«Οι περισσότεροι από εμάς προτιμάμε να πιστεύουμε ότι είμαστε υπεύθυνοι για τις νίκες μας, όμως δεν φέρουμε καμία ευθύνη για τις ήττες μας. Θριαμβεύουμε, αλλά στην πραγματικότητα δεν είμαστε εμείς που αποτυγχάνουμε, απλώς καταστρεφόμαστε από ανεξέλεγκτες δυνάμεις» (σ. 99).
Τη δεκαετία του 1920 η Αμερική βρίσκεται σε μια τροχιά ιλιγγιώδους κοινωνικής ανόδου και ευημερίας. Για πρώτη φορά τόσο πολλοί άνθρωποι ζουν τόσο κραυγαλέα και πλούσια. Όλα αυτά μέχρι την οικονομική κρίση του 1929. Λίγοι επιχειρηματίες και χρηματιστές θα βγουν αλώβητοι από την καταστροφή. Το 1937 εκδίδεται ένα μυθιστόρημα που περιγράφει την περίπτωση μιας τέτοιας μυθικής προσωπικότητας. Ο ισχυρός Άντριου Μπέβελ αναγνωρίζει στον υποτιθέμενο μυθοπλαστικό κόσμο την περιγραφή της δικής του ακριβώς οικογενειακής ιστορίας. Προκειμένου να αποκαταστήσει την αλήθεια- όπως ο ίδιος υποστηρίζει- προσλαμβάνει μια νεαρή γυναίκα για να γράψει την αυτοβιογραφία του. Μπορούμε όμως να είμαστε ποτέ σίγουροι για την πραγματική εικόνα;
Ο Ερνάν Ντίαζ με το δεύτερο μόλις μυθιστόρημά του παραδίδει ένα περίτεχνο παζλ με κατασκευασμένα βιβλία και αφηγήσεις για να περιγράψει τη διαβρωτική εξουσία του χρήματος, την επιθυμία για ολοένα και μεγαλύτερο κέρδος, την υποβάθμιση του γυναικείου ρόλου, την κυρίαρχη πατριαρχική οπτική των πραγμάτων και τις πολλαπλές όψεις των ίδιων γεγονότων. Ταυτόχρονα, αποτυπώνει όλη την εικόνα της αμερικανικής κοινωνίας από την περίοδο της ανεξέλεγκτης οικονομικής άνθισης μέχρι την απότομη πτώση, το σημείο εκείνο όπου ο καθένας προσπαθεί να αποποιηθεί τις ευθύνες του. Ένα φιλόδοξο, καλειδοσκοπικό μυθιστόρημα διαδοχικών αναγνώσεων.
«Όλοι μας φιλοδοξούμε να αποκτήσουμε μεγαλύτερο πλούτο. Ο λόγος γι’ αυτό είναι απλός και μπορεί να εξηγηθεί επιστημονικά. Επειδή τίποτα στη φύση δεν είναι σταθερό, κανείς δεν μπορεί απλώς να διατηρήσει ό,τι έχει. Όπως ακριβώς και όλοι οι υπόλοιποι ζωντανοί οργανισμοί, είτε ακμάζουμε είτε παρακμάζουμε. Αυτός είναι ο θεμελιώδης νόμος που κυβερνά ολόκληρη τη σφαίρα της ζωής. Και οφείλεται στο ένστικτο επιβίωσης το όλοι οι άνθρωποι επιθυμούν» (σσ. 239-240).
Η «Παρακαταθήκη» του Ερνάν Ντίαζ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση Κάλλιας Παπαδάκη.
Κώστας Μοστράτος
