Ο διπλωματικός «πυρετός» γύρω από το ουκρανικό ζήτημα και η απουσία της Ε.Ε. από τις σχετικές συζητήσεις είναι ένα από τα βασικά θέματα στον διεθνή Τύπο, όπως και η θλιβερή επέτειος ενός χρόνου από την άνευ προηγουμένου εισβολή των οπαδών του Τραμπ στο Καπιτώλιο.
Για Ουκρανία: Η Γαλλία είναι στο τιμόνι της προεδρίας της Ε.Ε από το περασμένο Σάββατο και η φιλοδοξία της για περισσότερη αυτονομία της Ευρώπης στους τομείς άμυνας και ασφάλειας δοκιμάζεται από τις συναντήσεις για το ουκρανικό, στις οποίες οι ΗΠΑ αφήνουν εκτός την Ένωση, σχολιάζουν οι FT.
Μια έκτακτη τηλεδιάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ θα πραγματοποιηθεί το μεσημέρι της Παρασκευής ενόψει της Συνόδου του Συμβουλίου ΝΑΤΟ – Ρωσίας που προγραμματίστηκε για τις 12 Ιανουαρίου, δύο ημέρες μετά τις συνομιλίες για την ασφάλεια που θα έχουν Αμερικανοί και Ρώσοι αξιωματούχοι στη Γενεύη. Οι συνομιλίες θα συνεχιστούν, στις 13 Ιανουαρίου, στο ευρύτερο σχήμα του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη.
Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να ερμηνευτεί και η επίσκεψη που ξεκίνησε χθες και αναμένεται να ολοκληρώσει αύριο στην Ουκρανία ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ. Σκοπός, να τονίσει η ΕΕ την απόλυτη στήριξή της στην εθνική κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας. Και, παράλληλα, να στείλει ένα μήνυμα τόσο στην Ουάσιγκτον όσο και στη Μόσχα πως δεν μπορεί να συζητεί χωρίς αυτή, θυμίζοντας την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, για την ισορροπία δυνάμεων στην Ευρώπη.
Ως μια απειλή για την ασφάλεια και τη σταθερότητα όχι μόνο της Ουκρανίας αλλά και της ευρύτερης περιοχής, που δεν μπορεί να συζητηθεί «χωρίς όλους τους ενδιαφερόμενους παράγοντες γύρω από το τραπέζι», περιέγραψε στο πολωνικό πρακτορείο ειδήσεων την κατάσταση στα ουκρανικά σύνορα ο Ζοζέπ Μπορέλ λίγο πριν αναχωρήσει για το πρώτο του ταξίδι στο εξωτερικό φέτος. «Η ΕΕ δεν μπορεί να είναι ένας ουδέτερος θεατής σε αυτές τις διαπραγματεύσεις αν η Ρωσία θέλει πραγματικά να συζητήσει την αρχιτεκτονική ασφάλειας της Ευρώπης». Αναφερόταν στις εγγυήσεις που αξιώνει η Μόσχα ότι το ΝΑΤΟ θα σταματήσει την επέκτασή του προς ανατολάς και θα τερματίσει τη στρατιωτική συνεργασία με την Ουκρανία και τη Γεωργία. Στο φόντο βρίσκεται όμως πάντα η διπλωματική ταπείνωση που είχε επιφυλάξει στον ίδιο τον Μπορέλ, πριν από έναν χρόνο, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, στη διάρκεια μιας συνέντευξης Τύπου, όπου ο Σεργκέι Λαβρόφ είχε στηλιτεύσει την αλαζονεία των Ευρωπαίων, αφού πρώτα είχε απελάσει τρεις διπλωμάτες της Ένωσης χωρίς να προειδοποιήσει σχετικά τον ομόλογό του.
Προκειμένου να κάνει το μήνυμα της «ευρωπαϊκής στήριξης» ακόμα πιο «ισχυρό», ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας είχε προγραμματίσει να ξεκινήσει το ταξίδι του στην Ουκρανία με μια επίσκεψη στο ανατολικό τμήμα της χώρας, μαζί με τον Ουκρανό υπουργό Εξωτερικών Νμίτρο Κούλεμπα, και στη «γραμμή επαφής» όπου οι ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας αντιμετωπίζουν τους υποστηριζόμενους από τη Ρωσία αυτονομιστές – προτού μεταβεί στο Κίεβο για περαιτέρω συνομιλίες. Οταν ρωτήθηκε αν η ΕΕ δρομολογεί επιπλέον κυρώσεις εις βάρος της Μόσχας, ο Μπορέλ επέλεξε να στείλει ένα διπλό μήνυμα: «Επικεντρώνουμε τώρα όλες τις προσπάθειές μας στην εκτόνωση των εντάσεων και στην αποτροπή μιας επιδείνωσης της κατάστασης. Αν όμως η Ρωσία αποφασίσει να διαπράξει περαιτέρω παραβιάσεις ή επιθετικές ενέργειες εναντίον της Ουκρανίας, είμαστε έτοιμοι να δράσουμε αποφασιστικά» δήλωσε. «Από πολλές απόψεις», σχολίαζε στη γαλλική εφημερίδα Les Echos ο Σιρίλ Μπρετ, ερευνητής στο Ινστιτούτο Ζακ Ντελόρ, «η Ουκρανία είναι το εργαστήριο της εξωτερικής δράσης της ΕΕ, ένα πραγματικό τεστ για την αξιοπιστία της».
