Αυξήσεις για συνταξιούχους από τέσσερις διαφορετικές πηγές, προβλέπει το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού.
Ωστόσο, κάθε αύξηση δεν είναι οριζόντια, δηλαδή δεν αφορά τους περίπου 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχους στο σύνολο τους.
Από την 1η Ιανουαρίου του 2023, θα υπάρξει αύξηση των συντάξεων κατά 7% στο 7% για όσους έχουν χαμηλή ή μηδενική προσωπική διαφορά.
Επίσης, θα καταβληθεί το έκτακτο επίδομα των 250 ευρώ στους χαμηλοσυνταξιούχους.
Η τρίτη εισοδηματική ενίσχυση των συνταξιούχων, θα είναι έμμεση και θα προκύψει από την κατάργηση της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης, ενώ θα υπάρξουν αυξήσεις μέσω της καταβολής της 4ης δόσης για τους συνταξιούχους με περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης.
Πρόβλεψη υπάρχει και για την έκδοση των εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης, για τις οποίες ο αρμόδιος υπουργός Κωστής Χατζηδάκης μιλώντας στο «Πρώτο Πρόγραμμα», επισήμανε πως είναι πλέον θέμα ημερών το κλείσιμο των εκκρεμοτήτων για την κύρια σύνταξη.
Πρόσθεσε δε ότι πλέον το κέντρο βάρους έχει μεταφερθεί στις επικουρικές συντάξεις και εξέφρασε την πεποίθηση ότι το θέμα θα αντιμετωπιστεί εντός των επομένων μηνών.
Η διευθέτηση των εκκρεμών συντάξεων θα επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό, εξαιτίας των αναδρομικών οφειλών προς τους δικαιούχους, όμως θα απαλλάξει τον δημόσιο κορβανά από μια πολυετή εκκρεμότητα που παράγει χρέη και μέχρι πρότινος μεταφέρονταν από έτος σε έτος.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στην διάθεση του ο ΕΦΚΑ, οι ληξιπρόθεσμες εκκρεμείς αιτήσεις κύριας σύνταξης υποχώρησαν στις 31.000 στο τέλος Αυγούστου, με σχεδόν τις μισές από αυτές, να προέρχονται από τον Δημόσιο Τομέα.
Οι εκκρεμότητες, έχουν καλυφθεί κατά 97% και η προβλεπόμενη δαπάνη εκτιμάται στα 44 εκατ. ευρώ από 680 εκατομμύρια τον περασμένο Μαϊο.
Επόμενος στόχος, είναι διευθέτηση των αιτήσεων για επικουρική σύνταξη (υπολογίζονται σε 126.000) και των περίπου 55.000 εφάπαξ.
Οι προβλέψεις
Αναλυτικότερα, σε επίπεδο δαπανών στους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης, το προσχέδιο του προϋπολογισμού, διαπιστώνει ότι θα προκύψει αύξηση κατά 188 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2022, γεγονός που οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση κατά 456 εκατ. ευρώ των κοινωνικών παροχών. Η μεταβολή αυτή προκύπτει εξαιτίας της μεγάλης αύξησης κατά 1,2 δισ. ευρώ της συνταξιοδοτικής δαπάνης και πιο συγκεκριμένα, της δαπάνης για τις κύριες συντάξεις, από δύο αιτίες που είναι οι εξής:
α) Η αύξηση των συντάξεων που έχει προαναγγελθεί ότι θα δοθεί το 2023 και θα προκύψει με βάση τον συντελεστή του αθροίσματος του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του ΑΕΠ και του ποσοστού μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους, με δαπάνη 830 εκατ. ευρώ.
β) Η προβλεπόμενη αύξηση του ρυθμού απονομής νέων συντάξεων, που θα επιφέρει ανάλογα υψηλότερο αριθμό συνταξιούχων, άρα θα επιβαρύνει και τη συνολική δαπάνη.
Αντίθετα, μείωση κατά 136 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2022 παρουσιάζει η δαπάνη των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης για μεταβιβάσεις προς τρίτους, κυρίως εξαιτίας της εκτιμώμενης ολοκλήρωσης της καταβολής εντός του τρέχοντος έτους των αναδρομικών ποσών στους κληρονόμους των συνταξιούχων ιδιωτικού και δημοσίου τομέα. Ουσιαστικά, η μείωση των εκκρεμών συντάξεων, θα έχει ως αποτέλεσμα να περιοριστεί και η συνολική δαπάνη για τα αναδρομικά.
Πλεόνασμα (αλλά) και απώλειες
Πλεόνασμα 1,3 δισ. ευρώ προβλέπει για το 2023, το προσχέδιο του προϋπολογισμού για τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ), αισθητά μικρότερο κατά 471 εκατ. ευρώ σε σχέση με το εκτιμώμενο μέγεθος για φέτος. Σύμφωνα με την πρόβλεψη για το τρέχον έτος, το πλεόνασμα στους ΟΚΑ και κατά κύριο λόγο στον ΕΦΚΑ, θα ανέλθει στα 1,7 δισ. ευρώ.
Τα στοιχεία που παρατίθενται στο προσχέδιο δείχνουν ότι τόσο φέτος, όσο και το 2023, μεγάλο μέρος από το πλεόνασμα, προέρχεται από τα αυξημένα έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές. Στο τέλος του 2022, τα έσοδα από την συγκεκριμένη πηγή θα ανέλθουν στα 23,6 δισ. ευρώ, περισσότερα κατά 1,3 δισ. ευρώ, σε σχέση με την αρχική πρόβλεψη.
Η εκτίμηση που ενσωματώνεται στο προσχέδιο είναι ότι η θετική πορεία των εσόδων θα συνεχιστεί και το 2023.
Το γεγονός, όμως, ότι ανάμεσα στο τελικό αποτέλεσμα του 2022 και στην εκτίμηση του 2023 η διαφορά είναι μόλις 141 εκατ. ευρώ περισσότερα, δείχνει ότι τόσο η απασχόληση όσο και οι μισθοί δεν πρόκειται να αυξηθούν σημαντικά την επόμενη χρονιά.
Δημήτρης Κωστάκος
