«Έφταιγε η τύχη του, άλλοι είχαν καλύτερη» (σ. 36).
Στο Μπρούκλιν της δεκαετίας του 1950 ο Εβραίος Μόρις Μπόμπερ έχει εδώ και είκοσι χρόνια ένα μικρό μπακάλικο. Παλεύει σκληρά για να το διατηρήσει κόντρα στον ανταγωνισμό του γειτονικού μαγαζιού και στις νέες συνθήκες και απαιτήσεις. Η γυναίκα του τον πιέζει να πουλήσει την επιχείρηση, ενώ λόγω του πενιχρού τρόπου ζωής η κόρη του αναγκάζεται να εγκαταλείψει το όνειρο των πανεπιστημιακών σπουδών. Μια ληστεία και η άφιξη ενός μυστηριώδους νεαρού -ο οποίος θέλει να εργαστεί ως βοηθός δίπλα στον Μόρις- θα φέρουν απρόσμενες αλλαγές. Βέβαια, η τύχη είναι πάντα στο πλευρό ορισμένων, ένα δώρο που σε κάποιους έχει χαριστεί και σε κάποιους άλλους όχι. Και οι κεντρικοί χαρακτήρες μάλλον ανήκουν στην τελευταία κατηγορία.
Το δεύτερο μυθιστόρημα του Μπέρναρντ Μάλαμουντ «Ο βοηθός» κυκλοφόρησε το 1957, προτάθηκε για το Εθνικό Βραβείο Βιβλίου των ΗΠΑ, μεταφέρθηκε στο σινεμά, ενώ το περιοδικό Time το συμπεριέλαβε στα καλύτερα του περασμένου αιώνα. Ειδικός στην περιγραφή καθημερινών ανθρώπων που υφίστανται συνεχείς ταπεινώσεις από τη μοίρα και στη συντριβή του αμερικανικού ονείρου, ο συγγραφέας διακρίνεται από τη βαθιά συναισθηματική, ανθρωποκεντρική ματιά του. Ανατέμνει τους χαρακτήρες, τις αμφιβολίες και εσωτερικές συγκρούσεις τους, μιλώντας εδώ για τη δυνατότητα καθολικής αλλαγής, την ιώβεια υπομονή και την εξαντλητική προσπάθεια για επιβίωση και πιθανή δικαίωση. Ακόμη και ένα πιθανό χάπι εντ φαντάζει ειρωνικό και σκοτεινά επαναλαμβανόμενο, καθώς οι χαρακτήρες του δεν έχουν πολλά περιθώρια ελπίδας σ’ αυτή την επίγεια ζωή, γι’ αυτό όμως είναι και τόσο ρεαλιστικοί.
«Από την άλλη πλευρά, η τύχη του μπακάλη έμενε ίδια κι απαράλλαχτη, εκτός κι αν οι διαφορετικοί βαθμοί ανέχειας σήμαιναν αλλαγή, γιατί η τύχη κι εκείνος ήταν, αν όχι φυσικοί εχθροί, πάντως σίγουρα όχι καλοί φίλοι. Δούλευε πολλές ώρες, ήταν η προσωποποίηση της εντιμότητας -δεν μπορούσε να ξεφύγει από την εντιμότητά του, ήταν βράχος· και μόνο η ιδέα να ξεγελάσει πελάτη προκαλούσε έκρηξη μέσα του-, δεν έκλεβε τίποτε από κανέναν και γινόταν ολοένα και πιο φτωχός. Όσο πιο σκληρά δούλευε -ο μόχθος του ήταν μια μορφή χρόνου που καταβρόχθιζε τον χρόνο-, τόσο λιγότερα φαινόταν να έχει» (σ. 23).
«Ο βοηθός» του Μπέρναρντ Μάλαμουντ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη σε μετάφραση Κατερίνας Σχινά.
Κώστας Μοστράτος
