Έφυγε από τη ζωή, την Δευτέρα 8 Ιουνίου, σε ηλικία 102 ετών, η σπουδαία ηθοποιός και συγγραφέας, Ασπασία Παπαθανασίου, από τις γνωστότερες τραγωδούς και βραβευμένη με πολλές διακρίσεις. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος πολλών θιάσων και πρωταγωνίστρια σε σπουδαίες παραστάσεις αρχαίου δράματος.
Η Ασπασία Παθανασίου γεννήθηκε στην Άμφισσα το 1918 και τελείωσε τη Δραματική Σχολή του Εθνικού το 1940, χρονιά που πρωτοεμφανίστηκε επαγγελματικά ως ηθοποιός με τον θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη.
Στη συνέχεια συνεργάστηκε με πολλούς θιάσους, όπως της Κατερίνας Ανδρεάδη (1942-1943), των Ενωμένων Καλλιτεχνών (1945-1946) και του Τζαβαλά Καρούσου (με τον οποίο ίδρυσαν και την Εταιρεία Ελληνικού Θεάτρου, 1952-1953), ενώ από το 1957 έως το 1966 διετέλεσε πρωταγωνίστρια του Πειραϊκού Θεάτρου του Δημήτρη Ροντήρη, του οποίου υπήρξε μέλος από την ίδρυσή του.
Με το Πειραϊκό Θέατρο και τον Δημήτρη Ροντήρη ταξίδεψε ανά τον κόσμο και διακρίθηκε για τις ερμηνείες της σε περισσότερες από 450 παραστάσεις αρχαίας τραγωδίας σε 33 χώρες.
Τιμήθηκε με πολλά βραβεία, όπως το Α’ Βραβείο του Φεστιβάλ του Θεάτρου των Εθνών (1960 για την Ηλέκτρα), το Χρυσό Μετάλλιο του Δήμου Αθηναίων (1962), το Αργυρό Μετάλλιο της Διεθνούς Θεατρικής Επιτροπής του Παλέρμο (καλύτερη ευρωπαία ηθοποιός για το 1963).
Την περίοδο 1966-1967 συνεργάστηκε ως πρωταγωνίστρια (σε ρόλους αρχαίου δράματος στην ελληνική γλώσσα) με το Θέατρο Μαγιακόφσκι της Μόσχας, τον θίασο Μαρτανιβίλι στην Τιφλίδα και το Ακαδημαϊκό Ουκρανικό Θέατρο στο Κίεβο.
Επί κατοχής υπήρξε μέλος της Εθνικής Αντίστασης. Την περίοδο της χούντας αυτοεξορίστηκε στην Ευρώπη, αναπτύσσοντας αντιδικτατορική δράση.
Συλλυπητήριο μήνυμα της υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη
«Μια σπουδαία ερμηνεύτρια, μία γυναίκα που έκανε έργο ζωής τη μελέτη του Αρχαίου Δράματος, η Ασπασία Παπαθανασίου έφυγε χθες. Υπήρξε η μνήμη της ελληνικής θεατρικής παράδοσης του 20ου αιώνα. Με τις συνεργασίες της με τον Δημήτρη Ροντήρη, τη Μαρίκα Κοτοπούλη, την Κατερίνα Ανδρεάδη, τον Μάνο Κατράκη, τον Σπύρο Μουσούρη, τον Σπύρο Ευαγγελάτο, η Ασπασία Παπαθανασίου έζησε και δημιούργησε στο ελληνικό θέατρο με μερικούς από τους σημαντικότερους ανθρώπους του. Το Θέατρο και το Αρχαίο Δράμα της χρωστούν πολλά. Η Ελλάδα της χρωστά πολλά. Τίμησε τη χώρα μας και τη θεατρική της Ιστορία, ταξιδεύοντας σε όλο τον κόσμο, διδάσκοντας με τη τέχνη της τους μεγάλους τραγικούς. Η απώλειά της είναι τεράστια. Η απουσία της είναι αναντικατάστατη. Η Ασπασία Παπαθανασίου είχε την ικανοποίηση να δει το έργο της να βραβεύεται με πολυάριθμους τίτλους και διακρίσεις. Η μεγαλύτερη τιμή είναι ότι θα συνεχίσει να αποτελεί σημείο αναφοράς για τους ανθρώπους του θεάτρου για πολλές δεκαετίες ακόμη. Εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στους οικείους της και στους πολυάριθμους μαθητές και φίλους».
