Αγωγές κατά της SVB Financial Group και δύο κορυφαίων στελεχών της υπέβαλαν μέτοχοι της εταιρίας για την κατάρρευση της Silicon Valley Bank, καθώς η αναταραχή στις παγκόσμιες χρηματαγορές συνεχίζεται παρά τις έντονες παρεμβάσεις των ΗΠΑ και τις διαβεβαιώσεις του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν.
Οι μέτοχοι της τράπεζας κατηγορούν τον διευθύνοντα σύμβουλο της SVB Financial Group Γκρέγκ Μπέκερ και τον οικονομικό διευθυντή Ντάνιελ Μπεκ ότι απέκρυψαν πώς η αύξηση των επιτοκίων θα καθιστούσε τη μονάδα της Silicon Valley Bank “ιδιαίτερα ευάλωτη” σε ένα bank run.
Η συλλογική αγωγή κατατέθηκε τη Δευτέρα στο ομοσπονδιακό δικαστήριο του Σαν Χοσέ της Καλιφόρνια και είναι η πρώτη από όσες αναμένεται να ακολουθήσουν.
Η κατάρρευση της SVB προκάλεσε περαιτέρω τεκτονικούς κραδασμούς στις παγκόσμιες χρηματαγορές με τις εκκλήσεις για ηρεμία από τον πρόεδρο Μπάιντεν και άλλους φορείς χάραξης πολιτικής να επιτυγχάνουν ελάχιστα στο να καθησυχάσουν τις αγορές ενώ ώθησαν πλήθος αναλυτών να αναθεωρήσουν τις προοπτικές τους για τα επιτόκια.
Σύμφωνα με τους αναλυτές οι εξελίξεις πιθανολογείται ότι θα οδηγήσουν σε στροφή πολιτικής εκ μέρους της Fed, της αμερικανικής ομοσπονδιακής κεντρικής τράπεζας και ίσως οδηγήσει σε επιβράδυνση της αύξησης των κατευθυντήριων επιτοκίων της, αν όχι στον τερματισμό της, ενώ αναμενόταν ακόμη μεγαλύτερη αύξησή τους πριν από μόλις μερικά 24ωρα.
Η μεγάλη πλειονότητα των παραγόντων της αγοράς προέβλεπε έτσι μεγάλη αύξηση, μισής εκατοστιαίας μονάδας (ή 50 μονάδων βάσης). Διπλάσια από την προηγούμενη, που ήταν ένα τέταρτο της εκατοστιαίας μονάδας (25 μονάδες βάσης).
«Οι πρόσφατες εξελίξεις αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα (η Fed) να απόσχει από την αύξηση των επιτοκίων της την 22η Μαρτίου», στην προσεχή συνεδρίαση του συμβουλίου νομισματικής πολιτικής της, συνόψισαν σε σημείωμά τους αναλυτές της Wells Fargo.
Αναμένουν πλέον τα επιτόκια να διατηρηθούν στο τρέχον επίπεδό τους, στο φάσμα από το 4,50 ως το 4,75%.
«Πιο προοδευτική προσέγγιση»
«Η εβδομάδα άρχισε με τον Τζερόμ Πάουελ να αφήνει να εννοηθεί (…) ακόμη πιο επιθετική πολιτική αντίδραση και τελείωσε με την κατάρρευση δυο αμερικανικών τραπεζών μεσαίου μεγέθους», της SVB και της Signature Bank, συνόψισε ο Νιλ Σίαρινγκ, επικεφαλής οικονομολόγος στην Capital Economics, σε ενημερωτικό σημείωμά του.
Κατά την εκτίμησή του, «οι καθυστερήσεις με τις οποίες η πολιτική (της κεντρικής τράπεζας) φέρνει αποτέλεσμα είναι ένας λόγος να υιοθετηθεί πιο προοδευτική προσέγγιση (…) ξεκινώντας από τώρα».
Καθώς η τρέχουσα προτεραιότητα της Fed είναι να μειώσει τον πληθωρισμό, που έφθασε το 6,4% σε ετήσια βάση τον Ιανουάριο, κατά τον δείκτη αναφοράς CPI. Τα δεδομένα για τον Φεβρουάριο αναμένεται να δημοσιοποιηθούν αργότερα σήμερα.
