Στις δράσεις και τις εκδηλώσεις τις οποίες προγραμματίζει το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού στην ελληνική επικράτεια σχετικά με την επέτειο των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, το 2022, αναφέρθηκε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Μάξιμου Χαρακόπουλου με θέμα «Δράσεις για την επέτειο των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή».
Το ΥΠΠΟΑ προετοιμάζεται από το 2021 για την επέτειο των 100 ετών από τη Μικρασιατική Καταστροφή με στόχο τη διαμόρφωση ενός προγράμματος από το ΥΠΠΟΑ, τις δευτεροβάθμιες οργανώσεις των προσφυγικών σωματείων και τους αρμόδιους επιστημονικούς φορείς.
Όπως είπε η Λίνα Μενδώνη: «Είμαστε αισιόδοξοι ότι οι δράσεις, οι εκδηλώσεις και οι παραγωγές που θα λάβουν χώρα σε όλη την Επικράτεια, θα ανοίξουν αυτό που θέλουμε, μία γόνιμη συζήτηση όχι μόνο για τους ειδικούς επιστήμονες, αλλά για όλο τον κόσμο, διότι ο καθένας από εμάς έχει μνήμες είτε άμεσα είτε έμμεσα γι’ αυτό το ιστορικό γεγονός για το οποίο κανείς δεν διαφωνεί -δεν μπορεί να διαφωνήσει- ότι είχε τεράστιες επιπτώσεις στον λαό μας».
Η Υπουργός σημείωσε ότι «η ανάπτυξη του προγράμματος διαμορφώνεται σε τρεις άξονες. Ο πρώτος περιλαμβάνει τις εκδηλώσεις των φορέων που θα χρηματοδοτηθούν από το Υπουργείο, ο δεύτερος τις δράσεις που θα υλοποιήσουν οι υπηρεσίες και οι εποπτευόμενοι φορείς του Υπουργείου, και ο τρίτος τις συνέργειες για την ίδρυση νέων μουσειακών χώρων αφιερωμένων στον προσφυγικό ελληνισμό, καθώς και έργα για την ανάδειξη μνημείων, που συνδέονται με το προσφυγικό στοιχείο.
Η Λίνα Μενδώνη ανέφερε επίσης ότι:
· Στην Πύλη Πολιτιστικών Φορέων του ΥΠΠΟΑ έχουν αναρτηθεί διαφορετικές προσκλήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Στις 7 Ιανουαρίου 2021, εκδόθηκε ειδική πρόσκληση για την προσφυγιά και τη Μικρασιατική Καταστροφή, στην οποία υποβλήθηκαν 57 προτάσεις από συλλόγους και σωματεία. Από τις 20 Δεκεμβρίου 2021, στην Πύλη είναι αναρτημένη η πρόσκληση για την επιχορήγηση προγραμμάτων και δράσεων που αναδεικνύουν τη μνήμη και την ταυτότητα των Προσφυγικών Κοινοτήτων, η οποία απευθύνεται σε δευτεροβάθμια Προσφυγικά Σωματεία και Ομοσπονδίες Προσφυγικών Συλλόγων και Ενώσεων.
· Από τις 17 Ιανουαρίου και ως τις 17 Φεβρουαρίου 2022 είναι ανοιχτή η Πύλη για την κατάθεση προτάσεων στο πρόγραμμα του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός 2022» με θεματικό άξονα “Επέτειος Μνήμης- 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή”. Μέσω του προγράμματος θα χρηματοδοτηθούν 70 νέες καλλιτεχνικές παραγωγές συνολικού προϋπολογισμού 1.800.000 ευρώ. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει περισσότερες από 140 παραστάσεις σε όλη την Ελλάδα, σε αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία.
· Προβλέπεται η δημιουργία Μουσείου Προσφυγικού Ελληνισμού στο Μητροπολιτικό Πάρκο στο πρώην Στρατόπεδο Παύλου Μελά, στη Θεσσαλονίκη, όπως και η συντήρηση και αποκατάσταση του τοιχογραφικού διακόσμου – δια χειρός Φώτη Κόντογλου – στον Ιερό Ναό του Αγίου Χαραλάμπους στο Πεδίον του Άρεως.
