«Η καλοσύνη περίσσεψε στην καρδιά της».
Ένα αριστουργηματικό τρίπτυχο, το τελευταίο έργο που ο μεγάλος Γάλλος συγγραφέας δημοσίευσε το 1877, λίγο πριν από τον θάνατό του το 1880. Η μία ιστορία καθρεφτίζει την άλλη με ένα σύγχρονο έργο, ένα μεσαιωνικό και ένα παλιότερο να συναποτελούν την τριλογία. Στην περίφημη «Απλή καρδιά» ο Φλωμπέρ αφηγείται την ιστορία μιας φτωχής υπηρέτριας, της Φελισιτέ. Ορφανή από μικρή, η Φελισιτέ προδίδεται από τον εραστή της για να αφοσιωθεί στην υπηρεσία της κυρίας Ωμπαίν και των δύο παιδιών της και να καταλήξει να συγχέει τον ταριχευμένο παπαγάλο της με το Άγιο Πνεύμα. Μια ολόκληρη ζωή περνάει σε λίγες μόλις σελίδες, αντικατοπτρίζοντας πολλές αντίστοιχες ζωές. Στον «Άγιο Ιουλιανό» ο εμμονικός με το κυνήγι ήρωας καταλήγει στην τιμωρία, τη μετάνοια και την αγιοποίηση, ενώ στην «Ηρωδιάδα» η γνωστή ιστορία του αποκεφαλισμού του Ιωάννη του Βαπτιστή δίνεται με έμφαση στις θρησκευτικές και πολιτικές συγκρούσεις της εποχής.
Με επιστημονική ακρίβεια στην αφήγηση και τη μεταφορά της ποιητικότητας στον πεζό λόγο, τέτοια που να καθιστά την κάθε λέξη μοναδική και απαραίτητη, ο Φλωμπέρ αγγίζει την τελειότητα του ύφους του στην εξιστόρηση της αγιότητας με την ιδιότυπη χαρακτηριστική ειρωνεία στη γραφή. Διόλου τυχαία, οι «Τρεις ιστορίες» αναγνωρίστηκαν ομόφωνα από τους συγκαιρινούς του κριτικούς -το μοναδικό έργο μαζί με τη «Μαντάμ Μποβαρύ» που πέτυχε την καθολική τότε αποδοχή- ως τρανό παράδειγμα μιας αξεπέραστης συγγραφικής ιδιοφυίας.
«Το περιστέρι, με σπασμένα τα φτερά, σπάραζε κρεμασμένο στα κλαδιά μιας αγριομυρτιάς.
Η προσκόλλησή του στη ζωή εξαγρίωσε το παιδί. Έπιασε να το στραγγαλίσει· κι όπως το πουλί σφάδαζε, η καρδιά του χτυπούσε δυνατά, μια άγρια κι ανταριασμένη ηδονή τον πλημμύριζε. Στον τελευταίο του σπασμό, του ήρθε λιγοθυμιά» (Από τον «Θρύλο του αγίου Ιουλιανού του Φιλόξενου»).
Οι «Τρεις ιστορίες» του Γκυστάβ Φλωμπέρ κυκλοφορούν σε νέα μετάφραση και σημειώσεις της Τιτίκας Δημητρούλια και επίμετρο του Σωτήρη Παρασχά από τις εκδόσεις Αντίποδες.
Κώστας Μοστράτος
