Η υπηρεσία επιτήρησης των πυρηνικών του ΟΗΕ εξέφρασε την ανησυχία της μετά την ανακοίνωση των ρωσικών δυνάμεων ότι περικύκλωσαν το Ζαπορίζια το μεγαλύτερο πυρηνικό εργοστάσιο της Ουκρανίας και δευτερο μεγαλύτερο στην Ευρώπη και ζήτησε “να αφεθούν ησυχοι και ασφαλεις οι εργαζόμενοι να κάνουν τη δουλειά τους”.
Ο Ραφαέλ Γκρόσι, γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας δήλωσε ότι η ρωσική κυβέρνηση ενημέρωσε τον Οργανισμό ότι τα στρατεύματά της είχαν τον έλεγχο της περιοχής γύρω από το εργοστάσιο Ζαπορίζια στη νοτιοανατολική Ουκρανία, το οποίο στεγάζει έξι από τους 15 πυρηνικούς αντιδραστήρες της Ουκρανίας .
Στην επιστολή τους προς τον ΔΟΑΕ, Ρώσοι αξιωματούχοι επέμειναν ότι το ουκρανικό προσωπικό στο εργοστάσιο συνέχιζε «να εργάζεται για την παροχή πυρηνικής ασφάλειας και την παρακολούθηση της ακτινοβολίας σε κανονικό τρόπο λειτουργίας».Ωστόσο, η ουκρανική κρατική επιχείρηση που διαχειρίζεται την πυρηνική βιομηχανία της χώρας, Energoatom, κατηγόρησε τον ρωσικό στρατό ότι «τρομοκράτησε ανοιχτά τους υπαλλήλους του σταθμού και τους κατοίκους της γειτονικής πόλης ».
Βίντεο που μοιράστηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνει πλήθη άοπλων Ουκρανών να σχηματίζουν ένα φράγμα μεταξύ των ρωσικών δυνάμεων και του πυρηνικού εργοστασίου, εμποδίζοντας την προέλασή τους.
Η Ουκρανία ζήτησε από τον ΔΟΑΕ να κηρύξει μια ασφαλή ζώνη 30 χιλιομέτρων γύρω από τους τέσσερις πυρηνικούς σταθμούς της Ουκρανίας.
Ο Γκρόσι είπε στη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου του ΔΟΑΕ στη Βιέννη: «Είναι κρίσιμης σημασίας η ένοπλη σύγκρουση και οι δραστηριότητες στο έδαφος γύρω από τον πυρηνικό σταθμό Ζαπορίζια και οποιεσδήποτε άλλες πυρηνικές εγκαταστάσεις της Ουκρανίας να μην διακόπτουν ή να μην θέτουν σε κίνδυνο τις εγκαταστάσεις ή τους ανθρώπους που εργάζονται μέσα και γύρω τους».
Σύμφωνα με τον ΔΟΑΕ η ροή δεδομένων ραδιενέργειας από τη Ζαπορίζια είχε διακοπεί την Τρίτη και ότι η ρυθμιστική επιθεώρηση πυρηνικών της Ουκρανίας (SNRIU) προσπαθούσε να ανακαλύψει τον λόγο της διακοπής και να αποκαταστήσει τη ροή των δεδομένων.
Ο Γκρόσι εξέφρασε επίσης την ανησυχία του για μια αναφορά από το SNRIU ότι από τότε που οι Ρώσοι ανέλαβαν το εργοστάσιο του Τσερνομπίλ, τον τόπο της καταστροφής του 1986 στη βορειοδυτική Ουκρανία κοντά στα σύνορα με τη Λευκορωσία, το προσωπικό εκεί δεν είχε επιτραπεί να πάει σπίτι του.
Ο αναπληρωτής απεσταλμένος των ΗΠΑ στον ΔΟΑΕ, Λούις Μπόνο, δήλωσε: «Το ουκρανικό προσωπικό στο εργοτάξιο δεν έχει επιτραπεί να φύγει και αναγκάστηκε να εργαστεί σε πολλές βάρδιες. Αυτό το πρόσθετο άγχος στο προσωπικό που εκτελεί κρίσιμα καθήκοντα θέτει σε περαιτέρω κίνδυνο την ασφάλεια και την ασφάλεια του χώρου και του κοινού».
Στις παρατηρήσεις του ο Γκρόσι είπε: «Είναι ύψιστης σημασίας το προσωπικό που εργάζεται στο [εργοστάσιο του Τσερνομπίλ] να μπορεί να κάνει τη δουλειά του με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα και ότι η προσωπική του ευημερία είναι εγγυημένη από εκείνους που έχουν αναλάβει τον έλεγχο».
Τα υπολείμματα του πυρήνα του αντιδραστήρα που εξερράγη το 1986 είναι θαμμένα κάτω από σκυρόδεμα στην τοποθεσία, ενώ υπάρχουν επίσης εγκαταστάσεις αποθήκευσης αποβλήτων και μεγάλη ποσότητα ραδιενεργής σκόνης στο φυτικό έδαφος της γύρω περιοχής.
Η ανατάραξη του εδάφους από ρωσικά στρατιωτικά οχήματα προκάλεσε περιορισμένες αιχμές ραδιενέργειας. Σε ανακοίνωσή της, η Energoatom είπε: «Όντας στη ζώνη αποκλεισμού οι εισβολείς εκτίθενται σε σημαντική εξωτερική και εσωτερική ακτινοβολία, η οποία αναμφίβολα θα εκδηλωθεί με τη μορφή του καρκίνου».
Την Κυριακή, οι ουκρανικές αρχές δήλωσαν ότι ρωσικοί πύραυλοι έπληξαν την τοποθεσία μιας εγκατάστασης διάθεσης ραδιενεργών αποβλήτων στο Κίεβο. Την προηγούμενη μέρα, ένας ηλεκτρικός μετασχηματιστής σε μια άλλη εγκατάσταση απορριμμάτων στο Χάρκοβο υπέστη ζημιές. Και στις δύο περιπτώσεις δεν υπήρξε έκλυση ραδιενεργού, αλλά τα περιστατικά τόνισαν την πιθανή απειλή οικολογικής καταστροφής από έναν πόλεμο σε εξέλιξη σε μια χώρα με εκτεταμένη πυρηνική βιομηχανία.
Πηγή: The Guardian
