Την τελευταία του πνοή άφησε το μεσημέρι, σε ηλικία 75 ετών, ο γνωστός εκλογικός αναλυτής, ομότιμος καθηγητής Κοινωνικής Θεωρίας και Κοινωνιολογίας, με έμφαση στην Εκλογική Κοινωνιολογία, του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ηλίας Νικολακόπουλος. Σύμφωνα με πληροφορίες, υπέστη ανακοπή καρδιάς, ενώ κολυμπούσε σε παραλία της Σύρου.
Όπως αναφέρεται στο βιογραφικό του που είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Ηλίας Νικολακόπουλος γεννήθηκε το 1947, έκανε προπτυχιακές σπουδές στα μαθηματικά στην Αθήνα και τη Λωζάννη (1965-1969) και στη συνέχεια μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι (Diplome d’ Etudes Approfondies – Θεωρία Πιθανοτήτων – Univ. Paris 6).
Από 1975 έως το 1966 εργάστηκε στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, με ειδικότερο αντικείμενο την εκλογική κοινωνιολογία και τις εμπειρικές έρευνες πολιτικής κουλτούρας (αρχικά ως επιστημονικός συνεργάτης και από το 1988 ως Κύριος Ερευνητής).
Το 1984 υποστήριξε στο Α.Π.Θ. (Τμήμα Νομικής) τη διδακτορική του διατριβή με θέμα Κόμματα και βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα 1946-1964. Από το 1986 έως το 2014 δίδαξε στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών (αρχικά ως Λέκτορας και από το 2003 ως Καθηγητής) και διετέλεσε επί 8 χρόνια υπεύθυνος του Μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών «Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία».
Από το 1984 έως σήμερα έχει δημοσιεύσει επτά αυτοτελή έργα (τα δύο σε συνεργασία με άλλους), είχε την επιμέλεια έξι συλλογικών τόμων, ενώ τα δημοσιευμένα άρθρα του σε θέματα εκλογικής κοινωνιολογίας και πολιτικής ιστορίας ξεπερνούν τα 40. Έχει κατά καιρούς συνεργαστεί σε ερευνητικά προγράμματα με το Centre d’ Etudes de la Vie Politique Francaise (CEVIPOF) στο Παρίσι, με το CIS (Centro de Investigaciones Sociologicas) στην Μαδρίτη, καθώς και με τα Πανεπιστήμια Βουδαπέστης και Μαδρίτης (Universita Autonoma).
Οι πρόσφατες δημοσιεύσεις του ήταν «Τα γκρίζα όρια της Εθνικοφροσύνης: η δεκαετία του ’40 στις μεταγενέστερες εκλογικές αναμετρήσεις» στον συλλογικό τόμο Πόλεμος, Κατοχή, Αντίσταση, Εμφύλιος. Η δεκαετία του ’40 και η μακρά σκιά της, εκδ. Αλεξάνδρεια (υπό έκδοση), “Un système partisan en transition”, Pole Sud, no 38, Montpellier, 2013, σελ. 71-77, Των εκλογών τα πάθη.
Ψηφίδες της ελληνικής εκλογικής ιστορίας του 20ου αιώνα, εκδ. Το Βήμα, Αθήνα 2012 και «Από την επιταγή της ομοφωνίας στη λογική της πλειοψηφίας» στον συλλογικό τόμο Εξουσία και Κοινωνία. Δωρήματα στον Κωνσταντίνο Τσουκαλά, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2010, σελ. 295-301.
Ο πολιτικός επιστήμονας ήταν, επίσης, πρόεδρος της μη κερδοσκοπικής αστικής Εταιρείας «Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας» (ΑΣΚΙ).
«Η ξαφνική απώλεια του Ηλία Νικολακόπουλου αποτελεί πλήγμα για την επιστημονική έρευνα και τον σοβαρό πολιτικό διάλογο», αναφέρει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε ανάρτησή του στο Twitter για την απώλεια του Ηλία Νικολακόπουλου.
