Χρησιμοποιώντας έναν καινοτόμο τρόπο προσέγγισης και παρουσίασης του παρελθόντος, οι φοιτητές της κατεύθυνσης Μουσειολογίας του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Πολιτισμική Πληροφορική και Επικοινωνία» και το Εργαστήριο Μουσειολογίας Museolab του Πανεπιστημίου Αιγαίου, δημιούργησαν την ψηφιακή έκθεση με τίτλο «Σαπφώ 3.0».
Ο επισκέπτης της έκθεσης ξεκινά την περιήγησή του από την ομώνυμη κεντρική πλατεία της Μυτιλήνης για να συνεχίσει την αναζήτηση της Σαπφούς σε όλο τον κόσμο, μέσα στην ποίησή της, μέσα σε όλα αυτά που ειπώθηκαν για αυτή, μέσα στις επιστημονικές πηγές, αλλά και στη φαντασία, τις προσδοκίες και τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες.
«Η ιδέα ήταν να δοκιμάσουμε παίρνοντας ένα χτυπητό παράδειγμα του απώτερου παρελθόντος όπως είναι η Σαπφώ, το οποίο όλοι το έχουμε ακουστά, όλοι έχουμε στο μυαλό μας κάτι για αυτό, και όχι μόνο εμείς που μένουμε στη Λέσβο ή εμείς οι Έλληνες αλλά άνθρωποι από όλον τον κόσμο και να δούμε με πιο τρόπο μπορούμε να το παρουσιάσουμε μέσα από μια έκθεση, η οποία, ωστόσο, δεν θα ακολουθεί την πεπατημένη των αρχαιολογικών εκθέσεων» θα πει, στον Αθήνα 9.84, η αναπληρώτρια καθηγήτρια Μουσειολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου Νάσια Χουρμουζιάδη, η οποία έχει την επιστημονική επίβλεψη του εγχειρήματος.
«Όταν λέω την πεπατημένη», διευκρινίζει η κα Χουρμουζιάδη, «εννοώ να στηρίζεται αποκλειστικά σε κάποια υλικά κατάλοιπα, που έχουν εντοπιστεί από τους αρχαιολόγους και σε μια σχολαστική προσέγγιση παράθεσης πληροφοριών. Για την Σαπφώ έχουμε ελάχιστα υλικά κατάλοιπα, ίσως και καθόλου, έχουμε, δηλαδή, κάποια σπαράγματα παπύρων, οι οποίοι είναι πολύ μεταγενέστεροι. Ταυτόχρονα η Σαπφώ είναι ένα πρόσωπο, το οποίο έχει απασχολήσει τους ανθρώπους εδώ και 2500 χρόνια. Όλοι αυτοί που ασχολήθηκαν μαζί της είτε ήταν επιστήμονες, είτε καλλιτέχνες, είτε απλός κόσμος κάτι έχουν να πουν για αυτήν. Κάπως την ερμήνευσαν, κάπως την φαντάστηκαν ή την χρησιμοποίησαν ως κακό παράδειγμα ή κατακριτέα προσωπικότητα ή ως σύμβολο».
«Ο στόχος της έκθεσης είναι να βάλει τον επισκέπτη σε μια διαδικασία αναζήτησης της Σαπφούς περνώντας μέσα από όλες αυτές τις ερμηνείες, τις παρουσιάσεις, τα έργα τέχνης που δημιουργήθηκαν με την έμπνευση τη δική της, την δική της ποίηση και όσα γνωρίζουμε για τη Σαπφώ από την αρχαιότητα για να καταλήξει τελικά σε ένα συμπέρασμα ότι η Σαπφώ είναι όλα αυτά μαζί και ότι δεν έχει νόημα να κουνήσουμε το δάχτυλο σε όλες αυτές τις προσεγγίσεις και τις ερμηνείες γιατί το παρελθόν είναι αυτό που έχουμε ανάγκη εμείς σήμερα είτε μιλάμε για τη Σαπφώ είτε μιλάμε για τον Περικλή ή την Αθηναϊκή Δημοκρατία. Το παρελθόν το γνωρίζουμε από μελέτες και ανακαλύψεις ωστόσο την τελική του μορφή και τη σημασία την δίνουμε εμείς με βάση τις σημερινές μας ανάγκες», επισημαίνει η κα Χουρμουζιάδη. Έτσι η έκθεσή μας τελειώνει με μία, συμβολικά, άδεια προθήκη για τον επισκέπτη. Να αναρωτηθεί, δηλαδή, τι θα αναρτούσε, ο ίδιος για την Σαπφώ.
Η ψηφιακή έκθεση «Σαπφώ 3.0» φιλοξενείται στoν ιστότοπο του Εργαστηρίου Μουσειολογίας museologylab.ct.aegean.gr/sapho.php και μπορεί να την περιηγηθεί κανείς online ή να την «κατεβάσει» στον υπολογιστή του.
Καλλιόπη Ασλανίδου
