Οι ενταγμένες στο δίκτυο Natura 2000 προστατευόμενες περιοχές στην ελληνική επικράτεια αντιμετωπίζουν σήμερα σημαντικές προκλήσεις, όσον αφορά την προστασία αλλά και την τουριστική αξιοποίησή τους.
Η νέα μελέτη που δημοσιεύει η διαΝΕΟσις σε συνεργασία με τον ΟΦΥΠΕΚΑ υπογράφεται από καθηγητές και ερευνητές από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, με επιστημονικό υπεύθυνο τον ομότιμο καθηγητή Τουριστικής Ανάπτυξης, Πάρι Τσάρτα, ενώ συμμετέχουν και καθηγητές από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής. Η μελέτη αυτή προσεγγίζει το ζήτημα συνολικά και φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την οργάνωση και ανάπτυξη του τουρισμού στις περιοχές Natura 2000 στην Ελλάδα.
Λαμβάνει υπόψη τις σημαντικές ιδιαιτερότητες των προστατευόμενων αυτών περιοχών και το θεσμικό πλαίσιο που τις διέπει σε περιβαλλοντικό, χωρικό και τουριστικό επίπεδο. Aναλύει τα χαρακτηριστικά του σύγχρονου τουρισμού, παραθέτει δέκα παραδείγματα ανάπτυξης σε αντίστοιχες περιοχές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και καταλήγει σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις πολιτικής.
Η διαχείριση των περιοχών Natura 2000 στην Ελλάδα
Η ίδρυση του ΟΦΥΠΕΚΑ το 2020 ήλθε ως αποτέλεσμα της ανάγκης για έναν ενιαίο και κεντρικό οργανισμό που θα αντιμετωπίσει τις προκλήσεις γύρω από την προστασία και την αξιοποίηση των προστατευόμενων περιοχών. Ο ΟΦΥΠΕΚΑ, ο οποίος λειτουργεί υπό την εποπτεία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και έχει διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια, ενσωμάτωσε τις αρμοδιότητες και τις ευθύνες των προηγούμενων φορέων, εξασφαλίζοντας τις συνθήκες για καλύτερο συντονισμό, πιο αποδοτική διαχείριση των πόρων και ενισχυμένη προστασία του φυσικού περιβάλλοντος της Ελλάδας. Ο οργανισμός γνωμοδοτεί για κάθε προτεινόμενο έργο ή δραστηριότητα εντός των προστατευόμενων περιοχών, που μπορεί να έχει επιπτώσεις, διενεργεί ελέγχους για την αντιμετώπιση περιβαλλοντικών παραβάσεων, και τέλος συνεργάζεται με άλλες υπηρεσίες και φορείς.
Τουρισμός σε προστατευόμενες περιοχές
Η ένταξη μιας περιοχής στο δίκτυο Natura 2000 δε συνεπάγεται αυτομάτως απόλυτη απαγόρευση οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων εντός των ορίων της. Ωστόσο, όπως είναι αναμενόμενο, υπάρχουν περιορισμοί στο είδος και στην ένταση της δραστηριότητας αυτής, ανάλογα τη ζώνη προστασίας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι περιοχές αυτές να προσελκύουν συγκεκριμένες κατηγορίες τουριστών, συνήθως εκείνους που αναζητούν αυθεντικές εμπειρίες στη φύση, ενδιαφέρονται για το περιβάλλον και προτιμούν δραστηριότητες που δεν το επιβαρύνουν. Επομένως, οι τύποι τουρισμού, οι οποίοι θεωρούνται κατάλληλοι για τις προστατευόμενες περιοχές είναι ο οικοτουρισμός (πεζοπορία, παρατήρηση πουλιών, περιηγήσεις, κλπ.), ο αγροτουρισμός (συμμετοχή σε αγροτικές δραστηριότητες, π.χ. συγκομιδή ελιάς) και ο πολιτιστικός τουρισμός (επισκέψεις σε μνημεία, μουσεία κλπ.).
Βεβαίως, η ανάπτυξη των παραπάνω μορφών τουρισμού αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις. Ακόμα και σε τέτοιες ήπιες δραστηριότητες η επιβάρυνση του περιβάλλοντος (ρύπανση, διατάραξη της άγριας ζωής κλπ.) μπορεί να είναι σημαντική. Ένα άλλο πρόβλημα αφορά τη διατήρηση της αυθεντικής εμπειρίας της τοπικής κουλτούρας, σε συνθήκες μεγάλης ανάπτυξης τουριστικών δραστηριοτήτων. Μια ακόμη πρόκληση αφορά τη δημιουργία επαρκών υποδομών (δρόμων, μέσων πρόσβασης για ΑμεΑ κλπ.) για τη διαχείριση της κίνησης των επισκεπτών. Τέλος, στην περίπτωση των προστατευόμενων περιοχών η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των επισκεπτών για την προστασία του περιβάλλοντος είναι ασφαλώς απαραίτητη. Επομένως, κάθε είδος ανάπτυξης σε αυτές τις περιοχές οφείλει να λάβει υπόψη τις παραπάνω παραμέτρους.
Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη εδώ.