Για αυτόν τον λόγο αυξάνει εδώ κι έναν χρόνο το βασικό κατευθυντήριο επιτόκιό της, που ακρίβυνε το κόστος των πιστώσεων για να μειωθεί η κατανάλωση. Απόφαση με περιορισμένη αποτελεσματικότητα μέχρι τώρα.
Ωστόσο ο αντίκτυπος των ενεργειών της περνούν μήνες προτού γίνει πλήρως αισθητός. Και το κόκκινο πανί της ύφεσης επισείεται συχνά.
Η Fed είναι έτοιμη «να σφίξει ώσπου κάτι να σπάσει. Η κατάρρευση της SVB και η κρατικοποίηση της Signature Bank είναι ενδείξεις πως κάτι έχει αρχίσει να συμβαίνει», σχολιάζει ο Τζον Κάραβαν, οικονομολόγος της Oxford Economics.
«Ας μη βιαστούμε»
Μπορεί να μην είναι τα δεδομένα για τον πληθωρισμό, ούτε για την απασχόληση, αλλά οι πτωχεύσεις τραπεζών το στοιχείο που θα βαρύνει περισσότερο στην πολιτική της Fed.
Η Fed δεν μπορεί να αυξήσει ακόμη περισσότερο τα επιτόκιά της παρά μόνο «αν οι χρηματαγορές και το τραπεζικό σύστημα παρουσιάσουν ενδείξεις σταθεροποίησης», σύμφωνα με τους αναλυτές της Wells Fargo.
Κάποιοι ωστόσο εφιστούν την προσοχή: «αυτοί που νομίζουν πως η Fed θα βάλει τέλος στον κύκλο της περιοριστικής πολιτικής της νωρίτερα λόγω των τρεχουσών αναταράξεων στον τραπεζικό τομέα μπορεί να απατώνται», επισήμανε ο Γκρέγκορι Ντάκο, οικονομολόγος της EY Parthenon, σε σημείωμά του.
Καθώς μολονότι «οι πρόσφατες εξελίξεις πιθανόν θα ευνοούσαν αύξηση των επιτοκίων» κατά 25 μονάδες βάσης, «ας μη βιαστούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα αύξησης των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης», πρόσθεσε.
Το ένα τρίτο και πλέον των παραγόντων της αγοράς αναμένει παύση την επόμενη εβδομάδα, για πρώτη φορά από το 2022, κατά την εκτίμηση της CME Group. Τα άλλα δύο τρίτα πάντως αναμένουν αύξηση 25 μονάδων βάσης.
Κύμα αναλήψεων πανικού —«bank run»— προκάλεσε την πτώχευση τριών αμερικανικών τραπεζών την περασμένη εβδομάδα, συμπεριλαμβανομένης της SVB, που αδυνατούσε να αντεπεξέλθει στα αιτήματα των πελατών της να τους δώσει πίσω τα χρήματά τους κι έκλεισε την Παρασκευή με απόφαση των εποπτικών αρχών.
Οι τελευταίες ανακοίνωσαν την Κυριακή σειρά μέτρων για να καθησυχαστούν οι αποταμιευτές και οι επιχειρήσεις για την σταθερότητα του αμερικανικού τραπεζικού συστήματος, εγγυώμενες ιδίως τη δυνατότητα ανάληψης όλων των καταθέσεων στην SVB.
Στροφή 180° για τη Fed, την αμερικανική ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα; Η πτώχευση της Silicon Valley Bank (SVB) ίσως οδηγήσει σε επιβράδυνση της αύξησης των κατευθυντήριων επιτοκίων της, αν όχι στον τερματισμό της, ενώ αναμενόταν ακόμη μεγαλύτερη αύξησή τους πριν από μόλις μερικά 24ωρα.
«Οι πρόσφατες εξελίξεις αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα (η Fed) να απόσχει από την αύξηση των επιτοκίων της την 22η Μαρτίου», στην προσεχή συνεδρίαση του συμβουλίου νομισματικής πολιτικής της, συνόψισαν σε σημείωμά τους αναλυτές της Wells Fargo.
