Ο νέος νόμος της ισπανικής κυβέρνησης κατά της σεξουαλικής βίας έχει οδηγήσει σε ένα στρεβλό αποτέλεσμα: στην αποφυλάκιση καταδικασμένων για σεξουαλικά εγκλήματα λόγω της μείωσης των ποινών τους. Σφοδρή πολεμική έχει ξεσπάσει στην Ισπανία για τον νόμο, η οποία μπορεί να αποδειχθεί εκρηκτική για την κυβέρνηση συνεργασίας του Σοσιαλιστικού Κόμματος και του Podemos.
Στην Ισπανία, οι ποινές μετατρέπονται αναδρομικά σε περίπτωση τροποποίησης του ποινικού κώδικα επί το ευνοϊκότερον.
Ο ισπανικός νόμος είναι γνωστός με τον τίτλο-σύνθημα «Μόνο το Ναι είναι Ναι» και ετέθη σε ισχύ στις 7 Οκτωβρίου. Συνολικά έχει αυστηροποιήσει το νομικό οπλοστάσιο κατά του βιασμού, αλλά έχει μειώσει τις ποινές για άλλου είδους σεξουαλικά αδικήματα.
Εκατοντάδες καταδικασμένοι έχουν καταθέσει αιτήσεις αναθεώρησης ποινής και τα δικαστήρια έχουν αρχίσει να δικαιώνουν ορισμένους από αυτούς.
Άνδρας που έχει καταδικαστεί για σεξουαλική επίθεση κατά της ανήλικης προγονής του ευνοήθηκε με μείωση της ποινής του από τα οκτώ στα έξι χρόνια, ενώ καθηγητής που έχει καταδικαστεί για σεξουαλικές σχέσεις με τέσσερις ανήλικους μαθητές του επί πληρωμή, βγήκε από την φυλακή μετά την αναίρεση του μεγαλύτερου τμήματος της ποινής των έξι ετών και εννέα μηνών.
Σύμφωνα με το ισπανικό Τύπο, τουλάχιστον τέσσερα άτομα έχουν ήδη αποφυλακιστεί.
Η πολεμική ανάγκασε την κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ, και κυρίως την υπουργό Ισότητας Ιρένε Μοντέρο, μέλος του Podemos, η οποία είχε καταστήσει τον νόμο ύψιστη προτεραιότητά της, να περάσει στην άμυνα.
Η Ιρένε Μοντέρο κατηγόρησε για «machismo» (ανδροκρατική αντίληψη) και για έλλειψη κατάρτισης τους δικαστές που επικύρωσαν την μείωση των ποινών. Βουλευτής του κόμματός της, ο Χαβιέρ Σάντσεθ Σέρνα, έφθασε μέχρι του σημείου να χαρακτηρίσει τους δικαστές «φασισταριά με τήβεννο».
«Οι επιθέσεις είναι απαράδεκτες», ανακοίνωσε το όργανο που εκπροσωπεί τους δικαστές, το Γενικό Συμβούλιο Δικαστικής Εξουσίας, που υπενθύμισε στην κυβέρνηση ότι την είχε προειδοποιήσει ήδη από τον Φεβρουάριο για τους δικαστικούς κινδύνους που εγκυμονεί ο νόμος, όταν ακόμη το κείμενο βρισκόταν υπό συζήτησιν στο κοινοβούλιο.
«Η Αγέλη των Λύκων»
Ο νόμος «Μόνο το Ναι είναι Ναι», ο οποίος εισάγει την υποχρέωση της απερίφραστης σεξουαλικής συναίνεσης, κατήργησε τον διαχωρισμό ανάμεσα στο αδίκημα της «σεξουαλικής κακοποίησης», που επισύρει σχετικά ελαφρές ποινές, και της «σεξουαλικής επίθεσης», η οποία περιλάμβανε τον βιασμό και απαιτούσε την ύπαρξη βίας και εκφοβισμού για να θεωρηθεί ότι ευσταθεί ως κατηγορία.
Σύμφωνα με τους νομικούς, το πρόβλημα προέρχεται από το γεγονός ότι η σεξουαλική βία χαρακτηρίζεται πλέον «επίθεση», με συνέπεια την μηχανική μείωση των ποινών.
Το θέμα του διαχωρισμού ανάμεσα στην «κακοποίηση» και την «επίθεση» βρέθηκε στο επίκεντρο της υπόθεσης που είναι γνωστή ως «Αγέλη των Λύκων», της υπόθεσης του ομαδικού βιασμού 18χρονης κατά τις γιορτές της Παμπλόνας από πέντε άνδρες. Η υπόθεση και ο χειρισμός της από την ισπανική δικαιοσύνης είχε συγκλονίσει την Ισπανία.
Η καταδίκη των βιαστών το 2018 σε φυλάκιση εννέα ετών για «σεξουαλική κακοποίηση», και όχι για βιασμό, είχε κατεβάσει στους δρόμους των ισπανικών πόλεων δεκάδες χιλιάδες γυναίκες.
Απέναντι σε αυτό το κύμα οργής, το Ανώτατο Δικαστήριο μετέτρεψε τελικά το 2019 την κατηγορία σε «βιασμό» και επέβαλε ποινή φυλάκισης 15 ετών, ενώ η κυβέρνηση δεσμεύθηκε για μεταρρύθμιση του ποινικού κώδικα ώστε να μην απαιτείται πλέον η άσκηση βίας ή εκφοβισμού για την στοιχειοθέτηση του βιασμού.
Ο δικηγόρος των καταδικασμένων στην υπόθεση αυτή δήλωσε ότι θα προσπαθήσει να επιτύχει ελαφρά μείωση της ποινής του ενός από τους πελάτες του, μία εξέλιξη που θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες για την κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ στην ισπανική κοινή γνώμη.
Ένταση στις τάξεις της κυβέρνησης
Επιστρέφοντας από την σύνοδο κορυφής της G20 στο Μπαλί, ο Πέδρο Σάντσεθ υπερασπίσθηκε τον «εμβληματικό» για την κυβέρνησή του νόμο, στόχος του οποίου «είναι να δοθούν περισσότερες εγγυήσεις στις γυναίκες απέναντι σε κάθε είδος σεξουαλικής επίθεσης», αλλά μέλη του Σοσιαλιστικού Κόμματος δεν κρύβουν την οργή τους απέναντι στο Podemos.
«Οι γενικού χαρακτήρα επιθέσεις κατά των δικαστών δεν μου αρέσουν, αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να μελετούμε τα κείμενα των νόμων πριν από την υιοθέτησή τους, σχολίασε η Μαργκαρίτα Ρόμπλες, κορυφαίο στέλεχος της κυβέρνησης και πρώην δικαστής.
Η υπόθεση δίνει όπλα στο Λαϊκό Κόμμα της αντιπολίτευσης, το οποίο κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι «θέτει σε κίνδυνο τα θύματα και την κοινωνία» και ζήτησε την παραίτηση της Ιρένε Μοντέρο.
Η τροποποίηση του επίμαχου νόμου, όπως έχουν προτείνει ορισμένοι υπουργοί, δεν θα χρησιμεύσει σε τίποτε, αφού η αναδρομικότητα δεν εφαρμόζεται αν οι νέες ρυθμίσεις δεν είναι ευνοϊκές για τους καταδικασθέντες.
Πηγή: AΠΕ-ΜΠΕ
