«Όμως, αν οι νεκροί λένε πάντα την αλήθεια και οι ζωντανοί ψεύδονται σε κάθε τους βήμα, μήπως οι πρώτοι είναι πιο ζωντανοί απ’ τους ζωντανούς και οι δεύτεροι πιο νεκροί από τους πεθαμένους;».
Σ’ ένα ορεινό χωριό της Κρήτης τη δεκαετία του 1950, ένα δεκαπεντάχρονο αγόρι, ο Φανούρης, δεν έχει παραστεί ποτέ σε κηδεία. Όταν πάει να βοηθήσει στην κηδεία του θείου του, αντιλαμβάνεται ότι έχει το μοναδικό χάρισμα να ακούει τις σκέψεις των νεκρών. Γρήγορα, ένας συγγενής αποφασίζει να εκμεταλλευτεί οικονομικά αυτή την ικανότητα, φτάνοντας οι δυο τους ως το Ηράκλειο. Όμως, η διερμηνεία των νεκρών αποδεικνύεται εκτός από θεόσταλτο χάρισμα, μαζί και κατάρα. Οι πεθαμένοι θέλουν να μιλήσουν ειλικρινά και απερίφραστα, χωρίς αντίστοιχα οι ζωντανοί να φανερώνονται ικανοί να αποδεχτούν το εξομολογητικό παραλήρημά τους.
Ο Μιχάλης Αλμπάτης στο τρίτο -και πιο εκτενές- βιβλίο του πατάει γερά στην παλιότερη λογοτεχνική παράδοσή μας, έχοντας παράλληλα ως βασικό προσόν του μια αναμφισβήτητη αφηγηματική ευχέρεια. Οι συναντήσεις και συνομιλίες του μικρού κεντρικού ήρωα με μια πληθώρα νεκρών αποτελούν το ιδανικό πέρασμά του στη σκληρή ενηλικίωση, στην τελετουργική μύησή του στα μύχια της ζωής. Ο Φανούρης μαθαίνει τον έρωτα, τον πόνο, την απώλεια, την απογοήτευση, τη σημασία τού να έχεις μια πλήρη ζωή, το σπάσιμο των ορίων ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο, αφού κάποιες στιγμές οι ζωντανοί μπορεί να αισθάνονται πιο νεκροί από τους νεκρούς. Ένα συγκινητικό, γλυκόπικρο μυθιστόρημα, από τα καλύτερα της σύγχρονης ελληνικής εκδοτικής παραγωγής.
«[…] κάθε άνθρωπος δεν είναι μονάχα αυτό που βλέπουμε εμπρός μας, αλλά όλα όσα έχει ως τότε ζήσει, χωρίς ν’ αντιλαμβάνεται πως τα ερείπια, ανθρώπων και πραγμάτων, όσο ασήμαντα κι αν φαίνονται κι όσο κι αν τα ‘χουν κατασκεπάσει τ’ αγριόχορτα του χρόνου, μπορεί να κρύβουν στα βάθη τους ένα κουκούτσι μυστήριου και θαυμαστού, μια φλογίτσα πενιχρή, σαν καντηλιού στραφτάλισμα που του τελειώνει το φιτίλι, μα που εξακολουθεί, μέσα στη μοναξιά του, να αχνοφέγγει» .
Το μυθιστόρημα «Και οι νεκροί ας θάψουν τους νεκρούς τους» του Μιχάλη Αλμπάτη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Νήσος.
Κώστας Μοστράτος