Αναμένουν πλέον τα επιτόκια να διατηρηθούν στο τρέχον επίπεδό τους, στο φάσμα από το 4,50 ως το 4,75%.
Καθώς η πτώχευση τις τελευταίες ημέρες της SVB και δύο μικρότερων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, της Signature Bank και της Silvergate Bank, έχουν προκαλέσει ρίγος στον τραπεζικό κόσμο και, ευρύτερα, στον κόσμο των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.
Οι προσδοκίες αυτές αντανακλούν ταχύτατη και θεαματική αντιστροφή της κατάστασης που επικρατούσε μόλις μια εβδομάδα νωρίτερα. Ο πρόεδρος της Federal Reserve, ο Τζερόμ Πάουελ, προειδοποιούσε πως ο πληθωρισμός παρέμενε επίμονα υψηλός και ότι τα επιτόκια υπήρχε περίπτωση να αυξηθούν περισσότερο από ό,τι προβλεπόταν.
Η μεγάλη πλειονότητα των παραγόντων της αγοράς προέβλεπε έτσι μεγάλη αύξηση, μισής εκατοστιαίας μονάδας (ή 50 μονάδων βάσης). Διπλάσια από την προηγούμενη, που ήταν ένα τέταρτο της εκατοστιαίας μονάδας (25 μονάδες βάσης). Τα άλλα δύο τρίτα πάντως αναμένουν αύξηση 25 μονάδων βάσης.
Το κλίμα πανικού
Κύμα αναλήψεων πανικού —«bank run»— προκάλεσε την πτώχευση τριών αμερικανικών τραπεζών την περασμένη εβδομάδα, συμπεριλαμβανομένης της SVB, που αδυνατούσε να αντεπεξέλθει στα αιτήματα των πελατών της να τους δώσει πίσω τα χρήματά τους κι έκλεισε την Παρασκευή με απόφαση των εποπτικών αρχών.
Οι τελευταίες ανακοίνωσαν την Κυριακή σειρά μέτρων για να καθησυχαστούν οι αποταμιευτές και οι επιχειρήσεις για την σταθερότητα του αμερικανικού τραπεζικού συστήματος, εγγυώμενες ιδίως τη δυνατότητα ανάληψης όλων των καταθέσεων στην SVB.
Οι ευρωπαικοί θεσμοί , η Κομισιόν και το Eurogroup έσπευσαν χθες να αμβλύνουν την ανησυχία για τις επιπτώσεις της αναταραχής στο ευρωπαικό τραπεζικό σύστημα παρότι οι ευρωπαικές τράπεζες δέχθηκαν χθες μεγάλη πίεση στις χρηματιστηριακές αγορές παρά τις δυναμικές παρεμβάσεις στις οποίες προέβησαν πρώτες οι αμερικανικές αρχές, στη συνέχεια οι αρχές της Βρετανίας και ακολούθως οι αρχές της Γερμανίας. Μεταφέροντας όμως την ανησυχία των επενδυτών, ο δείκτης που παρακολουθεί τις μετοχές του τραπεζικού κλάδου σημείωνε από τις πρώτες ώρες της συνεδρίασης απώλειες 5,9%. Τραπεζικοί κολοσσοί της Ευρώπης, όπως οι Credit Suisse και Commerzbank, κατέγραφαν απώλειες από 8% έως και άνω του 9%, οι Societe General και Unicredit απώλειες της τάξεως του 5% έως 6% και η Barclays υποχωρούσε κατά 4%.
Μολονότι οι αμερικανικές αρχές έσπευσαν να προσφέρουν άφθονη ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα και να εγγυηθούν στους καταθέτες πως θα έχουν πλήρη πρόσβαση στα κεφάλαιά τους από χθες το πρωί , οι επενδυτές ανησυχούν για τους κινδύνους που ενδεχομένως κρύβουν στους ισολογισμούς τους οι τράπεζες.