«Η δημόσια σφαίρα και η αναλυτική σκέψη στη χώρα μας χάνουν έναν από τους πιο συνεπείς και ευγενείς υπηρέτες τους. Τα συλλυπητήριά μου στην οικογένειά του», καταλήγει στην ανάρτησή του ο πρωθυπουργός.
Ο Τάκης Θεοδωρικάκος αποχαιρετά τον Ηλία Νικολακόπουλο
Ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη Τάκης Θεοδωρικάκος με ανάρτησή του στο twitter αποχαιρετά τον Ηλία Νικολόπουλο. Χαρακτηριστικά έγραψε: «Έφυγε σήμερα ένας πρωτοπόρος της πολιτικής έρευνας και ανάλυσης. Ο Ηλίας Νικολακόπουλος συνέδεσε το όνομά του με την ανώτατη δημοκρατική στιγμή: τις εκλογές. Τον ευχαριστούμε για όσα προσέφερε στην επιστήμη και την κοινωνία».
«O Ηλίας Νικολακόπουλος υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους πολιτικούς αναλυτές που έγραψε τη δική του ιστορία στις εκλογικές μάχες. Η ξαφνική απώλειά του αφήνει ένα δυσαναπλήρωτο κενό στο δημόσιο πολιτικό διάλογο» έγραψε σε ανάρτησή του στο Twitter ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης.
Ο κ. Μ. Βαρβιτσιώτης εξέφρασε τα συλλυπητήρια του στην οικογένεια του Ηλία Νικολακόπουλου.
Συλλυπητήριο μήνυμα για την απώλεια του Ηλία Νικολακόπουλου απέστειλε, μέσω των κοινωνικών δικτύων, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Αλέξης Τσίπρας.
«Με βαθιά οδύνη αποχαιρετώ τον Ηλία Νικολακόπουλο.Τον προοδευτικό διανοούμενο, τον φίλο, τον σύντροφο, τον συνεργάτη. Τον άνθρωπο που συνδύαζε με σπάνιο τρόπο την επιστημονική γνώση με την προοδευτική σκέψη και την προσωπική ακεραιότητα», έγραψε και πρόσθεσε:
«Του χρωστάμε πάρα πολλά. Με τελευταίο την άψογη διοργάνωση της μεγάλης εκλογικής διαδικασίας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Σήμερα αισθανθήκαμε ξαφνικά όλοι πιο φτωχοί. Τα συλλυπητήριά μου στους δικούς του».
Συλλυπητήριο μήνυμα του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία
Ο Ηλίας Νικολακόπουλος υπήρξε από τις σπάνιες εκείνες περιπτώσεις ακαδημαϊκών που η επιστήμη την οποία υπηρετούσε είχε ταυτιστεί με το δικό του όνομα.
Με τη γνώση, την αναλυτική του σκέψη και την ψυχραιμία του, ως καθηγητής εκλογικής κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ, υπήρξε δάσκαλος χιλιάδων φοιτητών, ορισμένοι από τους οποίους κινήθηκαν μετέπειτα στα χνάρια του.
Είχε σπουδάσει στην Αθήνα, τη Λωζάνη και το Παρίσι, Μαθηματικά και Θεωρία Πιθανοτήτων.
Στο ευρύ κοινό είχε γίνει γνωστός από τη συνεργασία του με τηλεοπτικούς σταθμούς, όπου κατέκτησε τον σεβασμό των πολιτών με τις ακριβείς εκτιμήσεις του και την ικανότητά του να εξηγεί απλά τα πιο σύνθετα πολιτικά ζητήματα.
Μέχρι και σήμερα θα ήταν δύσκολο κανείς να φανταστεί εκλογές στην Ελλάδα χωρίς την παρουσία του Ηλία Νικολακόπουλου.
Υπηρέτησε σε όλη του τη ζωή τις αξίες της Αριστεράς, ήταν πρόεδρος των ΑΣΚΙ και είχε την επιστημονική επιμέλεια της εκπομπής Ιστορία στον ραδιοφωνικό σταθμό Στο Κόκκινο.
