Συγκίνηση και περηφάνεια για τους μαθητές που κράτησαν ψηλά τη σημαία τιμώντας το ΟΧΙ του ελληνικού λαού που πολέμησε στα βουνά της Πίνδου από την πρώτη στιγμή τη φασιστική εισβολή.
Με συγκίνηση και χειροκροτήματα από τους γονείς των μαθητών καθώς και πλήθος κόσμου που είχε συγκεντρωθεί στο Σύνταγμα, ολοκληρώθηκε λίγο πριν τις 12:00 το μεσημέρι, η μαθητική παρέλαση στο κέντρο της Αθήνας, όπου αρκετός κόσμος συγκεντρώθηκε προκειμένου να την παρακολουθήσει από κοντά την παρέλαση των μαθητών από όλα τα σχολεία της Αθήνας.
Στην παρέλαση συμμετείχαν και τα 235 σχολεία της Αθήνας εκ των οποίων 134 δημοτικά, 50 γυμνάσια και 51 λύκεια, γενικής και ειδικής παιδείας με τον σημαιοφόρο τους και πέντε παραστάτες το κάθε ένα, η ομάδα των Special Olympics, καθώς επίσης και οι πρόσκοποι όπου ξεχώρισαν και έκλεψαν τα βλέμματα τα λυκόπουλα με τις εξαιρετικές πολύχρωμες στολές τους.
Κατάθεση στεφάνων
Στις 11 ξεκίνησε η κατάθεση στεφανιών στο μνημείο του άγνωστου στρατιώτη Από την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του τόπου. Εκ μέρους της κυβέρνησης κατέθεσε στεφάνι ο υπουργός παιδείας κ. Πιερρακάκης εκ μέρους της Βουλής ο κ. Δημήτρης Σταμάτης από την αξιωματική αντιπολίτευση η κυρία Αθηνά Λινού και από το ΠΑΣΟΚ κύριος Παναγιώτης Δώνης.
Μετά την ολοκλήρωση της κατάθεσης στεφανιών ακολουθήσε από την μπάντα του Δήμου Αθηναίων, ο Εθνικός ύμνος και η μαθητική παρέλαση.
Ιστορική αναδρομή των πρώτων παρελάσεων μέσα στη διάρκεια της Ιταλό Γερμανικής Κατοχής.
Η επέτειος του «ΟΧΙ» γιορτάστηκε για πρώτη φορά στα χρόνια της Κατοχής. Στο κεντρικό κτίριο και στον προαύλιο χώρο του Πανεπιστημίου Αθηνών πραγματοποιήθηκε ο πρώτος εορτασμός στις 28 Οκτωβρίου 1941. Γίνονταν ομιλίες από τους φοιτητές, ενώ μίλησε για την επέτειο την παραμονή και ο καθηγητής Κωνσταντίνος Τσάτσος, ο οποίος αρνήθηκε να κάνει μάθημα την ημέρα της επετείου με αποτέλεσμα να απολυθεί από το Πανεπιστήμιο.
Στην δεύτερη επέτειο (28/10/1942), ο εορτασμός έγινε στην Πλατεία Συντάγματος με πρωτοβουλία των οργανώσεων ΕΠΟΝ και ΠΕΑΝ. Υπήρχε ανησυχία για το πώς θα αντιδράσουν οι ιταλικές δυνάμεις κατοχής, οι οποίες όμως δεν παρενέβησαν.
Δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες για το τι έγινε στις 28 Οκτωβρίου 1943 Σύμφωνα με τον Ηλία Βενέζη γιορτάστηκε η επέτειος στο κτίριο της Εθνικής Τράπεζας, στην πλατεία Κοτζιά (ο Βενέζης ήταν τότε υπάλληλος της τράπεζας). Κατέφθασαν όμως οι Γερμανοί, που είχαν την ευθύνη της αστυνόμευσης, υποχρέωσαν όσους συμμετείχαν να σταθούν με τα χέρια ψηλά μέχρι το βράδυ, ενώ έστειλαν και είκοσι περίπου συμπατριώτες μας σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Κάποια δεν επέστρεψαν.
Ιστορική αναδρομή – Οι 21 κανονιοβολισμοί
Οι πρώτοι κανονιοβολισμοί για τους φετινούς εορτασμούς της 28ης Οκτωβρίου θα ακουστούν στις 7:47, θα επαναληφθούν στις 10:00 και οι τρίτοι θα γίνουν στις 18:31 το απόγευμα.
Γιατί, όμως, επιλέγεται ο αριθμός των 21 κανονιοβολισμών; Προέρχεται από την πάγια τακτική του αγγλικού πολεμικού ναυτικού, την εποχή που η Αγγλία διαφέντευε θάλασσες και στεριές. τα πολεμικά πλοία που κατέπλεαν στα Αγγλικά λιμανια (με εφτά κανόνια και μέγιστη δυνατότητα τριών βολών το καθένα!), Αυτό σήμαινε πως το περισσότερο που μπορούσαν να κανονιοβολήσουν ήταν 21 βολές.
Όταν τα 7 κανόνια , τα άδειαζαν όλα όλα , αυτό αποτελούσε ένδειξη καλών και ειρηνικών προθέσεων . ‘Έτσι κάθε φορά που έμπαιναν σε φιλικό λιμάνι και κυρίως όταν επέστρεφαν στην πατρίδα τους τα πλοία “άδειαζαν” με 21 κανονιοβολισμούς, θέλοντας να δείξουν τις καλές και ειρηνικές προθέσεις του.
Το έθιμο φαίνεται πως μεταπήδησε στην Ελλάδα λόγω των στενών σχέσεων Ελληνικού και Βρετανικού Ναυτικού, ειδικά μετά τη ναυμαχία στο Ναυαρίνο.
Η πρώτη φορά μάλιστα που ερρίφθησαν 21 κανονιοβολισμοί στην Αθήνα ήταν επί Όθωνα κατά τον πρώτο εορτασμό της 25ης Μαρτίου, το 1838. Συγκεκριμένα στις 15 Μαρτίου 1838 με το διάταγμα 980, καθιερώθηκε επίσημα η 25η Μαρτίου ως «παντοτινή, εις το διηνεκές εθνική εορτή των Ελλήνων», προτού μπουν στο λιμάνι, «άδειαζαν τα κανόνια», ως… ηχηρή «διακήρυξη» ειρηνικής διάθεσης εξ’ ου και οι 21 κανονιοβολισμοί.
Σπύρος Χαλικιάς