Υπενθυμίζεται ότι το βράδυ της Κυριακής η Federal Reserve και η αμερικανική Αρχή Ασφάλισης Καταθέσεων (FDIC) ανακοίνωσαν νέο εργαλείο παροχής ρευστότητας που θα θέσει άμεσα στη διάθεση των τραπεζών δάνεια ενός έτους με όρους σαφώς πιο ευνοϊκούς από τους συνήθεις. Με αυτό τον τρόπο έθεσαν στη διάθεση του τραπεζικού συστήματος των ΗΠΑ κεφάλαια ύψους 25 δισ. δολ. σε μια προσπάθεια να αποτραπεί η μετάδοση της κρίσης . Ταυτόχρονα οι αμερικανικές αρχές έκλεισαν τη Signature Bank, που παρουσίαζε παρεμφερή προβλήματα με την SVB, και έδωσαν τις ίδιες εγγυήσεις στους καταθέτες της. Είχε προηγηθεί μια εβδομάδα νωρίτερα η Silvergate, που δάνειζε σε εταιρείες κρυπτονομισμάτων. Την περασμένη Τετάρτη η εν λόγω τράπεζα ανακοίνωσε ότι διακόπτει τη λειτουργία της και ρευστοποιεί το ενεργητικό της.
Από την περασμένη Παρασκευή η FDIC ανέλαβε υπό τον έλεγχό της την SVB αναλαμβάνοντας τον έλεγχο καταθέσεων ύψους σχεδόν 175 δισ. δολ. Πηγή ανησυχίας αποτελεί το γεγονός ότι είναι ασφαλισμένες όσες καταθέσεις ανέρχονται έως τις 250.000 δολ., η Silicon Valley Bank έχει μεγάλο αριθμό λογαριασμών που υπερβαίνουν αυτό το όριο και είναι ανασφάλιστοι, ενώ πολλοί από αυτούς ανήκουν σε μικρές επιχειρήσεις.
Στο μεταξύ, μία ακόμη αμερικανική τράπεζα, η First Republic Bank, φαίνεται να έχει πάρει τον δρόμο που οδηγεί στην ίδια τύχη με την SVB, καθώς η μετοχή της σημείωνε χθες πτώση 60% παρά τις επίμονες προσπάθειές της να πείσει τους επενδυτές της ότι διαθέτει άφθονη ρευστότητα που υπερβαίνει τα 70 δισ. δολ.
Στη Βρετανία ο πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ, και ο υπουργός Οικονομικών, Τζέρεμι Χαντ κατέληξαν στην λύση η βρετανική τράπεζα HSBC να εξαγοράσει τη βρετανική μονάδα της SVB έναντι του συμβολικού ποσού της μιας στερλίνας. Η κίνηση αυτή απέτρεψε έτσι μια κρίση στον τεχνολογικό τομέα της χώρας δεδομένου ότι η αμερικανική τράπεζα χρηματοδοτούσε κατά κύριο λόγο νεοφυείς εταιρείες τεχνολογίας. Η βρετανική κυβέρνηση προβλέπει άλλωστε σχέδιο στήριξης για όσες εταιρείες έχουν καταθέσεις στην SVB, καθώς οι πελάτες τής εν λόγω τράπεζας στη Βρετανία ανέρχονται σε τουλάχιστον 3.300, μεταξύ των οποίων νεοφυείς επιχειρήσεις τεχνολογίας, επενδυτικές και εταιρείες χρηματοδοτούμενες από επενδυτικά κεφάλαια.
Στη Γερμανία, τέλος, η Bundesbank συγκάλεσε την επιτροπή χρηματοοικονομικών κρίσεων, που έχει συσταθεί εν τω μέσω της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, με σκοπό να αξιολογήσει τις ενδεχόμενες συνέπειες στις γερμανικές τράπεζες και στη γερμανική αγορά χρηματοπιστωτικών. Παράλληλα, η γερμανική ρυθμιστική αρχή χρηματοπιστωτικών, η BaFin, που εποπτεύει τις γερμανικές τράπεζες από κοινού με την Bundesbank, δήλωσε ότι επέβαλε μορατόριουμ στη γερμανική θυγατρική της SVB.
