«Πέτρινα ημερολόγια» της Κάρολ Σιλντς

«Και μπαίνει το ερώτημα: η ιστορία μιας ζωής τι είναι; Χρονικό γεγονότων; Ή μια επιδέξια δουλεμένη εξιστόρησή τους; Η συγκέντρωση, μήπως, όσων φοβάται; Ή η απαρίθμηση όσων συμπτωματικά έχουν έρθει στο φως; Ο τυχαίος συνδυασμός σκόρπιων ασήμαντων κομματιών που τυχαία έγιναν (κι έμειναν) γνωστά;» (σσ. 462-463).

Η ζωή μιας γυναίκας, της Ντέιζι, μέσα από το δικό της βλέμμα, αλλά και των γύρω της, συγγενικών και μη προσώπων. Μια ζωή, που καλύπτει σχεδόν έναν ολόκληρο αιώνα, σε δέκα διαδοχικά κεφάλαια από τη γέννηση, τα παιδικά χρόνια και τους έρωτες της Ντέιζι μέχρι τον θάνατό της. Πόσο καλά γνωρίζουμε τον εαυτό μας ή πόσο τον επινοούμε κάθε φορά από την αρχή; Πόσο καλά μας γνωρίζουν και οι άλλοι, άνθρωποι που μπορεί να είναι δίπλα μας συνέχεια; Ακόμη και τα ψυχρά, απολύτως τεκμηριωμένα, γεγονότα -όπως οι διευθύνσεις των κατοικιών μας, τα πράγματα που κάναμε ή όχι, τα βιβλία που διαβάσαμε- σπάνια αποκαλύπτουν τον πραγματικό εσώτερο εαυτό μας. Όπως λέει η ίδια η συγγραφέας: «η εξιστόρηση μιας ζωής είναι βέβαια απάτη […] ακόμα και οι ιστορίες που λέμε εμείς οι ίδιοι είναι ξεδιάντροπα διαστρεβλωμένες·  κι είναι θαύμα πράγματι το ότι συνεχίζουμε να πιστεύουμε σ’ αυτές που απλά είναι τα δοχεία της ύπαρξής μας» (σ. 74)

Η Κάρολ Σιλντς έγραψε μια οικογενειακή σάγκα με τελείως όμως ανατρεπτικό τρόπο. Περιέγραψε μια ολόκληρη ζωή σε μια επιδέξια λογοτεχνική άσκηση ύφους και αφήγησης, σε μια στοχαστική μελέτη του ρόλου των γυναικών και των σημαντικών αλλαγών του εικοστού αιώνα και σε μια διεξοδική αποτύπωση της διαδικασίας της μνήμης, των ατέρμονων παιχνιδιών και των πολυδαίδαλων μονοπατιών της. Ένα πλέον σύγχρονο κλασικό μυθιστόρημα του 1993, το μοναδικό που έχει κερδίσει ταυτόχρονα τα βραβεία Pulitzer, Governor General’s Award και National Book Critics Circle Award, επανεκδίδεται πλέον σε νέα μετάφραση στη γλώσσα μας.

«Η ζωή είναι μια ατελείωτη επιστράτευση μαρτυριών. Φαίνεται πως έχουμε ανάγκη από θεατές ικανούς να παρατηρήσουν την υπερβολή ή την ντροπή μας, έχουμε ανάγκη την προσοχή των άλλων. Η δική μας μνήμη παραείναι μεροληπτική, μας χαϊδολογάει -για να το πω ευγενικά. Είναι απαραίτητες, λοιπόν, οι αναφορές των άλλων, οι απόψεις τους. Μα ακόμα κι έτσι, για τους πιο σημαντικούς σταθμούς της ζωής -τη γέννηση, τον έρωτα, το θάνατο- βασιζόμαστε σε ό,τι και σε όποιον βρεθεί εκεί, από τύχη ή σύμπτωση. Τι ειρωνεία, τι καπρίτσιο της μοίρας!» (σ. 85).

Τα «Πέτρινα ημερολόγια» της Κάρολ Σιλντς κυκλοφορούν από τη σειρά Aldina των εκδόσεων Gutenberg σε μετάφραση Άγγελου Αγγελίδη και Μαρίας Αγγελίδου.

Κώστας Μοστράτος