«Μόνο τα τραύματα διατηρούνται ολοζώντανα. Η μνήμη μας έχει μια μεγάλη αίθουσα όπου στοιβάζονται οι ευτυχισμένες αναμνήσεις μαζεύοντας σκόνη· αλλά τις ατυχίες, τις πληγές και τις απογοητεύσεις τις στήνει πάνω σε βάθρο ή τις κρεμά στους πιο καλά φωτισμένους τοίχους της αίθουσας. Και, κάποτε, αναπάντεχα, βρίσκονται πάλι μπροστά μας» (σ. 148-149).
Το 1966 ο εικοσάχρονος φοιτητής της Σχολής Καλών Τεχνών Σπύρος πηγαίνει διακοπές στο σπίτι ενός γνωστού του ζωγράφου σε ένα νησί για να μάθει καλύτερα τα μυστικά της τέχνης του. Η γνωριμία του με τις δύο κόρες του ζωγράφου, τη σχεδόν συνομήλική του Ειρήνη και τη δωδεκάχρονη Γωγώ, τον αλλάζει καθοριστικά. Η ερωτική ορμή της νεανικής ματαιοδοξίας, η ανεμελιά στις παραλίες και τις πλατείες, οι απαγορευμένες διαφορές ηλικίας, οι διαδοχικές απογοητεύσεις και ένα παρ’ ολίγον σκάνδαλο θα σηματοδοτήσουν ένα καλοκαίρι που θα μείνει για πάντα χαραγμένο στη μνήμη του κεντρικού πρωταγωνιστή.
Ο Αλέξης Πανσέληνος στο νέο του μυθιστόρημα καταφεύγει σε εκείνη την περίοδο της νιότης που τα πάντα μας επηρεάζουν και μας διαμορφώνουν. Οι αποφάσεις που παίρνουμε, οι άνθρωποι που γνωρίζουμε, οι έρωτες που βιώνουμε ή αυτοί που δεν μας επιτρέπονται, τα θεάματα που βλέπουμε. Πόσο μάλλον όταν αυτά τοποθετούνται σε μια δεκαετία ριζικών αλλαγών με αφετηρία εκκίνησης το διάστημα πριν από τη Δικτατορία. Οι ιστορικές και κοινωνικές ανακατατάξεις επηρεάζουν τον ήρωα, καθώς ο συγγραφέας τον παρακολουθεί και αργότερα στο πώς αναγκάζεται να αλλάξει κατεύθυνση και να προδώσει τον εαυτό και τα όνειρά του. Στο κέντρο της μνήμης, ωστόσο, παραμένει πάντα εκείνο το μακρινό καλοκαίρι. Το καλοκαίρι που είσαι είκοσι ετών.
«Ίσως έπρεπε να βρω τρόπο να της κόψω αυτά τα καπρίτσια της, στο κάτω κάτω τι θα είχα να λέω με ένα κορίτσι δώδεκα χρονών; Ίσως ντρεπόμουν και για λογαριασμό της λίγο, όπως ντρεπόμαστε με την αυθάδικη συμπεριφορά των άλλων. Ίσως πάλι ήταν η σαγήνη που με κυρίευε όσο πρόσεχα την ομορφιά της, τις εκφράσεις που ταίριαζαν σε κορίτσι μεγαλύτερης ηλικίας, το λακκάκι στο πιγούνι, τα κυματιστά μαλλιά που έπεφταν στους ώμους της και τα μεγάλα μάτια με εκείνα τα βέλη που έριχναν πάνω μου κι εγώ έπρεπε να κρατήσω τη θέση και τη σοβαρότητα που ταίριαζε τα χρόνια μου και στην ιδιότητα του φιλοξενούμενου» (σ. 62-63).
Το «Λάδι σε καμβά» του Αλέξη Πανσέληνου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
Κώστας Μοστράτος