Η απορρύθμιση του Τραμπ και η άνοδος των επιτοκίων
Σύμφωνα με τους αναλυτές οι αιτίες της σημερινής αναταραχής βρίσκονται κυρίως στην απορρύθμιση του συστήματος που προώθησε ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ. Το 2018, μία δεκαετία μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση ο Τραμπ, υπέγραψε τον νόμο για την οικονομική ανάπτυξη με τη μείωση των ρυθμίσεων και την προστασία των καταναλωτών. Απελευθέρωσε, έτσι, τις εταιρείες μεσαίου μεγέθους όπως η Silicon Valley Bank, από τις αυστηρές ρυθμίσεις που είχαν επιβληθεί μετά την κρίση και συνεπώς και από το κόστος που συνεπαγόταν η συμμόρφωσή τους με αυτές τις αυστηρές ρυθμίσεις. Πέντε χρόνια μετά τρεις περιφερειακές τράπεζες, μεταξύ των οποίων και η SVB, κατέρρευσαν μέσα στις τελευταίες ημέρες και πολλοί πιστεύουν πως επέσπευσε την κατάρρευσή τους η ελάφρυνσή τους από τις ρυθμίσεις . Ο πρόεδρος Μπαιντεν απαντώντας στην πρόκληση υποσχέθηκε χθες ότι θα πιέσει τις ρυθμιστικές αρχές «να ενισχύσουν τους κανόνες για τις τράπεζες ώστε να μειώσουν την πιθανότητα να επαναληφθεί η ίδια τραπεζική κρίση και να προστατευθούν οι αμερικανικές θέσεις εργασίας και οι μικρές επιχειρήσεις.
Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του μεγέθους των SVB, Signature και Silvergate Capital σήμερα συγκεντρώνουν ενεργητικό τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Έχουν κρίσιμο ρόλο στην αμερικανική οικονομία καθώς παρέχουν χρηματοδότηση σε ευρύ φάσμα κλάδων από τα οινοποιεία μέχρι τις νεοφυείς εταιρείες τεχνολογίας.
Στελέχη μεγάλων τραπεζών επιρρίπτουν, άλλωστε, την ευθύνη στη Fed, στο Γραφείο Ελέγχου του Νομίσματος και στην Ένωση Αρχών Ασφάλισης Καταθέσεων για την απόφαση που έλαβαν το 2019 να επιτρέψουν σε όσες τράπεζες έχουν ενεργητικό κάτω των 700 δισ. δολαρίων να μην αναφέρουν λεπτομέρειες για τα έσοδά τους στις ανακοινώσεις τους προς τις ρυθμιστικές αρχές. Η απόφαση αυτή διευκόλυνε πολλά μικρά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα όπως η SVB να προχωρήσουν στην ανάληψη επενδυτικού κινδύνου με τα ομόλογα που είχαν στο χαρτοφυλάκιό τους.
Στα τέλη του 2020 η εσωτερική αλληλογραφία της SVB αποκαλύπτει ότι της είχε συσταθεί να αγοράζει βραχυπρόθεσμα ομόλογα καθώς αυτά προσέλκυαν περισσότερα κεφάλαια. Η αλλαγή αυτή θα μείωνε τον κίνδυνο να υποστεί μεγάλες ζημίες σε περίπτωση απότομης αύξησης των επιτοκίων. Θα είχε όμως ένα κόστος και συγκεκριμένα τη μείωση των εσόδων της εταιρείας κατά 18 εκατ. δολάρια. Η εταιρεία αποφάσισε να εξακολουθήσει να επενδύει σε στοιχεία ενεργητικού με μεγάλη απόδοση. Το αποτέλεσμα ήταν να σημειώσουν άλμα 52% τα κέρδη της καταγράφοντας ρεκόρ το 2021 και να οδηγήσουν τη χρηματιστηριακή της αξία σε επίπεδο άνω των 40 δισ. δολαρίων.
Από τη στιγμή όμως που αυξήθηκαν τα επιτόκια το 2022, η εταιρεία έχει να αντιμετωπίσει ζημίες ύψους άνω των 16 δισ. δολαρίων που δεν έχουν ακόμη καταχωρισθεί στα αποτελέσματά της.
Newsroom Αθήνα 984