Εκφράζουμε συλλυπητήρια στην οικογένεια, τους συναδέλφους και τους μαθητές του.
Ο Ηλίας Νικολακόπουλος ήταν μια φωτεινή ακαδημαϊκή παρουσία.
Η προοδευτική σκέψη του και η τεκμηριωμένη πολιτική του ανάλυση ήταν απόλυτα συνυφασμένες με τις εκλογικές βραδιές επί σειρά ετών. Ο ξαφνικός θάνατος του με γεμίζει θλίψη.
Θερμά συλλυπητήρια, ανέφερε στο μήνυμά του ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΑ Νίκος Ανδρουλάκης
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος για τον Ηλία Νικολακόπουλο
Σαράντα και πλέον χρόνια φιλίας μας συνδέουν με τον Ηλία Νικολακόπουλο που έφυγε απροειδοποίητα, χωρίς δημοσκοπική πρόγνωση. Ήταν εμβληματικό πρόσωπο του πολιτικού συστήματος της Μεταπολίτευσης, συστηματικός ερευνητής αλλά και μέρος του. Επέβαλε στη χώρα μας την ιδιότητα και τον κλάδο του. Τον ίδρυσε.
Είχα τη μεγάλη τιμή και τύχη να τον υποδεχθώ το 1984 μαζί με τον Κωνσταντίνο Τσουκαλά, τον Αντώνη Μανιτάκη και άλλους συναδέλφους ως διδάκτορα πολιτικών επιστημών της Νομικής Σχολής Θεσσαλονίκης, αυτόν έναν μαθηματικό στις βασικές του σπουδές. Σημαντική υπέρβαση για μια νομική σχολή που δικαιώθηκε με το παραπάνω για την απόφασή της. Ο Ηλίας είχε γνώση, ένστικτο και άποψη. Τα συνδύαζε πάντα και τα τρία. Αφήνει πολύ έντονο αποτύπωμα. Συλλυπητήρια στους δικούς του ανθρώπους.
Για τον αιφνίδιο θάνατο του Ηλία Νικολακόπουλου, καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών, πολιτικού επιστήμονα και αναλυτή, το ΚΚΕ εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους του.
Το ΜέΡΑ25 για την απώλεια του Ηλία Νικολακόπουλου
Εκφράζουμε τα ειλικρινή συλλυπητήριά μας στην οικογένεια και τους οικείους του καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών, πολιτικού επιστήμονα και αναλυτή Ηλία Νικολακόπουλου.
Για την μεγάλεια απώλεια του Ηλία Νικολακόπουλου τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας ανάρτησαν στην ιστοσελίδα τους:
«Τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) ανακοινώνουν με βαθιά οδύνη το θάνατο του προέδρου του Διοικητικού τους Συμβουλίου Ηλία Νικολακόπουλου. Είμαστε όλες και όλοι συγκλονισμένοι. Ο Ηλίας δεν ήταν απλώς ο πρόεδρος μας. Ήταν ένας μαχητικός αγωνιστής κατά της δικτατορίας, συμμέτοχος της συλλογικής περιπέτειας της Αριστεράς, παρών μέχρι την τελευταία μέρα στις συλλογικές αναζητήσεις της νέας εποχής. Ήταν ένας πρωτοπόρος της έρευνας που άνοιξε νέους δρόμους, αναμετρήθηκε με δύσκολα ερωτήματα, ενέπνευσε πολλούς και πολλές που είχαν την τύχη να διασταυρωθούν μαζί του. Ήταν πάνω από όλα ένας δοτικός άνθρωπος που με το παράδειγμά του μας έκανε όλους και όλες να αναζητούμε τον καλύτερο εαυτό μας. Τα λόγια είναι φτωχά. Αποχαιρετούμε τον Ηλία Νικολακόπουλο και θα κρατάμε για πάντα τη λάμψη της ανατροπής που σφράγισε τη σκέψη, το βλέμμα και το μειδίαμα του Ηλία μας» .
Κατερίνα Παπαβασιλείου, AΠΕ-ΜΠΕ
