Αναθεωρήσεις των σεναρίων και αναπροσαρμογές των αποφάσεων σε όλα τα πεδία επιβάλλει στην ελληνική κυβέρνηση η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία καθώς η χώρα βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη με ένα νέο σφοδρό κύμα ανατιμήσεων αλλά και χάραξη μιας νέας στρατηγικής σε όλους τους τομείς της.
Στη πρώτη γραμμή των ανησυχιών βρίσκεται ο αγροδιατροφικός τομέας, καθώς οι φόβοι για ελλείψεις σιτηρών ενισχύουν τις προβλέψεις για μεγάλες ανατιμήσεις προσεχώς. Δεδομένου ότι Ρωσία και Ουκρανία αντιπροσωπεύουν περίπου το 30% των παγκόσμιων εξαγωγών σίτου, το 20% των παγκόσμιων προμηθειών καλαμποκιού και το 80% των παγκόσμιων εξαγωγών ηλιελαίου, ο πόλεμος στην Ουκρανία, αναμένεται να πυροδοτήσουν πολύ σύντομα και στην Ελλάδα ανατιμήσεις σε βασική προϊόντα όπως το ψωμί, τα άλευρα, τα ζυμαρικά και τα δημητριακά. Σύμφωνα με το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο της Αθήνας, μία στις τρεις επιχειρήσεις έχει ήδη προχωρήσει σε αυξήσεις τιμών και θα ακολουθήσει και δεύτερος γύρος. Πιο συγκεκριμένα, το 36% των επιχειρήσεων έχει προχωρήσει σε αυξήσεις στην τιμή των προϊόντων τους, εξαιτίας της αύξησης του κόστους ενέργειας, με τον μέσο όρο των ανατιμήσεων, το τελευταίο διάστημα, να φτάνει το 14%.
Το 80% όσων επιχειρήσεων σκοπεύουν να κάνουν αύξηση τιμών έχει ήδη ξανακάνει το τελευταίο διάστημα, ενώ το 19% που είχε κάνει αύξηση δεν σκοπεύει να ξανακάνει στο προσεχές διάστημα. Το 34% δεν έχει κάνει αύξηση και ούτε σκοπεύει να κάνει, ενώ το ενώ το υπόλοιπο 66% που δεν είχε κάνει αύξηση τιμών σκοπεύει να κάνει το προσεχές διάστημα. Σύμφωνα με τους επιχειρηματίες, ο μέσος όρος και της νέας αύξησης των τιμών θα είναι επίσης 14% το επόμενο διάστημα.
Εξαγωγές
Την ίδια ώρα, οι ελληνικές εξαγωγές φρούτων και λαχανικών προς την Ουκρανία έχουν «παγώσει», προκαλώντας έντονο προβληματισμό στους εξαγωγείς και τους λοιπούς φορείς της αγοράς. Προ πανδημίας οι ελληνικές εξαγωγές προς την Ουκρανία κυμαίνονταν από 182 έως 211 εκατ. ευρώ.
Χρυσή Βίζα
Το Υπουργείο Μετανάστευσης προχώρησε ήδη στην αναστολή της έκδοσης και ανανέωσης αδειών διαμονής επενδυτικού σκοπού που προέρχονται από πολίτες της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Πρόκειται για μια κίνηση που θα έχει άμεσο αντίκτυπο στην πορεία του προγράμματος «Χρυσή Βίζα» το 2022, με δεδομένο ότι οι Ρώσοι είχαν εξελιχθεί στη δυναμικότερη επενδυτική ομάδα κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους. Ειδικότερα, με βάση τα σχετικά στοιχεία του Υπ. Μετανάστευσης, το 2021, ο συνολικός αριθμός των αδειών διαμονής που αφορούσαν Ρώσους επενδυτές ακινήτων αυξήθηκε κατά 79% σε 576 συνολικά από την έναρξη του προγράμματος της Χρυσής Βίζα. Υπολογίζεται ότι χορηγήθηκαν πάνω από 350 νέες άδειες, με το συνολικό ύψος της επένδυσης για απόκτηση ακινήτων να προσεγγίζει τα 65 εκατ. ευρώ.
Η εξέλιξη αυτή οφείλεται σε μια σειρά παραγόντων, αρχής γενομένης από την επιθυμία των ανθρώπων αυτών να προστατέψουν τα κεφάλαιά τους, απέναντι σε κρίσεις, ακριβώς όπως αυτή που βιώνουμε σήμερα, αλλά και να έχουν την δυνατότητα να μετακινηθούν σε χώρες-μέλη της Ε.Ε., όπως η Ελλάδα, αξιοποιώντας την σχετική άδεια διαμονής. Ανάλογη τάση καταγράφηκε πέρσι και με άλλες εθνικότητες, που κατέγραψαν σημαντική αύξηση των αδειών που χορηγήθηκαν, όπως π.χ. ο Λίβανος, η Τουρκία, η Ινδία και το Ιράν. Χώρες με έντονο το στοιχείο της οικονομικής και πολιτικής αποσταθεροποίησης, αποτελούν βασικούς τροφοδότες προγραμμάτων «Χρυσής Βίζα». Το ελληνικό πρόγραμμα αποτελεί βασική επιλογή για τους επενδυτές αυτούς, όχι μόνο λόγω του χαμηλού επενδυτικού ορίου των 250.000 ευρώ για την εξασφάλιση της σχετικής άδειας, αλλά κι εξαιτίας της γεωγραφικής εγγύτητας με την χώρα καταγωγής του
Τουρισμός
Οι αναταράξεις αναμένεται να είναι έντονες και για τον τουρισμό. 433 εκατ ευρώ πιθανώς μπορεί να χάσει η χώρα από το ρωσικό τουρισμό. Ενδεικτικοί είναι και οι αριθμοί των Ρώσων τουριστών που επισκέπτονται τη χώρα μας κάθε χρόνο: το 2013 ήταν η καλύτερη χρονιά για τον ελληνικό τουρισμό, με 1.200.000 Ρώσους τουρίστες να έρχονται στην Ελλάδα. Το 2019 οι Ρώσοι τουρίστες ανέρχονταν σε 580.000, ενώ το 2021 σε 100.000 τουρίστες.