Στην Ιταλία: Το ιταλικό Κοινοβούλιο συγκαλείται στις 24 Ιανουαρίου προκειμένου να εκλέξει τον διάδοχο του προέδρου της Ιταλικής Δημοκρατίας Σέρτζιο Ματαρέλα, η θητεία του οποίου ολοκληρώνεται στις 3 Φεβρουαρίου, ανακοίνωσε χθες η ιταλική Βουλή. Αρκετοί αναλυτές θεωρούν ως υποψήφιο φαβορί τον σημερινό πρωθυπουργό, Μάριο Ντράγκι, παρότι ο ίδιος δεν έχει αποκαλύψει δημοσίως το πιθανό ενδιαφέρον του για την προεδρία, αναφέρει το Politico. Μία μεταπήδηση του Ντράγκι από τον πρωθυπουργικό στον προεδρικό θώκο, ωστόσο, θα έθετε το ακανθώδες ζήτημα της εξεύρεσης διαδόχου στην πρωθυπουργία ικανού να διατηρήσει τη συνοχή της σημερινής ετερόκλητης πλειοψηφίας, που καλύπτει το φάσμα από την Αριστερά μέχρι την εθνικιστική Δεξιά του Ματέο Σαλβίνι και ενδεχομένως θα οδηγούσε σε πρόωρες εκλογές.
Στις ΗΠΑ: Συμπληρώνεται αύριο ένας χρόνος από την άνευ προηγουμένου εισβολή στο Κογκρέσο. Οι πληγές παραμένουν ανοιχτές στις ΗΠΑ. Ο σημερινός πρόεδρος και η αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις αναμένεται αύριο να μιλήσουν μέσα από το Καπιτώλιο. Ο Μπάιντεν σε αυτόν τον πρώτο χρόνο της θητείας του έχει προειδοποιήσει επανειλημμένα για την «υπαρξιακή απειλή» στις πολιτικές ελευθερίες, τις οποίες μέχρι πρόσφατα οι Αμερικανοί θεωρούσαν δεδομένες. Η ομιλία του – μέρος μιας σειράς εκδηλώσεων αύριο, σε μια ημέρα που η Δημοκρατική πρόεδρος της Βουλής Νάνσι Πελόζι χαρακτήρισε «δύσκολη» – αναμένεται, από τους πολιτικούς αναλυτές, να λειτουργήσει ως μια ακόμα πιο έντονη προειδοποίηση για τα όσα απειλούν τη δημοκρατία στη χώρα. Παρότι έχασε με διαφορά άνω των 7 εκατομμυρίων ψήφων από τον Μπάιντεν και παρά την ήττα του σε πολλά σχετικά δικαστικά αιτήματα σε όλη τη χώρα, ο Τραμπ πάντως συνεχίζει να προβάλλει ανυπόστατους ισχυρισμούς ότι στις εκλογές του 2020 η νίκη του ήταν δική του και του την «έκλεψαν». Οι αντιπαραθέσεις που έχουν ξεκινήσει από τα τελευταία χρόνια του Τραμπ υποδαυλίζουν μια εμφύλια σύγκρουση χωρίς ορατό τέλος, αναφέρει ο Guardian.
Οι κατηγορίες που απευθύνει ο Τραμπ είναι το πιο εμπρηστικό στοιχείο μιας ευρύτερης επίθεσης κατά του Μπάιντεν σε όλα τα θέματα – από τη μετανάστευση μέχρι την COVID-19. Ολα αυτά αθροίζονται σε κάτι που μοιάζει πολύ με προσπάθεια για ανάκτηση της εξουσίας το 2024, παρότι δεν έχει κάνει κάποια επίσημη ανακοίνωση. Πρόκειται για μια εκστρατεία την οποία ο Καρλ Τομπάιας, καθηγητής στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Ρίτσμοντ, αποκαλεί «πρωτοφανή στην ιστορία των ΗΠΑ». Οπως λέει, «κανένας πρώην πρόεδρος δεν έχει προσπαθήσει να κάνει τόσα πολλά για να υπονομεύσει τον διάδοχό του και τη δημοκρατική διαδικασία».
Όσο γελοίες κι αν είναι οι συνωμοσιολογικές θεωρίες για τις εκλογές, θεωρούνται αλήθεια από εκατομμύρια Αμερικανούς. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν σταθερά ότι περίπου το 70% των Ρεπουμπλικανών πιστεύει ότι ο Μπάιντεν εξελέγη παράνομα. Και πρόσφατη δημοσκόπηση της Washington Post διαπιστώνει ότι το 40% των Ρεπουμπλικανών, σε σύγκριση με το 23% των Δημοκρατικών, πιστεύει ότι η βία κατά της κυβέρνησης «είναι δικαιολογημένη μερικές φορές».
Για Κίνα – πυρηνικά: Η κυβέρνηση της Κίνας διαβεβαίωσε χθες ότι θα συνεχίσει να «εκσυγχρονίζει το πυρηνικό της οπλοστάσιο», ιδίως σε ό,τι αφορά «την αξιοπιστία και την ασφάλειά του», ενώ κάλεσε τη Μόσχα και την Ουάσιγκτον να μειώσουν το μέγεθος των δικών τους οπλοστασίων, που παραμένουν μακράν τα μεγαλύτερα στον κόσμο, αναφέρουν οι FT. Η ανακοίνωση αυτή του Πεκίνου καταγράφηκε μία ημέρα μετά τη δέσμευση που έκαναν τα πέντε κράτη-μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών να εμποδίσουν τη διάδοση των πυρηνικών όπλων. Οι πέντε μεγάλες δυνάμεις – ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία – τόνισαν εξάλλου ότι «δεν μπορεί να υπάρξει νικητής σε πυρηνικό πόλεμο» και υποσχέθηκαν να ενισχύσουν τα μέτρα που λαμβάνουν για να αποτρέψουν «τη μη εξουσιοδοτημένη ή αθέλητη χρήση πυρηνικών όπλων».
Αλεξάνδρα Βουδούρη
