Κατά 32,3 δισ.ευρώ «σκαρφάλωσε» μέσα σε μια διετία (2020-2021) λόγω των αναγκών της πανδημίας το δημόσιο χρέος, η ακαθάριστη αξία του οποίου εκτοξεύτηκε στα τέλη Δεκεμβρίου του 2021 στα 388,3 δισ. ευρώ (σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους) από 356 δισ. ευρώ στα τέλη Δεκεμβρίου του 2019.
Πρόκειται για μια τεράστια αύξηση του μεγέθους του δημοσίου χρέους που προήλθε από νέα δανεικά της χώρας που απαιτήθηκαν για τις ανάγκες στήριξης επιχειρήσεων και εργαζομένων την διετία της πανδημίας ,καθώς μέσω των αγορών (ευτυχώς με πολύ χαμηλά επιτόκια) το ελληνικό κράτος εξέδωσε νέα ομόλογα συνολικής αξίας 32,3 δισ. ευρώ. Όσον αφορά το μέγεθος του δημόσιου χρέους μετά την 9ετή μνημονιακή λιτότητα (που έφερε και «κούρεμα» κατά 50 δισ. ευρώ σε ομόλογα ιδιωτών) αυτό αντί να μειωθεί, χάρις και σε ευνοϊκές ρυθμίσεις εξόφλησής του που συμφωνήθηκαν με τους εταίρους δανειστές, διέγραψε ανοδική τροχιά και διογκώθηκε στα 356 δισ. ευρώ με τη λήξη των μνημονίων το 2019 από 301 δισ. ευρώ που ήταν στην αρχή του πρώτου μνημονίου,κι αυτό παρά τις περικοπές στα εισοδήματά τους που υπέστησαν μισθωτοί, συνταξιούχοι, δημόσιες δαπάνες κλπ.
Συνολικά από την ένταξη της Ελλάδας στα μνημόνια μέχρι και το τέλος της περσινής χρονιάς το χρέος αυξήθηκε κατά 87 δισ. ευρώ, ενώ με βάση τα τρία μνημόνια από το 2010 μέχρι σήμερα η χώρα μας εισέπραξε 242,6 δισ ευρώ από τα κράτη της Ευρωζώνης, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) και το ΔΝΤ προκειμένου να αποπληρώσει λήξεις ομολόγων και άλλες υποχρεώσεις.
Ωστόσο στο εξής τα πράγματα δυσκολεύουν για την εξυπηρέτηση του αυξημένου δημοσίου χρέους καθώς στη νέα κρίση που έφερε η πανδημία προστέθηκε και η ενεργειακή κρίση που λόγω και του επερχόμενου τέλους της στήριξης των ομολόγων από την ΕΚΤ, οι αγορές αντιδρούν «βίαια» στέλνοντας δυσοίωνα μηνύματα. Το δεκαετές ομόλογο με επιτόκιο 0,8% εκτινάχθηκε στο 2,6 % ανεβάζοντας αρκετά τον πήχη και τον φόβο να καταστούν πλέον απαγορευτικά τα επιτόκια για νέες εκδόσεις ομολόγων.
Όσον αφορά τα ταμειακά διαθέσιμα του Δημοσίου δηλαδή τα χρήματα που κατατίθενται στον ειδικό λογαριασμό εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους (το γνωστό «μαξιλάρι») αυτά μειώθηκαν στο τέλος Δεκεμβρίου 2021 ανερχόμενα σε 17,2 δισ. ευρώ, από 20,1 δισ. ευρώ στο τέλος Σεπτεμβρίου 2021.
Το υπουργείο Οικονομικών προγραμματίζει για φέτος δανεισμό 12 δισ. ευρώ. Από αυτά δανείστηκε ήδη τον περασμένο Ιανουάριο 3 δισ. με «αλμυρό» επιτόκιο 1,83%. Για τα 9 δισ. ευρώ άγνωστο πότε θα προγραμματιστούν νέες εκδόσεις,με το δεδομένο ότι το επιτόκιο του δεκαετούς «πετάει» στο 2,6% η αντί για νέο δανεισμό η Κυβέρνηση χρησιμοποιήσει για τις ανάγκες του Προϋπολογισμού το «μαξιλάρι» των διαθεσίμων. Η δεύτερη περίπτωση ενέχει σοβαρό κίνδυνο για την πιστοληπτική αξιοπιστία της χώρας καθώς το «μαξιλάρι» των 17 δισ. ευρώ χρησιμοποιείται και ως ασφάλιστρο κινδύνου προς τους μελλοντικούς δανειστές και τις διεθνείς αγορές.
Θάνος Πασχάλης