Επενδύσεις
Στην Ελλάδα πολλές είναι οι μεγάλες ρωσικές επενδύσεις που βρίσκονται στα σκαριά και κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα στην παρούσα φάση, αν θα προχωρήσουν ή αν θα παγώσουν ακόμη και επ’ αόριστον.
Από την τουριστική επένδυση στην Ελούντα της Κρήτης από την ρωσική Mirum και την επένδυση στο Σκορπιό από τον Ρώσο μεγιστάνα Ριμπολόβλεφ, μέχρι την γαλακτοβιομηχανία Δωδώνη και την αλυσίδα σουπερμάρκετ MERE, συνολικού ύψους άνω των 750 περίπου εκατομμυρίων ευρώ, ο προβληματισμός που επικρατεί για την επόμενη μέρα είναι μεγάλος, με τα δεδομένα να αλλάζουν από μέρα σε μέρα
Οι δύο μεγαλύτερες ρωσικές επενδύσεις που προωθούνται σήμερα στο εγχώριο real estate είναι το project Elounda Hills στην Κρήτη που δρομολογεί η Mirum Hellas, συμφερόντων του Ρώσου μεγιστάνα Βιτάλι Μπορίσοφ συνολικού ύψους 500 εκατ. ευρώ, αλλά και του Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ του Ρώσου μεγιστάνα στον Σκορπιό του οποίου είναι ιδιοκτήτης από το 2013, συνολικού ύψους 230 εκατ. ευρώ.
Για το Elounda Hill, στόχος του Β. Μπορίσοφ είναι η δημιουργία ενός τουριστικού χωριού, προϋπολογισμού περίπου 500 εκατ. ευρώ, το οποίο θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για τον τουρισμό πολυτελείας στη νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Στο τμήμα των 700 στρεμμάτων της έκτασης προβλέπεται, μεταξύ άλλων, να αναπτυχθούν 4 ξενοδοχεία, 300 τουριστικές κατοικίες, εμβαδού από 80 τ.μ. έως 1.500 τ.μ., και μία μαρίνα.
Επίσης οι επικεφαλής της Mirum Hellas τρέχουν ένα ακόμη παράλληλο project, ύψους 100 εκατ. ευρώ, στην Ελούντα.
Όσον αφορά στην επένδυση στο Σκορπιό, την αρχικτεκτονική μελέτη του έργου γνωστό ως «VIP Exclusive Club», που ενέκρινε πέρυσι το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής, αναμένεται να ξεπεράσει τα 230 εκατ. ευρώ.
Η αλυσίδα SVETOFOR, γνωστή και ως ΜΕRE, είναι η μεγαλύτερη αλυσίδα discount στην Ρωσία, με 1.800 καταστήματα που πρόσφατα εισήλθε και στην ελληνική αγορά, αλλά και η επένδυση της ρωσικής SI Foods στην γαλακτοβιομηχανία Δωδώνη, αποτελούν δύο από τις σημαντικότερες στον τομέα των τροφίμων.
Σημειώνεται ότι την περασμένη άνοιξη, η SI Foods, βασικός μέτοχος της γαλακτοβιομηχανίας ΔΩΔΩΝΗ Α.Ε. και η CVC Capital Partners VII ανακοίνωσαν ότι προχώρησαν σε συμφωνία για την από κοινού ιδιοκτησία της SI Foods Holding Ltd, σύμφωνα με την οποία η CVC Fund VII αποκτά πλειοψηφική συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας.
Tέλος στο κάδρο των επενδύσεων μπαίνουν και αυτές του Ιβάν Σαββίδη, τόσο στην Σουρωτή και στον ΟΛΘ όπου μέσω της Belterra ελέγχει πλέον το 71,85%, όσο και το Macedonia Palace αλλά και το Πόρτο Καρράς.
Όπως ανακοινώθηκε προσφάτως, το ιστορικό συγκρότημα Porto Carras μπαίνει σε μία νέα εποχή και ο Όμιλος Belterra Investments (συμφερόντων Ι. Σαββίδη) αναμένεται να λάβει στο επόμενο διάστημα τις τεχνικές προτάσεις για την πλήρη ανάπτυξη της συνολικής έκτασης του συγκροτήματος και την ανάδειξή του στον κορυφαίο τουριστικό προορισμό της Μεσογείου.
Χριστάννα Κούσιου
