H παράταση για ακόμη 12 μήνες, της μείωσης κατά 15% της κατανάλωσης αερίου στην Ε.Ε. θα βρεθεί επί τάπητος της συνεδρίασης της Συνόδου των Ευρωπαίων υπουργών Ενέργειας. Η Κομισιόν προτείνει την παράταση του μέτρου, με σκοπό τη «θωράκιση» της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης. Η χρονική επέκταση του μέτρου θα καλύψει το χρονικό διάστημα από την 1η Απριλίου 2023 έως τις 31 Μαρτίου 2024 ώστε, όπως επισημαίνουν οι Βρυξέλλες, η «Γηραιά Ήπειρος» να εξοικονομήσει 60 δισ. κυβικά μέτρα καυσίμου (bcm).
Υπενθυμίζεται ότι η περικοπή της κατανάλωσης αερίου κατά 15% εφαρμόσθηκε για πρώτη φορά στο διάστημα από την 1η Αυγούστου 2022 έως τις 31 Μαρτίου 2023, για να μετριαστούν οι επιπτώσεις από τον κατακόρυφο περιορισμό (έως πλήρη εξάλειψη) των ρωσικών εισαγωγών. Όπως στην αρχική φάση εφαρμογής του μέτρου, έτσι και κατά την επέκτασή του ο στόχος αυτός τίθεται αρχικά σε εθελοντική βάση, ενώ θα καταστεί δεσμευτικός για όλα τα κράτη-μέλη μόνον αν κηρυχθεί η Ε.Ε. συνολικά σε Κατάσταση Επιφυλακής (Επίπεδο Συναγερμού 2) εξαιτίας μείζονος περιορισμού στην προμήθεια αερίου.
Στο τραπέζι του Συμβουλίου Ενέργειας της ΕΕ θα βρεθεί και η ελληνική πρωτοβουλία για την αύξηση των ευρωπαϊκών επενδύσεων σε υποδομές ηλεκτρικού δικτύου.
Η ελληνική πλευρά, σε έγγραφο που υποβλήθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 24 Μαρτίου και το οποίο υποστηρίχθηκε από διψήφιο αριθμό κρατών-μελών, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές επιμένει στη σημασία ενός ευρωπαϊκού δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, ικανού να υποστηρίξει και να επιταχύνει την πράσινη μετάβαση.
«Τα σύγχρονα δίκτυα θα οδηγήσουν την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και είναι απαραίτητα για να υποστηρίξουν την ηλεκτροδότηση των κτιρίων, των μεταφορών και της βιομηχανίας. Ωστόσο, οι επενδύσεις σε δίκτυα είναι χαμηλότερες από αυτό που απαιτείται για ένα ενεργειακό σύστημα μηδενικών εκπομπών», αναφέρει το ελληνικό non paper.
«Eίναι επιτακτική ανάγκη να διπλασιάσουμε τις προσπάθειές μας για την επέκταση και την ενίσχυση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης», τονίζει η ελληνική πλευρά, εστιάζοντας σε τέσσερις πυλώνες:
Πρώτον, στη βελτίωση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ του Βορρά και του Νότου για την ενίσχυση της συμπληρωματικότητας μεταξύ ηλιακής και αιολικής παραγωγής σε εποχική βάση.
Δεύτερον, στην αναβάθμιση του δικτύου στα Δυτικά Βαλκάνια, προκειμένου «να επιταχυνθεί η μετάβαση στην περιοχή, να καταστεί δυνατή η παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Βουλγαρία, η Ρουμανία κ.λπ. αυξάνοντας την ικανότητά τους να στέλνουν ηλεκτρική ενέργεια στην υπόλοιπη Ευρώπη και να διευκολύνουν την εισαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από την Ανατολική Μεσόγειο και από την Αίγυπτο και την ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Αφρικής στη Νότια Ευρώπη και, από εκεί, στην Κεντρική Ευρώπη όπου είναι περισσότερο απαραίτητη».
Τρίτον, στην επέκταση του κανονισμού για την επιτάχυνση της χορήγησης αδειών για έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας.
Τέταρτον, στην επενδυτική διευκόλυνση, δηλαδή στον εξορθολογισμό και τη συγκέντρωση υφιστάμενων Ταμείων και χρηματοδοτικών προγραμμάτων (π.χ. RRF, Connecting Europe Facility, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων κ.λπ.) και στην ανάπτυξη πρόσθετων πόρων.
«Ένα σύγχρονο, διευρυμένο και ψηφιοποιημένο ευρωπαϊκό δίκτυο είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας για την ενεργειακή μετάβαση. Η Ευρώπη χρειάζεται να εστιάσει περισσότερο στα δίκτυα, προκειμένου να επιτραπεί σε κάθε κράτος μέλος να αναπτύξει πλήρως τους δικούς του πόρους και να διασφαλίσει ότι οι διασυνοριακές ροές ενισχύουν την ασφάλεια του εφοδιασμού και την ανθεκτικότητα και προσφέρουν χαμηλότερο κόστος», καταλήγει η ελληνική πλευρά στο non paper της.
Η ελληνική πρόταση για την ενίσχυση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας θα συζητηθεί στο Συμβούλιο Ενέργειας της 28ης Μαρτίου και θα ζητηθεί από τη σουηδική Προεδρία της ΕΕ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να κατατεθεί συγκεκριμένη πρόταση.
Χριστιάννα Κούσιου
