back to top
17.4 C
Athens
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

17.4 C
Athens
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Ψηφιακό μουσείο στα Ψαρά – Οι μπουρλοτιέρηδες, ο Ντελακρουά, ο Ουγκώ και ο Κανάρης

Διαβάστε επίσης

Σε ένα από τα λιγοστά κτίρια που απέμειναν όρθια από την προεπαναστατική περίοδο στα Ψαρά, οι κάτοικοι ευελπιστούν ότι θα δημιουργηθεί ένα Ψηφιακό μουσείο όπου με σύγχρονη τεχνολογία θα εξιστορείται η πορεία του τόπου τους και η συμβολή τους στον Αγώνα για την ανεξαρτησία.

Οι ναυμαχίες των Ψαριανών μπουρλοτιέρηδων ενέπνευσαν και ενδυνάμωσαν εκείνα τα χρόνια το κίνημα φιλελληνισμού στην Ευρώπη, ενώ παράλληλα έφταναν οι ειδήσεις για τις φρικαλεότητες της τουρκικής αρμάδας, αρχικά με την σφαγή της Χίου και έπειτα με την καταστροφή των Ψαρών.

Στα τέλη Μαρτίου 1822 ο στόλος του Καρά Αλή έφτασε στην Χίο και οι Οθωμανοί κατέκαψαν το νησί, σφαγίασαν το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού , γυναίκες, παιδιά έσυραν χιλιάδες άλλους ως σκλάβους και λεηλάτησαν τις περιουσίες τους. Υπό το βλέμμα ξένων διπλωματών που κατέγραψαν τα γεγονότα, χιλιάδες γυναικόπαιδα μεταφέρθηκαν στα σκλαβοπάζαρα στην ακτή της Μ.Ασίας και την Κωνσταντινούπολη.  Το δράμα των κατοίκων της Χίου έγινε γνωστό στην Ευρώπη και από τον περίφημο πίνακα (1824) του Ευγένιου Ντελακρουά. Αποτύπωσε την καταστροφή , ευαισθητοποιησε την κοινή γνώμη και το έργο του αγοράστηκε από την Γαλλική κυβέρνηση και εκτέθηκε στο Παρίσι.

Εν τω μεταξύ όμως ο Ελληνικός στόλος είχε πάρει την εκδίκησή του. Από τα γειτονικά Ψαρά , όπου είχαν καταφύγει και πρόσφυγες από την Χίο, ξεκίνησαν τα πυρπολικά για να καταστρέψουν τον Οθωμανικό στόλο. Μερικές εβδομάδες αργότερα ,τον Ιούνιο του 1822, ο Ψαριανός μπουρλοτιέρης Κωνσταντίνος Κανάρης μαζί με την Ανδρέα Πιπίνο από την Ύδρα κατάφεραν να περάσουν στο λιμάνι της Χίου ενώ οι Τούρκοι γιόρταζαν το Μπαϊράμι και στην ναυαρχίδα του Καρά Αλή είχαν συγκεντρωθεί όλοι οι ανώτεροι αξιωματικοί. Το πυρπολικό του Κανάρη έβαλε φωτιά στην μπαρουταποθήκη και τίναξε στον αέρα την τουρκική ναυαρχίδα. Πολλά χρόνια αργότερα ο  ζωγράφος Νικηφόρος Λύτρας αποτύπωσε με τον δικό του τρόπο το γεγονός σε ένα πίνακα ταυτισμένο πλέον με την συλλογική μνήμη.

Όμως την ίδια εποχή που ο Ντεκρουά στο Παρίσι παρουσίαζε το περίφημο έργο του, στο Αιγαίο ήταν σε εξέλιξη ένα ακόμα δράμα καθως στο στόχαστρο των Οθωμανών ήταν πλέον τα Ψαρά. Τον Ιούνιο του 1824 το νησί δέχθηκε μεγάλη επίθεση και υπέστη ολοκληρωτική καταστροφή με τον σφαγιασμό όλου του πληθυσμού και ένα χρόνο αργότερα ο Διονύσιος Σολωμός έγραφε το ποίημά του για των Ψαρών την Ολόμαυρη ράχη.

Σήμερα, στην απαρχή της τρίτης δεκαετίας του 21ου αιώνα, ελάχιστα χνάρια από τα χρόνια της Επανάστασης έχουν διατηρηθεί. Ο  ναός του Αγίου Νικολάου, με δωρεές του Ι.Βαρβάκη καταστράφηκε το 1824 και ξανακτίστηκε το 1863, όταν πλέον αρκετοί Ψαριανοί επέστρεφαν στο νησί. Στο παλαιό ναό είχε προσευχηθεί ο Κανάρης πριν ξεκινήσει με τα πυρπολικά του και εκεί βρίσκεται σήμερα η προτομή του ναυάρχου. Δυστυχώς το σπίτι του κατεστράφη στο πέρασμα του χρόνου.

Ψηφιακό Μουσείο

“Το νησί μας είναι συνδεδεμένο με την Επανάσταση του 1821 ενώ είναι γνωστή η τεράστια προσφορά του” αναφέρει στον “Αθήνα 984” ο δήμαρχος Ψαρών κ. Κώστας Βρατσάνος (“Μια ημέρα στην Αθήνα“, 29/1/21) και σημειώνει ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχει στο νησί μουσείο που να παρουσιάζει την ιστορία του τόπου. “Δυστυχώς είναι πολύ λίγα τα προεπαναστατικά κτίρια που σώθηκαν από την ολοκληρωτική καταστροφή και υπάρχουν σήμερα. Τότε υπήρχαν 25.000 άνθρωποι και σήμερα 400 κάτοικοι περίπου. Τώρα είμαστε σε μια δράση για τα 200 χρόνια προκειμένου να επισκευάσουμε ενα προεπαναστατικό κτίριο.  Ήταν το πρώτο Ναυτικό Επιμελητήριο των Ψαρών,κτίριου του Νικολή Αποστόλη του ναυάρχου των Ψαρών. ‘Ηδη έχουμε πάρει κατ αρχην έγκριση για να γίνει Ψηφιακό Μουσείο όπου θα συγκεντρώσουμε την ιστορία  και τον πολιτιστικό πλούτο του τόπου μας καθώς η τεχνολογία δίνει πολλές δυνατότητες”.

Στα (ψηφιακά) εκθέματα  προφανώς θα συγκαταλέγεται και εκτενής αναφορά στα έργα τα οποίο ο Βίκτωρ Ουγκώ έγραψε για τον αγώνα των Ελλήνων.  Στο έργο “Τα Κεφάλια του Σαραγιού (Les têtes du serail), είχε εμπνευστεί από την Έξοδο του Μεσολογγίου,  συνομιλούν μεταξύ τους τα τρία κεφάλια του Μάρκου Μπότσαρη, του Επισκόπου Ρωγών Ιωσήφ και του Κωνσταντίνου Κανάρη. Μερικά χρόνια μετά τα γεγονότα, ο Ουγκώ συνθέτει το Ναβαρίνο (Navarin) και έπειτα το ποίημα Κανάρης (Canaris) ως μια “επιστολή” προς τον Ψαριανό ναύαρχο. Αυτά τα κείμενα εκδόθηκαν με την συλλογή “Ανατολικά”.

Γ.Αποστολίδης

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
ΑΘΗΝΑ +

spot_img

Συμβαίνει στην Αθήνα