«Όλες οι εμμονές είναι επικίνδυνες. Αυτή εδώ έχει ξεφύγει κάπως από τον έλεγχο».
Το 1986 ο νεαρός ερευνητής Ρόλαντ Μίτσελ ανακαλύπτει τελείως τυχαία στη Βιβλιοθήκη του Λονδίνου, καταχωνιασμένες στις σελίδες ενός βιβλίου του Βίκο, δύο επιστολές του βικτοριανού ποιητή Ράντολφ Χένρι Ας. Τις αρπάζει και ψάχνει να βρει την ταυτότητα της άγνωστης παραλήπτριας, με τα ίχνη να τον οδηγούν στην παραγνωρισμένη ποιήτρια Κρίσταμπελ Λαμότ. Ένας κρυφός έρωτας φανερώνεται, χωρίς τη συναίνεση των εμπλεκομένων, και η ιδιωτική αλληλογραφία καταπατάται, καθώς ξεσπά ένας μεγάλος ανταγωνισμός στην ακαδημαϊκή κοινότητα με τη διεκδίκηση των επιστολών και τον αγώνα για την υπεροχή στην έρευνα.
Η Αγγλίδα συγγραφέας μπερδεύει περίτεχνα τις δύο εποχές, τον δέκατο ένατο και τον εικοστό αιώνα, με τη μίμηση του λογοτεχνικού ύφους και την απεικόνιση των ηθών της εκάστοτε περιόδου. Επινοεί ποιήματα, παραμύθια και υπόλοιπα γραπτά, τα οποία αποδίδει στους μυθοπλαστικούς ήρωές της, με πρότυπο διάσημα πρόσωπα της εποχής. Η ρομαντική αγάπη εναλλάσσεται με το σύγχρονο ρομάντζο με ειρωνεία, αποδόμηση και επιρροές από το αστυνομικό μυθιστόρημα και το campus novel. Και ταυτόχρονα, καυτηριάζεται η εμμονή για τις ζωές των άλλων, το έργο των νεκρών, την κατοχή αντικειμένων, αλλά και προσώπων. Σε νέα μετάφραση ένα από τα σημαντικότερα σύγχρονα μυθιστορήματα, τιμημένο με πολλά βραβεία, μεταξύ των οποίων και το Booker του 1990 και μεταφερμένο στη μεγάλη οθόνη με πρωταγωνίστρια την Γκουίνεθ Πάλτροου.
«Ωστόσο, τα πράγματα είχαν αλλάξει μεταξύ τους. Ήταν παιδιά μιας εποχής και μιας κουλτούρας που δυσπιστούσε απέναντι στην αγάπη, στο ρήμα ‘‘ερωτεύομαι’’, στον ρομαντικό έρωτα, στον ρομαντισμό in toto και η οποία ωστόσο, ως αντιστάθμισμα, είχε πολλαπλασιάσει τη σεξουαλική γλώσσα, τη γλωσσολογική σεξουαλικότητα, την ανάλυση, την ανατομία, την αποδόμηση, την έκθεση. Θεωρητικά, γνώριζαν τα πάντα: τη φαλλοκρατία και τον φθόνο του πέους, τη διάνοιξη, τη διείσδυση και τη διάτρηση, τις πολύμορφες και πολύσημες διαστροφές, το στοματικό σεξ, το καλό και το κακό στήθος, την κλειτοριδική διέγερση, την καταδίωξη των κυστιδίων, τα υγρά, τα στερεά και τις μεταφορές που χρησιμοποιούνταν γι’ αυτά, την ενόρμηση του έρωτα και του θανάτου, τη βρεφική απληστία, την καταπίεση και την παράβαση, την εικονογραφία του τραχήλου της μήτρας και τις αναπαραστάσεις του διαστελλόμενου και συστελλόμενου Σώματος, του επιθυμητού, του βαλλόμενου, του αναλώσιμου, του τρομακτικού».
Το μυθιστόρημα «Εμμονή» της Αντόνια Σούζαν Μπάιατ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις σε μετάφραση Κατερίνας Σχινά.
Κώστας Μοστράτος