· Τα μουσεία, όπως το Μουσείο Νεώτερου Ελληνικού Πολιτισμού, οι Εφορείες Αρχαιοτήτων και οι Υπηρεσίες Νεωτέρων Μνημείων, καθώς και οι εποπτευόμενοι φορείς του ΥΠΠΟΑ προχωρούν στον προγραμματισμό εκδηλώσεων για την εκατονταετηρίδα από την Μικρασιατική Καταστροφή.
Απάντηση σε ερώτηση στη Βουλή με θέμα «Επιβολή εισιτηρίου 50 ευρώ στο ναυάγιο της Αλοννήσου»
Στο κόστος λειτουργίας του Επισκέψιμου Ενάλιου Αρχαιολογικού Χώρου της Περιστέρας, αναφέρθηκε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Παναγιώτη Σκουρολιάκου με θέμα «Επιβολή εισιτηρίου 50 ευρώ στο ναυάγιο της Αλοννήσου».
Ο καταδυτικός χώρος του ναυαγίου της Περιστέρας, σε βάθος 30 περίπου μέτρων, είναι ιδιαίτερου αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα ναυάγια στη Μεσόγειο της κλασικής περιόδου. Η λειτουργία του επισκέψιμου ενάλιου αρχαιολογικού χώρου Περιστέρας χρηματοδοτήθηκε από το Συνεργατικό Πρόγραμμα BLUEMED (ξεκίνησε το 2016) και εντάχθηκε στο ΠΕΠ Θεσσαλίας-ΕΣΠΑ 2014-2020 τον Σεπτέμβριο του 2019, λόγω της μεγάλης οικονομικής και τουριστικής σημασίας του, για την Αλόννησο και την ευρύτερη περιοχή.
Όπως τόνισε η Λίνα Μενδώνη, «η διετής πιλοτική λειτουργία του, απέδειξε και το υψηλό κόστος λειτουργίας του, το οποίο θα κληθεί να καλύψει εξ’ ολοκλήρου το Δημόσιο – δια του ΥΠΠΟΑ – από τον Μάρτιο του 2023, με τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος «Δημιουργία Επισκέψιμων Ενάλιων Αρχαιολογικών Χώρων (ΕΕΑΧ) στην Αλόννησο και τον Δυτικό Παγασητικό. Κατά τη δίχρονη πιλοτική λειτουργία, η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων διαπίστωσε και το πραγματικό κόστος ενός, εν λειτουργία υποβρύχιου μουσείου», σημείωσε η Υπουργός.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, από Ιούνιο έως τέλη Οκτωβρίου 2020 και 2021, επισκέφθηκαν το ναυάγιο Περιστέρας Αλοννήσου, συνολικά 600 άτομα επισκέπτες/δύτες: 246 το 2020 και 354 το 2021. Για τα άτομα αυτά διενεργήθηκαν 66 καταδύσεις στην Αλόννησο και 80 στη Σκόπελο. Ενδεικτικά, για την πεντάμηνη λειτουργία, η δαπάνη -χωρίς να συνυπολογίζονται άλλα τρέχοντα έξοδα- ανήλθε έως και 65.000 ευρώ ετησίως. Ακόμα και στην περίπτωση που εξαρχής είχε καθιερωθεί αντίτιμο κατάδυσης στο ναυάγιο, τα έσοδα υπέρ του ΟΔΑΠ, θα αντιστοιχούσαν μόλις στο 46% των ετήσιων λειτουργικών εξόδων του αρχαιολογικού χώρου.
Ως εκ τούτου, το χρηματικό αντίτιμο των 50 ευρώ κρίθηκε εύλογο από τα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, ώστε να καλύπτονται -έστω και μερικώς- τα έξοδα ενός υποδειγματικά οργανωμένου επισκέψιμου ενάλιου χώρου, με υψηλό κόστος λειτουργίας.
Όπως είπε η Υπουργός Πολιτισμού κα Αθλητισμού, «σήμερα πραγματοποιείται ένα σημαντικό έργο σε συνεργασία πάντα με την Περιφέρεια Θεσσαλίας, που στοχεύει στην αξιοποίηση των καταδυτικών δυνατοτήτων του Παγασητικού και των Βόρειων Σποράδων. Το υπό εξέλιξη έργο αφορά στη λειτουργία τριών ακόμη ενάλιων αρχαιολογικών χώρων στον Παγασητικό: στο ακρωτήριο Τηλέγραφος Νηών Σούρπης, στην Κίκυνθο Αμαλιάπολης και στο ακρωτήριο Γλάρου Νηών / Σούρπης».
