«Ήταν απάνθρωπο, ήταν, όμως δυστυχώς, μια πρακτική εκείνης της εποχής» θα πει στον Αθήνα 9.84, η Μαίρη Θεοδωρόπουλου ιδρυτικό μέλος και διευθύνουσα του «Κέντρου Ερευνών Ρίζες», η οποία ως βρέφος αφέθηκε στο Δημοτικό Βρεφοκομείο της Αθήνας.
«Όταν περίπου το 1982 το βρεφοκομείο της Αθήνας έκλεισε, δυστυχώς τα υπάρχοντά του, πετάχτηκαν στον δρόμο. Κάποιοι μάζεψαν πολύτιμο υλικό, το οποίο κατέληξε στα Γενικά Αρχεία του Κράτους. Την βρεφοδόχο την μάζεψε ένας γιατρός και με πολύ πάθος και αγάπη την επιδιόρθωσε και την είχε στο Νοσοκομείο Παίδων. Ως παιδί του βρεφοκομείου και εγώ, είχα την επιθυμία να την δω. Έτσι το 1998 συνάντησα τον γιατρό και την είδα σε άριστη κατάσταση. Λίγο αργότερα, ωστόσο, τα ίχνη της χάθηκαν και δεν ξέρουμε που βρίσκεται και αν βρίσκεται. Χάθηκαν, βεβαίως, και άλλα αντικείμενα του βρεφοκομείου Αθηνών, όπως η πρώτη θερμοκοιτίδα, τα οποία θα μπορούσαν να έχουν δημιουργήσει ένα μουσείο. Για μας, τους ανθρώπους, που περάσαμε από εκεί είναι σημαντικό».
«Εγώ δεν έζησα εκεί, αφέθηκα εκεί και υιοθετήθηκα σε ηλικία 8 μηνών όμως άλλοι άνθρωποι μεγάλωσαν εκεί. Υπάρχουν πολλά μέλη μας που έχουν μνήμες από αυτόν τον χώρο. Μιλάνε για ένα ίδρυμα με πολύ πληθυσμό και δύσκολες συνθήκες διαβίωσης. Η μοναξιά ενός παιδιού είναι αβάσταχτη, ένα παιδί θέλει να είναι σε οικογένεια, επισημαίνει η κα Θεοδωρόπουλου.
«Μαρία …43668» Το βιβλίο της Μαίρης Θεοδωροπούλου
Είμαι το 43668 –αυτό είναι το όνομά μου και μετά προστέθηκε και το Μαρία. Είμαι υιοθετημένη. Το έμαθα στην ηλικία των 20 χρόνων, όταν χρειάστηκα ληξιαρχική πράξη γεννήσεως για να βγάλω την άδεια του γάμου μου. Πήγα στο ληξιαρχείο του δήμου που ανήκω. «Λυπάμαι», μου είπε ο υπάλληλος «δεν είστε γραμμένη εδώ. Ίσως στο Δήμο της Αθήνας που ανήκουν τα διάφορα μαιευτήρια». Πήγα, λοιπόν, στο ληξιαρχείο των Αθηνών. «Λυπάμαι», είπε ο υπάλληλος. «Δεν σας βρίσκω εδώ γραμμένη». Πηγαίνω ξανά στο οικείο ληξιαρχείο, αγανακτισμένη πια. Οι υπάλληλοι αναστατώθηκαν. Δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι συνέβαινε. Κάποιος είχε μια ιδέα.
«Μήπως είστε ειδική περίπτωση; Πάτε πάλι στο Ληξιαρχείο Αθηνών και πείτε τους να κοιτάξουν τις ειδικές περιπτώσεις». Πράγματι έτσι κι έγινε. Ο υπάλληλος με κοίταξε με συμπόνια. Με παρακάλεσε να περάσω μετά από δυο μέρες να παραλάβω τη ληξιαρχική μου πράξη. Σε δυο μέρες έμαθα τη μεγάλη αλήθεια: Μαρία, θετή κόρη του Κ. και της Ε., έκθετος, τρόφιμος του Δημοτικού Βρεφοκομείου Αθηνών με αριθμό μητρώου 43668. (Απόσπασμα από το βιβλίο της κ. Μαρίας Θεοδωροπούλου «Μαρία, 43668»)
«Κέντρο Ερευνών Ρίζες»
Η κ. Θεοδωροπούλου, δεν βρήκε ποτέ τους φυσικούς της γονείς. Βρήκε, όμως, τη δύναμη, το 1998, να δημιουργήσει μαζί με άλλα υιοθετημένα άτομα τα οποία αναζητούσαν επίσης τις ρίζες τους, το «Κέντρο Ερευνών Ρίζες» (Μη Κυβερνητική Οργάνωση). Ένα κέντρο που κάνει έρευνες και υποστηρίζει ενήλικα υιοθετημένα άτομα στην αναζήτηση των ριζών τους. Συμβουλεύει φυσικούς και θετούς γονείς και προάγει την έννοια της αναδοχής και της υιοθεσίας.
«Ήμασταν 8 άτομα, όλοι υιοθετημένοι από το Βρεφοκομείο της Αθήνας, όταν το 1998 ιδρύθηκε το «Κέντρο Ερευνών Ρίζες» εξιστορεί η κα Μαρία Θεοδωροπούλου. «Τότε πλέον η νομοθεσία έδινε το δικαίωμα, στα υιοθετημένα άτομα, αναζήτησης των ριζών τους. Μέσα στα χρόνια αυτά, πάρα πολλές οικογένειες επανενώθηκαν, γνωρίστηκαν, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αυτή η επανασύνδεση αποτελεί την συνέχεια της αρχικής οικογένειας. Για τον κάθε υιοθετημένο η βιολογική του οικογένεια είναι η ταυτότητά του και θέλει να την ξέρει. Στο Κέντρο Ερευνών Ρίζες έρχονται άνθρωποι όλων των ηλικιών από όλη την χώρα αλλά και άνθρωποι ελληνικής καταγωγής, που ζουν στο εξωτερικό. Τα αιτήματα είναι συνεχόμενα. Η αναζήτηση των ριζών μας είναι μια βιολογική ανάγκη και συνταγματικό μας δικαίωμα».
Λεύκωμα Ζωής
Η Βούλα Παπαϊωάννου,(1898-1990), μια από τις κορυφαίες Ελληνίδες φωτογράφους, αναλαμβάνει για λογαριασμό της οργάνωσης, UNRRA του ΟΗΕ (πρόγονος της Unisef), να αποθανατίσει με το φακό της το Βρεφοκομείο Αθηνών, την περίοδο 1947-50, οπότε δεχόταν καθημερινά δύο ορφανά ή άπορα βρέφη.
Οι φωτογραφίες φυλάσσονται στο Μουσείο Μπενάκη. Το πολυτελές άλμπουμ «Λεύκωμα Ζωής» με τριάντα οκτώ ασπρόμαυρες φωτογραφίες εκδίδεται από το Κέντρο Ερευνών «Ρίζες», με την ευγενική προσφορά του Μουσείου Μπενάκη και κυκλοφορεί με παράλληλη μετάφραση στα αγγλικά.
Τα έσοδα από τις πωλήσεις του λευκώματος και του βιβλίου «Μαρία …43668» διατίθενται για τους σκοπούς του Κέντρου Ερευνών «Ρίζες».
«Ποτέ πια, παιδιά εγκαταλελειμμένα σε ιδρύματα» εύχεται η κα Θεοδωροπούλου.
Καλλιόπη Ασλανίδου