Ανακοίνωση του ΚΚΕ
Το ΚΚΕ αποχαιρετά με θλίψη και σεβασμό τη μεγάλη τραγωδό Ασπασία Παπαθανασίου, που «έφυγε» σε ηλικία 102 ετών.
Η Ασπασία Παπαθανασίου επιβεβαίωσε και τίμησε με το έργο και τη ζωή της τον κοινωνικό ρόλο της Τέχνης, καθώς και την κοινωνική ευθύνη του καλλιτέχνη που παίρνει συνειδητά μέρος στους λαϊκούς αγώνες.
Γεννημένη το 1918 στην Άμφισσα, η Ασπασία Παπαθανασίου, αφιέρωσε όλη της τη ζωή στον αρχαίο τραγικό λόγο, εντασσόμενη στη μεγάλη παράδοση των Ελληνίδων ηθοποιών που αφοσιώθηκαν στη σκηνική ερμηνεία του. Παράλληλα, από το ύψος της πλουσιότατης, πολυβραβευμένης και παγκόσμιας πείρας της υπηρέτησε τον αρχαίο λόγο και με αναλυτικά κείμενα.
Απόφοιτος της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, εντάχθηκε ενεργά στην ΕΑΜική Αντίσταση και πήρε μέρος στην ταξική σύγκρουση του Δεκέμβρη ’44.
Μαζί με ΕΑΜίτες και κομμουνιστές ηθοποιούς δημιούργησαν το «Λαϊκό Θέατρο» και το 1945 την ομάδα «Ενωμένοι Καλλιτέχνες».
Η συμμετοχή της στην ΕΑΜική Αντίσταση θα γίνει αιτία τα επόμενα χρόνια ν’ αντιμετωπίσει «αποκλεισμούς» στην καλλιτεχνική της πορεία.
Ιδρυτικό μέλος, το 1957, στο «Πειραϊκό θέατρο» του Δημήτρη Ροντήρη ακολούθησε το θέατρο στην παγκόσμια περιοδεία του, σε 35 χώρες, στο διάστημα 1959-1967, όπου και θα βραβευθεί για την ερμηνεία της.
Ιδιαίτερη στιγμή στην πορεία της στάθηκαν οι παρουσιάσεις αρχαίας τραγωδίας σε Μόσχα, Κίεβο, Τιφλίδα, Τόκιο και Λονδίνο με ξένο θίασο όπου καθένας παίζει στη δική του γλώσσα, για τις οποίες απέσπασε διθυραμβικές κριτικές.
Το στρατιωτικό απριλιανό πραξικόπημα, βρίσκει την Α. Παπαθανασίου σε περιοδεία της στη Σοβιετική Ένωση. Σε ένδειξη διαμαρτυρίας, αυτοεξορίζεται στο Λονδίνο όπου παίρνει ενεργό μέρος στις αντιδικτατορικές δραστηριότητες.
Στην Ελλάδα γύρισε το 1975 και ίδρυσε το μη κερδοσκοπικό φορέα «Πνευματική και καλλιτεχνική εταιρία “Δεσμοί”», δίνοντας παραστάσεις στην Αθήνα και στην επαρχία.
Ακαταπόνητη, η Ασπασία Παπαθανασίου δώρισε, σε ηλικία 101 ετών, στον Πολιτισμό το βιβλίο της «Αρχαίες τραγωδίες, Αισχύλος, Σοφοκλής, Ευριπίδης».
Το ΚΚΕ εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους της Ασπασίας Παπαθανασίου.
